Agent 0 013
Nieuwe Tilburgse archief site voor de jeugd
educatie en communicatie
dragen van de
gemeente Til
burg. De gege
ven informatie
is echter zo
breed, dat ook
jongeren buiten
Tilburg gebruik
kunnen maken
van de website,
in de eerste
plaats wordt op
de website in
een paar regels
uitgelegd wat
een archief
precies is. Gere
geld krijgen wij
namelijk per
e-mail of aan de
balie de vraag wat een archief nu eigen
lijk is. Meestal krijgt de jongere dan een
betrekkelijk kort en technisch antwoord.
Wij willen dit op de jongerenwebsite op
een eenvoudige, maar goede manier uit
leggen. De uitleg is in korte stukjes opge
deeld, zodat er snel doorgeklikt kan wor
den. Ook komt het voor dat jongeren een
werkstuk of spreekbeurt moeten maken
en het RA Tilburg krijgt dan de vraag of
we 'informatie hebben over de geschiede
nis van Tilburg'. Dit soort algemene vra
gen zullen veel collega's wel herkennen.
Door middel van de werkstukhelpdesk
willen wij jongeren op weg helpen. Hoe
je een onderzoek kunt uitvoeren, legt
Agent 0013 stap voor stap uit. Middels
een link naar de Tilburgse Tijdmachine
wordt informatie in afgebakende onder
werpen aangeboden. Er is een flink aan
tal thema's beschikbaar die voldoende
informatie bevatten voor een spreekbeurt
of werkstuk.
Naast de meer educatieve delen heeft de
website ook drie onderdelen die vooral
leuk zijn. De Quiz is verrassend door zijn
vormgeving. In tien vragen kunnen jon
geren hun kennis van de geschiedenis
van Tilburg testen. De tien vragen wor
den willekeurig uit zestig verschillende
vragen gepresenteerd. De vragen variëren
van makkelijk tot moeilijk, van leuk tot
zeer serieus. Het jongerenpanel heeft
flinke invloed gehad op het soort vragen.
Het panel was van mening dat de vragen
moeilijk moeten zijn, zodat ze ervan
kunnen leren. Hier is terdege rekening
mee gehouden bij het samenstellen van
de vragen. Om echt te beseffen dat ieder
een een archief heeft, bieden wij op de
website ook de mogelijkheid een per
soonlijk archief aan te maken. Jongeren
kunnen foto's van vroeger personalise-
ren, krantenberichten kiezen, geboorte
kaartjes maken, etcetera. Allemaal voor
beelden van documenten die ook
archiefstukken - kunnen - zijn. Tot slot is
er het Moordspel, gebaseerd op een waar
gebeurd verhaal uit Tilburg. Het betreft
de moord op Jan Maes in het Tilburg van
1736. Alle dossiers van deze zaak bevin
den zich nog in het RA Tilburg.
Ed Schilders heeft een scenario gemaakt
dat is omgezet in het Moordspel. Het is
een mooi geanimeerd geheel geworden,
ondersteund met sfeervolle geluidseffec
ten. Aan het einde van het spel word je
beloond met een certificaat.
Het RA Tilburg is zeer tevreden over
het resultaat en hoopt dat dit initiatief
navolging zal vinden, zowel binnen het
werkgebied van het archief (de regioge
meenten) maar ook daarbuiten. Het is
belangrijk mensen bewust te maken van
de geschiedenis en cultuur, jongeren
voorop. En moderne communicatietech
nieken zijn bij uitstek de middelen om
deze archiefgebruikers van de toekomst
te bereiken.
nen tot de leeftijdscategorie 10 tot 15.
Voor kinderen onder de 10 jaar schatten
we in dat de materie wellicht te moeilijk
is en vanaf 15 jaar komen jongeren al
vaak in aanraking met archieven en de
archiefdienst door middel van schoolop
drachten en andere projecten. Het doel
van de website Agent 0013 is jongeren de
mogelijkheid te bieden om zelf op een
leuke en leerzame manier kennis te
maken met het RA Tilburg. Het is in eer
ste instantie niet de opzet dat de website
in een onderwijsomgeving gebruikt
wordt. We nodigen jongeren uit al
'snuffelend' de website te doorlopen en
zo informatie te krijgen over het archief.
De vormgeving van de website moet de
jongeren verleiden en uitnodigen om
verder te klikken.
Tijdens het proces veranderen ideeën.
Oorspronkelijk waren er plannen om
informatiepakketten voor werkstukken
aan te bieden, de mogelijkheid te bieden
om stamboomonderzoek te doen en
eigen archiefmateriaal te uploaden. Om
praktische redenen van tijd en geld en de
bescherming van privacy komen onder
delen te vervallen of worden aangepast.
Op 14 oktober 2006 is Agent 0013
'beëdigd'. Met deze website richten we
ons in eerste instantie op jongeren uit
Tilburg, mede omdat het project tot
stand is gekomen dankzij financiële bij
archief in Tilburg. En dan stuiten zij op
het probleem dat er weinig tot geen
informatie voor hen beschikbaar is. Veel
archiefmateriaal is immers moeilijk te
ontsluiten en niet echt geschikt voor kin
deren van 10 tot 15 jaar. Dit lijkt inhe
rent aan de activiteiten van een archief
dienst. Maar als je nieuwe doelgroepen
wilt aanspreken, dan moet de informatie
misschien wel anders worden aangebo
den, zo is de gedachte. Daarom gaan we
in juni en juli 2005 via Google op zoek
naar jongerenwebsites binnen en buiten
de archiefwereld. Zo komen we voorbeel
den tegen van creatieve omgang met
bronnenmateriaal. Maar we vinden geen
enkel voorbeeld van een website over
archieven en archiefdiensten speciaal
voor jongeren, niet in Nederland en ook
niet daarbuiten.
moet gaan zien. Maar al snel blijkt dat er
binnen het RA Tilburg onvoldoende ken
nis aanwezig is van internettechnieken
en ervaring met het visuele aspect van
websites en de specifieke doelgroep.
Daarom gaan we op zoek naar partners
voor de ontwikkeling van de jongerenpa
gina. Verschillende bedrijven presente
ren zich en doen een voorstel op basis
van het op dat moment bestaande plan
van aanpak. De presentaties en offertes
lopen zeer uiteen en uiteindelijk beslui
ten we in zee te gaan met Dick van
Lisdonk van Studio Maanzaad en
Hanneke Treffers van Beblei. Een andere
belangrijke stap is het formeren van een
jongerenklankbordgroep. We vinden een
groep jongeren tussen de 11 en 14 jaar
die de verschillende stadia van de websi
te Agent 0013 gaan testen.
Het bepalen van de specifieke doel
groep is niet eenvoudig. Om zo veel
mogelijk jongeren van dienst te kunnen
zijn, willen we de doelgroep in het begin
zo breed mogelijk houden. Toch beslui
ten wij al gauw de doelgroep af te bake-
Medio 2005 wordt tijdens de ontwik
keling van de nieuwe website van het
Regionaal Archief Tilburg de vraag
gesteld wat er ontbreekt in de bestaande
website www.regionaalarchieftilburg.nl.
Tijdens een brainstorm is een van de ant
woorden: een jongerenpagina! Hoewel
educatie en het bereiken van nieuwe
doelgroepen belangrijke punten in het
beleid zijn, is er op de website op dat
moment nog niets te vinden voor een
jonger publiek. Toch komen er wel met
enige regelmaat jongeren naar het
In september 2005 komt de ontwik
keling van de jongerenpagina echt op
gang. Samen met webmaster Luud de
Brouwer en educatief medewerker
Mirjam Heijs gaan we aan de slag. Er zijn
veel ideeën over hoe de website er uit
Door Brenda Cijffers-Rovers
Navolging
Brenda Cijffers-Rovers is als projectleider van de jon
gerenwebsite Agent 0013 verbonden aan het Regio
naal Archief Tilburg. De website is te bezoeken via
www.regionaalarchieftilburg.nl/agentoo13.
december 2006
archievenblad
De homepage van de website Agent 0013.
Quiz en Moordspel
archievenblad
december 2006
Snuffelen
Hoe bereiken we jongeren? Dat is een vraag
die vaak in archievenland wordt gesteld.
Het Regionaal Archief Tilburg ging op zoek
naar een eigentijds antwoord. Onlangs werd
de website Agent 0013 gelanceerd.
Deze website laat jongeren tussen de 10 en
15 jaar op allerlei interactieve manieren
kennismaken met de verschillende facetten
van het archief. Een primeur in Nederland
en wellicht ook in de wereld.
Klankbordgroep
Rap van het jongerenpanel tijdens de presentatie van de
Tilburgse website Agent 0013 op 14 oktober 2006 (foto
Jan Stads).
