J
-J
J
Restauratie atelier Sterken BV
Michiel Trouwhand
en andere Zeeuwse zeehelden
voorzee
Lijkt uw (digitaal) archief op een doolhof?
archiefburo
Atelier voor restauratie en conservering
van papier en perkament
0
STF.RKF.N
ATELIERW
Brieven Archieven
Boeken Banden
Prenten Grafiek
Kaarten Wandkaarten
Charters Zegels
educatie en communicatie
Het roemruchte maritieme
verleden van Zeeland wordt met
originele archiefstukken, prenten
en tekeningen en objecten tot
leven gebracht. Te zien zijn
onder meer scheepsmodellen, de
handtekening van Michiel de
Ruyter, portretten van de kaper
kapiteins Le Turc en Jarry, een
door Jacob Hobein eigenhandig
geschreven verslag van zijn hel
dendaad, kwitanties van Joos de
Moor, een 'live' verslag van de
Vierdaagse Zeeslag onder het
opperbevel van De Ruyter - in de
vorm van een tekening gemaakt
vanaf de Lange Jan te Middel
burg - en de haarlokken van de
gebroeders Evertsen.
De enige zeeheld in de
Canon van de Nederlandse
geschiedenis, Michiel Adriaens-
zoon de Ruyter, begon zijn leven en
maritieme loopbaan in Zeeland. Hij werd
er geboren, groeide er op en ontdekte er
de zee. Als walvisvaarder, kaper en koop
man verdiende de jonge Michiel zijn spo
ren alvorens hij in dienst trad van de
Nederlandse marine. In de expositie
wordt volop aandacht besteed aan deze
Zeeuwse jaren van Nederlands grootste
zeeheld. Daarnaast zijn deze Zeeuwse
jaren het onderwerp van een boekje dat
tegelijkertijd verschijnt en waarin beken
de en onbekende bronnen uit het Zeeuws
Archief en andere archieven worden
behandeld. De tekst is geïllustreerd met
prenten en tekeningen uit de tijd van
De Ruyter. In dit boekje komt naar voren
dat Michiel de Ruyter eerst Michiel
Trouwhand heette. Dat heeft auteur Ivo
van Loo, historicus en medewerker van
het Zeeuws Archief te Middelburg, ont
dekt. Over De Ruyters Zeeuwse jaren
(1607-1655) is maar weinig informatie.
Zijn eerste zeereis voerde naar de kust
van Guyana oftewel de Wilde Kust van
Zuid-Amerika. Michiel noemde zich
vanaf 1636 'De Ruyter', een verwijzing
naar het woord 'ruiten' of 'roven'. Tot die
tijd tekende hij met de naam Michiel
Trouwhand, die hij zelf had gekozen.
De opkomst van de Republiek der
Zeven Verenigde Nederlanden aan het
einde van de zestiende eeuw was het
begin van een lange rij van zeehelden.
De Tachtigjarige Oorlog bracht helden
voort, zoals de admiralengeslachten
De Moor, Banckert en Evertsen. Zoals
zoveel andere zeehelden waren zij van
eenvoudige komaf, maar werkten zij zich
snel op en maakten een glanzende carriè
re. Het volk leefde met de gebeurtenissen
mee en eerde zijn helden met huldigin
gen, prenten en lofdichten. Voor gesneu
velde bevelhebbers, zoals de gebroeders
Evertsen, verrezen er praalgra
ven. In het midden van de
zeventiende eeuw betwistte
Engeland de Republiek de macht
ter zee met als gevolg de Engels-
Nederlandse Oorlogen. Deze
leverden weer nieuwe zeehelden
op. Aan het einde van de eeuw
werd Frankrijk een opkomende
zeemacht. Een van de laatste,
minder bekende Zeeuwse zee
helden is Jacob Hobein, een
matroos die in 1831 de
Nederlandse vlag redde - en
daarmee de Nederlandse eer -
uit een verlaten sloep voor
Philippine, voordat deze in han
den van de Belgen kon vallen.
Ondanks zwaar Belgisch geweer
vuur bleef Hobein ongedeerd.
Behalve aan zeehelden wordt
ook aandacht besteed aan
Zeeuwen die andere heldenda
den op zee hebben verricht.
Zoals de Arnemuidse vissers
Schroevers, die honderd jaar
geleden met groot gevaar voor
eigen leven de opvarenden van
de in nood verkerende Engelse
schoener Doris redden.
Archiefburo Voorzee is gespecialiseerd in het maken van de juiste toegangen. Ordenen en
beschrijven van archieven vormt immers ons dagelijks werk, al bijna 20 jaar lang. Als u uw
werkgeheugen graag op en in goede orde wilt hebben, kunt u dus met een gerust hart een
beroep op ons doen. Wij zorgen ervoor dat uw (digitale) dossiers weer optimaal toegankelijk
worden. Met de garantie dat ook u een tevreden cliënt van ons wordt.
U zoekt naar een erkend en ervaren archiefbureau voor doolhofoplossingen? Of naar een
verantwoorde opslag en beheer van uw archief? Of wellicht naar deskundigen, die uw archief
verzorgers bijscholen? Kijk op www.voorzee.nl Ons team is u graag van dienst!
documentbehandeling, training en
A. Jacobsstraat 28
5142 PN Waalwijk, 0416 - 348980
C/3
DocumentenWacht is een service van Restauratie atelier Sterken BV en gericht op fjjj dl W cl C 1~11
SChade preventie. calamiteltenservice. zorg en behee?
DocumentenWacht is de officiële partner van Isotron Nederland BV voor
gammabestraling voor de gehele Culturele en Administratieve sector
in de Benelux en Duitsland
isotron
Engelanderholt 3, 7361 CZ Beekbergen
T. 055-5423147 F. 055-5430614
E. info@sterken.nl Meer informatie op: www.sterken.nl
Door Roosanne Goudbeek
De heldendaden die Zeeuwen in oorlogstijd
op zee hebben verricht, zijn het onderwerp
van de nieuwe expositie 'Zeeuwse zeehel
den'. Vanaf maandag 2 april zijn bekende
en minder bekende zeehelden en hun hel
dendaden te zien in het Zeeuws Archief in
Middelburg. Natuurlijk ontbreekt de groot
ste zeeheld, Michiel de Ruyter, niet. Het is
dit jaar immers vierhonderd jaar geleden
dat hij in Vlissingen werd geboren
en dat was de aanleiding tot een
heus Michiel de Ruyterjaar! Of
moeten we gaan spreken over het
Michiel Trouwhandjaar, zoals pas
ontdekt zijn werkelijke naam was?
Kapiteien Trouwhand
Portetvan Michiel de Ruyter als vice-admiraal.
Kopergravure door P. de lode, naar schilderij van
H. Berckman, met adres van I. Meyssens. Afkomstig uit
Zelandia lllustrata van het Koninklijk Zeeuwsch
Genootschap der Wetenschappen (foto Zeeuws Archief).
Macht ter zee
Roosanne Goudbeek is medewerker Communicatie
bij het Zeeuws Archief.
De expositie 'Zeeuwse zeehelden' is
van 2 april 2007 tot 5 januari 2008 te
zien in het Zeeuws Archief te
Middelburg. Van maandag t/m vrijdag
en de eerste zaterdag van de maand
van 9.00 tot 17.00 uur. De toegang is
gratis. De titel van de begeleidende
publicatie van de hand van Ivo van Loo
luidt Kapitein Trouwhand. De Zeeuwse
jaren van Michiel Adriaenszoon de
Ruyter (1607-1655) (Middelburg:
Zeeuws Archief, 2007). Deze uitgave
telt 32 bladzijden en kost 4,95.
he Nolle et Genereux vice JJmiralMichel Adr. i>k Rvytkr, commmr
Jeur Je l'jlrmé Naua/le Je UblhlttJc.
MoJ.Aeeelmmieim f-m V,f loan. M'jflia txeuj.
maart 2007
archievenblad
