Meest opvallend aan de conferen
tie was niet de conferentie zelf, maar
de verslaglegging. Bijna direct na
afloop verschenen verslagen van de
conferentie op de blogs van Moqub
(http://www.moqub.com/), Wowter
(http://www.wowter.nl/blog/) en Jan
Klerk (http://janmetdekorteachter-
naam.blogspot.com/), die informatie
professional van het jaar werd. Verder
verschenen er binnen 24 uur meer
dan honderd foto's op Flickr
(http://www.flickr.com/search/?
w=all&q=ocn2006&m=tags), waaron
der ook foto's van slides uit de presen
taties. Ondernemende bibliothecaris
sen, die begrijpen hoe de informatie
voorziening van tegenwoordig functioneert,
helpen ons dus op een nieuwe manier aan onze
informatie. Mocht de onderstaande selectie van
lezingen en de weergave door uw Archievenblad-
verslaggever u niet bevredigen, dan zijn er dus
voldoende andere methoden voorhanden om u
te informeren.
Op de eerste dag
stond Ben Tiggelaar
op het programma.
Wellicht kent u hem
nog van het lijvige
werk Internetstrategie,
dat een paar jaar
geleden tijdens de
internethype ver
scheen. Tiggelaar
adviseert organisa
ties bij strategische
vraagstukken. Hij
richt zich daarbij vooral op het veranderen van
gedrag. Zo maakte hij ons op een leuke manier
duidelijk dat het moeilijk is om gedrag te veran-
sterk denken aan de mogelijkheid om archief
vormers te beschrijven in de XML-standaard
Encoded Archival Context (EAC), maar die rela
tie werd niet gelegd.
De tweede dag sloot meer aan bij de titel
van het congres. Ik woonde op deze dag vijf
lezingen bij, waarbij de veranderingen waar Ben
Tiggelaar bij de opening op doelde van groot
belang waren. Bas Savenije, directeur van de
Universiteitsbibliotheek van de Universiteit
Utrecht, hield een lezing over de Nederlandse
kenniseconomie ondersteund met filmfragmen
ten die hem de mogelijkheid gaven om ook
anderen zelf aan het woord te laten over dit
onderwerp. Er waren fragmenten van politici,
academici en vakgenoten uit het informatieveld.
Hij kwam tot de conclusie dat de Nederlandse
kennissamenleving in zowel onderzoek, onder
wijs als innovatie faalt, omdat er te weinig in
wordt geïnvesteerd.
Een interessante lezing werd gegeven door
Daniel Beaupain, die schetste hoe de publieke
omroepen door de bezuinigingen werden
gedwongen tot samenwerking in het delen van
de infrastructuur. Ook het verhaal van Hans van
Hartevelt van het Koninklijk Instituut voor de
Tropen (KIT) werd gedomineerd door de veran
deringen die werden afgedwongen door finan
ciële prikkels van de overheid. De vaste subsidie
werd afgeschaft en vervangen door een subsidie
op output. Het bleek echter moeilijk de output
van de bibliotheek te meten. Het KIT kon voor
komen dat de bibliotheek werd afgerekend op
het aantal uitleningen dat ze deed. De vaste las
ten zouden dan in een slecht jaar niet meer kun
nen worden opgebracht.
Van de lezingen die ik bezocht sloot de
lezing van Jan Vermassen het beste aan bij het
thema van de conferentie. Hij is directeur van
het Reproductiefonds in Vlaanderen en ver
koopt reproducties van het Vlaamse Erfgoed.
Daarvoor heeft hij een beeldbank ontwikkeld
om hoge resolutiebeelden van belangrijke
Vlaamse kunstwerken op te nemen. Via een
website (www.lukasweb.be) is een reproductie te
selecteren en te bestellen. Het is mogelijk het
digitale bestand te gebruiken voor publicatie,
maar ook reproducties voor een breed publiek,
zoals een briefkaart, een puzzel of een mok, kun
nen worden besteld. Het initiatief van de
Vlaamse overheid moet binnen
vijf jaar zichzelf kunnen bedrui
pen.
De conferentie werd afgesloten
door een lezing van Kees van
Twist, directeur van het
Groninger Museum. Hij vertelde
van het Groninger Forum, het
samenwerkingsverband tussen
het museum, de archiefdienst,
de openbare bibliotheek en het
filmhuis in Groningen. Zij wer
ken samen om maatschappelij
ke thema's te behandelen, in
voorbereiding op een gezamen
lijke huisvesting op de Markt in
Groningen. Dit gebouw, dat
moet openen in 2012, moet
meer worden dan een bedrijvenverzamelge-
bouw. De architect mag wat Van Twist betreft
een gebouw ontwerpen dat nog spraakmakender
is dan het Groninger Museum. Een intensieve
samenwerking tussen elke deelnemer moet lei
den tot het versterken van eikaars sterke punten.
Van Twist daagde ons uit het project intensief te
volgen en te bekritiseren om de plannen nog
beter te kunnen maken. Met deze boodschap
gingen we naar de borrel en vervolgens naar
huis, geïnspireerd om gedurfder te ondernemen
met onze informatie.
deren, zowel van onszelf als van onze medewer
kers. De vraag die door tijdgebrek onbeantwoord
moest blijven was: "Zijn veranderingen alleen
mogelijk door de noodzaak om te veranderen?"
Enkele lezingen tijdens de conferentie gaven wel
antwoord op deze vraag, zoals de verhalen over
de financiële prikkels van de overheid die som
mige organisaties tot drastische veranderingen
dwingen (zie hierna).
De eerste dag bezocht ik verder twee lezingen
van hoogleraren informatica. Stef Joosten (Open
Universiteit) vertelde over zijn visie dat software
het beste kon worden ontwikkeld op basis van
de bedrijfsregels. Hij behandelde het voorbeeld
van een order-proces. Het was een interessante
lezing, maar technisch georiënteerd en dus wel
licht op de verkeerde plaats. Later op de dag
sprak Theo Huibers, hoogleraar Information
Retrieval aan de Technische Universiteit Twente,
over de ontwikkeling van een zoekmachine voor
kinderen. In zijn onderzoek richt hij zich op de
manier waarop kinderen omgaan met taal en of
een zoekmachine uit het zoekgedrag kan aflei
den op welke niveau een zoekresultaat kan wor
den geselecteerd. Een toegankelijk verhaal dat
direct betrekking had op het vakgebied.
Dezelfde dag presenteerde Henk Ellerman van
de Universiteitsbibliotheek in Groningen een
project waarin aan auteurs een unieke identifica
tie wordt gegeven: de Digital Author Identifier
(DAI), naar analogie van de Digital Object
Identifier (DOI)). Het systeem beperkt zich tot
academische auteurs zoals deze worden geregis
treerd in de catalogus van de Nederlandse acade
mische output: Metis. In het systeem wordt ook
extra identificerende informatie vastgelegd,
zoals geboortedatum en werkkring. Het doet
digitalisering
en informatisering
Ondernemen met informatie op de Online Conferentie 2006
Deelnemers van de OCN-conferentie
2006 (foto R. van Dieen).
Zoekmachine voor kin
deren
Door Ivo Zandhuis
december 2006 archievenblad
archievenblad december 2006
Falende kennissamenleving
Informeel informeren in de wandelgangen van de OCN-conferentie
(foto R. van Dieen).
Reproductiefonds en Groninger Forum
Ivo Zandhuis is redacteur van het Archievenblad en zelfstandig
adviseur voor digitale ontsluiting van culturele informatie
(www.zandhuis.nl).
Op 7 en 8 november 2006 werd in de Amsterdamse
RAI de tweejaarlijkse Online Conferentie (OCN 2006)
gehouden. De titel was dit keer: 'Extreme make
over: gedurfd ondernemen met informatie'. Deze
conferentie was gecombineerd met de studiedag
van de beroepvereniging voor bibliothecarissen, de
NVB. Geprobeerd werd om in verschillende lezingen
een beeld te geven van hoe in het bibliotheekveld -
of beter op het terrein van de informatieprofession
al - kan worden ingespeeld op de veranderingen
in de informatievoorziening. De conferentie was in
dat opzicht daarom ook heel relevant voor archiva
rissen.
Ferd van den Eerenbeemt en Rob Bruijnzeels, inleiders van de
workshop 'De bibliotheken anders bekeken' (foto Moqub).
