Een enkeling ziet Digidiva nog steeds als
een Amsterdamse website. Het onder
zoek bewijst echter het landelijk karakter
van de website. De respondenten komen
uit heel Nederland. Van Tubbergen tot
Texel. Van Zwolle tot Sittard. Alle provin
cies zijn rijkelijk vertegenwoordigd.
Aan de respondenten werd ook
gevraagd te reageren op een vijftal stel
lingen. In de tabel hieronder de resulta
ten:
Uiteraard is het voor ons als makers
belangrijk om een idee te hebben waar
bezoekers het meeste gebruik van maken.
En welke onderdelen minder vaak
bezocht worden. In de hoofdrubriek 'DIV
nu en straks' voert de 'Elektronische
Overheid' de lijst aan. 'Opleiding' is het
minst in trek onder de groep responden
ten. In de rubriek 'Handleidingen en
Instrumenten' scoort het onderdeel
'Documentaire informatiesystemen' het
hoogst. 'Normen en Standaarden voor
Archiveringssysteem' worden als belang
rijk beoordeeld. Deze rubriek wordt op de
voet gevolgd door 'Metadata'. Vaak lagen
antwoorden dicht bij elkaar, met één uit
zondering: het onderdeel 'Portal organi
saties'. De voorkeur gaat overduidelijk uit
naar 'Nationaal' (238 tegen 47). Dat is
een les voor een volgende aanpassing
Het begon zoals zo veel websites: vier
A4-tjes en een stevige portie enthousias
me. Medio 2002 nam Carolien Schönfeld
van het Gemeentearchief Amsterdam het
initiatief voor Digidiv. Het waren - en
zijn! - roerige tijden voor de div-mede-
werker. Digitalisering nam een enorme
vlucht. De omslag van papier naar digi
taal vroeg om een nieuwe aanpak.
Schönfeld signaleerde in haar omgeving
een grote behoefte aan adequate infor
matie. Digidiv werd een bescheiden
naslagwerk voor de (in eerste instantie
Amsterdamse) digidiv-ers. Al snel bleek
Digidiv geen overbodige luxe. De statis
tieken toonden een stijgende bezoekers-
lijn. De site bleek in een landelijke
behoefte te voorzien. Begin 2003 werd
het een gezamenlijk project van het
Gemeentearchief Amsterdam en DIVA:
Digidiv werd Digidiva. Niet veel later slo
ten het Gemeentearchief Rotterdam en
de Archiefschool zich aan.
Na ruim drie jaar was de website in
2005 toe aan een grondige opknapbeurt.
De redactie heeft ieder hoekje van
Digidiva kritisch beoordeeld. De infor
matiestructuur van de website is
aangepast en uitgebreid. Op
advies van Roberto Bourgonjen
(Toutatis), CMS-ontwikkelaar van
Digidiva, zijn we van een hori
zontale navigatie met de nodige
beperkingen, overgestapt op een
(flexibele) verticale navigatie. De
zoekmogelijkheden van de websi
te zijn sterk verbeterd. De site
biedt nu ook rss-feeds. In juni
vorig jaar was de eerste grote her
structurering van de site een feit.
Van verschillende kanten ontvin
gen wij positieve reacties op de vernieuw
de website.
Heeft de website nog bestaansrecht?
Is er een vaste groep die Digidiva bezoekt
of wisselt onze doelgroep? Vragen waar
wij als redactie anno 2006 geen sluitend
antwoord op konden geven, maar waar
we wel benieuwd naar waren. Het was tijd
voor een gebruikersonderzoek. In de
periode tussen 23 mei en 20 juni is een
grote groep respondenten benaderd met
een verzoek om een (digitale) vragenlijst
in te vullen. Caspar Molmans (SOD) en
Richard Hermans (DIVA) stelden hiervoor
eenmalig adresbestanden ter beschikking.
Meer dan driehonderd mensen namen
tijd en moeite om onze vragen te beant
woorden. Hieronder volgen de belang
rijkste uitkomsten van het onderzoek.
Verreweg de grootste groep responden
ten gebruikt de website als handboek.
Zij bezoekt Digidiva incidenteel. Dan is
er een grote groep die Digidiva als een
tijdschrift benadert, wanneer er dus een
nieuwe 'aflevering' verschijnt. Een deel
van de respondenten gebruikt Digidiva
op beide manieren, als handboek én als
tijdschrift. Bij iedere nieuwe aflevering
wordt er een bericht op de Diva
Discussielijst geplaatst om bezoekers
hierop te attenderen. Het onderzoek laat
zien dat dit bericht echter niet het
gewenste effect heeft. De meeste respon
denten zijn van mening dat Digidiva
geschikt is voor zowel div'ers als archief-
medewerkers, maar ook voor managers,
ict'ers, bibliotheekmedewerkers, infor
matiespecialisten en overige geïnteres
seerden. De grafiek hieronder geeft een
overzicht van de belangrijkste beroeps-
groepen van de mensen die de vragenlijst
hebben ingevuld.
aan de website. De verschillende onder
delen in de rubriek 'Wet en Regelgeving'
worden evenredig belangrijk bevonden.
Respondenten lijken een lichte voorkeur
te hebben voor het onderdeel 'Alge
meen'.
Over het oprichten van een webfo
rum is vaak gediscussieerd tijdens redac
tievergaderingen. We kwamen er niet uit.
Enerzijds wil Digidiva zoveel mogelijk
faciliteren en de mogelijkheid bieden aan
collega's om kennis en ervaring uit te
wisselen. Maar een forum moet actief
worden aangejaagd en beheerd. En daar
hebben we nou net de capaciteit niet
voor. Bovendien zijn er op dit gebied
enkele drukbezochte forums. Denk aan
de DIVA Discussielijst en het Archief
forum van Erik Hennekam. Maar wat wil
onze doelgroep? Jammer genoeg geeft
het onderzoek geen uitsluitsel. "Denkt u
dat u gebruik zou maken van een forum
op Digidiva?" Deze vraag werd door 104
mensen met 'ja' beantwoord, 82 respon
denten denken daar geen gebruik van te
zullen maken en 109 hebben geen
mening.
"Als u Digidiva moet waarderen met een
cijfer tussen de 1 en de 10?" Dan geeft de
grootste groep de website een 7 (137), op
de voet gevolgd door de respondenten
die Digidiva een 8 geven (87). Uiteraard
zijn dit soort beoordelingen betrekkelijk.
Er zijn vast vele argumenten om dit cijfer
te relativeren. Maar het bevestigt wel
onze hoop dat Digidiva gebruikt en
gewaardeerd wordt.
Uiteraard is de redactie tevreden
over (en trots op!) bovenstaande uitkom
sten. Digidiva heeft bestaansrecht, zoveel
is duidelijk. Het was de afgelopen jaren
niet altijd gemakkelijk om de kwaliteit te
waarborgen. Plannen en ideeën zijn er
genoeg. Liefst zouden wij met alle
betrokken partijen één landelijke kennis
bank opzetten. Er is ambitie en enthou
siasme voor een portal. Tijd en geld voor
een kwartaaltijdschrift is er ook. Eén ding
staat voorop: de website moet vooral niet
het zoveelste wiel zijn dat wordt uitge
vonden. Die zijn er al genoeg. Het moet
een laagdrempelige website zijn. Een
ieder die zijn of haar ervaringen of ken
nis wil delen moet terecht kunnen op
Digidiva.
Voor de lezer die zich nu zorgen gaat
maken: Digidiva wordt niet uit de lucht
gehaald. Er zijn wel enkele ontwikkelin
gen doorslaggevend voor de toekomst
van Digidiva. Zoals u ongetwijfeld weet,
zullen de landelijke koepelorganisaties
voor archieven, monumenten en archeo
logie (DIVA, NCM en SNA) hun krachten
bundelen in één nieuwe organisatie: de
Stichting Erfgoed Nederland. Erfgoed
Actueel zal zich te zijner tijd aansluiten.
Ook de Nederlandse Museumvereniging
brengt haar museale besteltaken onder in
de erfgoedbrede stichting. Als alles goed
verloopt, gaat Erfgoed Nederland op
1 januari 2007 van start. Daarmee zal
DIVA ophouden te bestaan als zelfstandi
ge organisatie. Richard Hermans is direc
teur van DIVA én voorzitter van de
beheersraad van Digidiva. Carolien
Schönfeld vertrekt bij het Gemeente
archief Amsterdam en neemt na vier jaar
afscheid als redactielid.
Wat zijn de consequenties voor
Digidiva? Redactie en beheersraad heb
ben onlangs de opties eens op een rijtje
gezet. Eigenlijk ligt het voor de hand:
Digidiva zal deel gaan uitmaken van de
website van Erfgoed Nederland. Net als
de groep digidiv-ers, heeft de archiefsec
tor behoefte aan goede informatie. Juist
voor archiefprofessionals, werkzaam in
de erfgoedbranche, is het uitwisselen van
kennis en ervaringen onontbeerlijk.
Hermans zal zo snel mogelijk met poten
tiële partners in gesprek gaan. De hoop
bestaat dat organisaties als WGA, KVAN,
GO en LOPAI hun deur wijd open zetten
voor Digidiva. Uiteraard heeft dit alles
inhoudelijke gevolgen voor de website.
Het zwaartepunt van Digidiva zal ver
schuiven van de div-medewerker naar de
archiefmedewerker. Erfgoed Nederland
zal verder invulling gaan geven aan
Digidiva in de nieuwe vorm. De organisa
tie achter Digidiva zal opnieuw moeten
worden bekeken en waar nodig versterkt
en aangepast. Maar zover is het nog niet.
Voorlopig staan er nog geen schokkende
veranderingen op stapel. Zoals u
van ons gewend bent, kunt u
Digidiva zeker tot maart volgend
jaar bezoeken voor informatie
over Documentaire Informatie
Vernieuwing.
23
Archef sector
Ovecheid bndeljt
Gemeentes (DM e.a
o PrcMncies
b Waterschappen
b Organisaties (dveis)
b Onderwp
de inhoud van de website
De frequentie van nieuwe
'afleveringen' op DD is te laag
De stellingen
Helemaal oneens
De informatie op DD helpt mij
bij het bijhouden van
ontwikkelingen in mijn vakgebied
Ik kan snel de informatie vinden
die ik zoek op DD
DD heeft haar nut bewezen in de
afgelopen jaren
De vormgeving van DD past bij
Voorkeuren
en informatisering
Door Machteld Maris*
Digidiva timmert aan de weg. Maar zijn de
bezoekers tevreden over vorm en inhoud
van deze website voor de wereld van de
documentaire informatievernieuwing? Waar
heeft de gebruiker behoefte aan? Om deze
en andere vragen te beantwoorden is een
gebruikersonderzoek gedaan. In dit artikel
de belangrijkste uitkomsten. En wat beteke
nen ze voor de toekomst van de website?
De bezem erdoor
Het onderzoek
De werkomgeving van de respondenten.
archievenblad
november 2006
digitalisering en informatisering
Forum en waardering
Oneens
Neutraal
Eens
Helemaal eens
9
82
159
42
18
97
151
26
11
135
121
25
46
192
12
6
110
121
54
Krachtenbundeling
gestand Degerlen BeeW Favcneten Esb« Het)
Qtortg» - toetan Faweten H 1
O' tttprtfdpdv.amstcnJaiiLrJfodu .ij.turt
GocjjJc- C Zoetan - 0gebWtaeed Spe*»jronbxtam - Sjtfcbes
DIGIDIV (Al J dlV T7~:
Verschuiven van zwaartepunt
De I D.sc*t.p«*
gidiva website is nu bijna een half jaar m de lucht. We
maanden vele positieve reacties ontvangen. De
de nieuwe «formatiestructuur, wordt
Honderd procent tevreden zijn we natuurlijk nooit.
Daarom bhjven we benieuwd naar reacties van
Qiqidiva. Wanneer u opmerkingen heeft, suggesties
Ust, laat het ons vooral weten!
flSS Feed (de XML knop onderaan de pageta)
Via RSS wordt de inhoudsopgave van do website m een standaard
XML formaat gepubliceerd. Hierdoor kan de inhoud van de site ook op
andere manieren worden ontsloten dan met een normale
webbrowser. bijvoorbeeld met een es- reader, <*e de functie van
een nieuwsbrief kan overnemen. Maar in de toekomst zal RSS nog
veel meer worden toegepast, onder andere door zoekmachines en
nieuwe versies browsers. RSS is ideaal voor sites met een
regelmatige artikelenstroom. Voor een documentenportal als Cvgichv
volgende: Over DigicWa
Machteld Maris is freelance eindredacteur
van Digidiva.
november 2006
archievenblad
