Restauratie atelier Sterken BV
armac
Li!
Atelier voor restauratie en conservering
van papier en perkament
Documenten W acht
Brieven Archieven
Boeken Banden
Prenten Grafiek
Kaarten Wandkaarten
Charters Zegels
Engelanderholt 3, 7361 CZ Beekbergen
T. 055-5423147 F. 055-5430614
E. info@sterken.nl Meer informatie op: www.sterken.nl
Conservation for Future Generation
Preservation Microverfilming ,j
Bibliotheken en archieven met een historische en/of culturele collectie V
verdienen de bijzondere conserveringsmethodiek 'Preservation Microfilming'
van Karmac Microfilm Systems. Hiermee worden boek- en krantenpagina's,
tekeningen, muziekbladen en andere waardevolle documenten zodanig op microfilm
vastgelegd, dat de werken gegarandeerd nog 500 jaar raadpleegbaar zijn.
Boekscannine
Karmac Microfilm Systems heeft voor u geïnvesteerd in de nieuwste generatie
digitale boekscanners met boekenwip, waardoor uw boeken tijdens het scannen
niet beschadigen. Wij digitaliseren uw boeken, kranten of registers in zwart/wit,
grijswaarden of zelfs in kleur, t/m formaat Al. De bestanden kunnen aangeleverd worden op
cd-rom en in verschillende bestandsformaten. Om het e.e.a. te onsluiten verzorgen wij een
index volgens uw wensen.
Karmac Microfilm Systems kan u tevens van dienst zijn bij:
Document- en tekeningverfilming
Dupliceren van alle formaten microfilm
Microfilmscanning
Opslag van microfilm en documenten
Levering van Canon microfilmapparatuur en opbergmiddelen
Wilt u een vrijblijvende afspraak maken en/of documentatie ontvangen B jm
van onze diensten of producten. Aarzel dan niet, en bel met nummer
0320-286964 of mail naar: verkoop.kms@karmac.nl
www. kmskarmacnl
archieven en collecties
Vervolg van pagina 13
Grootoosten der Nederlanden, die de
internationaal geroemde Kloss-collectie
omvat, voor het publiek via een database
op internet toegankelijk.2 In Londen is
de collectie van de Engelse Grootloge
ondergebracht in een indrukwekkende
bibliotheek annex museum, die regelma
tig participeert in landelijke en plaatselij
ke monumentendagen en erfgoed
activiteiten.3
Maar niet alle esoterische organisaties
beschikken over de middelen of kennis
om op professioneel niveau voor hun
historische collecties te zorgen. De
Theosofische Vereniging in Nederland
besloot in 2005 haar gehele historisch
archief over te dragen aan het
Gemeentearchief Amsterdam om
behoud, ontsluiting en toegankelijkheid
voor toekomstige generaties te waar
borgen.4 Opmerkelijk is dat het
Gemeentearchief Amsterdam binnenkort
zal verhuizen naar het voormalige
gebouw van de Nederlandsche Handel
maatschappij, waarin architect en theo
soof K.P.C. de Bazel in het begin van de
twintigste eeuw een rijke esoterische
symboliek aanbracht. Het archief van de
Theosofische Vereniging wordt dan ook
bestudeerd bij de voorbereidingen van
een geschiedkundige publicatie over de
nieuwe behuizing van het gemeentear
chief in dit bijzondere pand, dat als een
van Europa's belangrijkste theosofische
monumenten geldt.
Ondanks al deze positieve ontwikke
lingen, is het voor studenten en onder
zoekers met belangstelling voor de vrij
metselarij nog steeds moeilijk om de weg
te vinden naar relevante bronnen en col
lecties. Er is geen overzicht van de vind
plaatsen van achttiende-, negentiende-
of twintigste-eeuwse archieven van
Nederlandse vrijmetselaarsloges voor
handen. De meeste archieven zijn nog
altijd in particulier bezit van ordes en
loges, die niet zijn opgenomen in regulie
re archievengidsen of -wijzers. In diverse
provinciale en gemeentelijke archieven
in Nederland zijn de volledige archieven
van plaatselijke vrijmetselaarsloges loges
opgenomen. Zo is het archief van de loge
L'Union Provincale (ï772-heden) opgeno
men in de Groninger Archieven, dat van
de loge Silentium (1801-heden) in het
Gemeentearchief Delft en dat van de loge
La Vertu (1756-heden) in het
Gemeentearchief Leiden. Talloze andere
relevante archiefstukken, zoals mapon-
nieke diploma's, constitutiebrieven en
logecorrespondentie, zijn 'verstopt' in
familiearchieven. Zo bevinden zich in
het familiearchief Snouck-Hurgonje in
het Zeeuws Archief documenten van
Cornells van Citters Aernoutszoon
(directeur van Bengalen 1792-1795) die
de rol van de vrijmetselarij binnen de
VOC belichten. Dergelijke individuele
documenten zijn doorgaans zeer sum
mier beschreven, of eenvoudig niet als
maponniek herkend en niet in de archief
inventaris opgenomen. De gangbare ter
minologie waarmee vrijmetselarij in de
wetenschap wordt beschreven, is door
gaans niet als trefwoord in de thesaurus
van internetdatabases van archieven
opgenomen.
Dit alles maakt zeer belangrijke docu
menten moeilijk vindbaar, en het beant
woorden van elementaire onderzoeksvra
gen soms onmogelijk. De stichting OVN
heeft daarom het initiatief genomen tot
een eerste inventarisatie van maconnieke
archieven in openbare collecties om
daarmee de publicatie van een gratis
Archiefwijzer voor te bereiden.
De OVN richt zich op het verstrek
ken van onderzoeksbeurzen op het vak
gebied aan studenten en onderzoekers.
Daarnaast participeert ze in de totstand
koming van congressen, publicaties en
erfgoedprojecten. De OVN is niet ver
bonden aan enige vrijmetselaarsorgani
satie en heeft geen levensbeschouwelijk
oogmerk; ze heeft een zuiver academi
sche doelstelling.
De OVN roept de beheerders en mede
werkers van Nederlandse archieven op
om mee te werken aan de inventarisatie
van maqonnieke archieven in Nederland,
door het daartoe bestemde enquêtefor
mulier in te vullen. Dit formulier is te
downloaden op de OVN-website en
wordt meegezonden met dit nummer
van het Archievenblad. De verkregen gege
vens zullen een plaats krijgen in de
Archiefwijzer 'magonnieke archieven in
Nederlandse openbare collecties'. Deze bro
chure zal begin 2007 kosteloos worden
verspreid onder studenten, onderzoekers,
bibliotheken en archieven. Daarnaast zal
een digitale versie van de brochure wor
den opgenomen in de website van de
OVN, waar bezoekers informatie kunnen
vinden over de geschiedenis van de vrij
metselarij in Nederland, de huidige stand
van academisch onderzoek, en de vind
plaatsen van relevante collecties. Vanaf
de site, die in het najaar van 2006 wordt
gelanceerd, kunnen bezoekers doorklik
ken naar de websites van participerende
gemeentelijke en provinciale archieven.
Met dit project hoopt de OVN bij te dra
gen aan de ontwikkeling van een 'jong'
vakgebied en de zichtbaarheid van bij
het publiek onbekende archieven. Het
project wordt mogelijk gemaakt door
ondersteuning van het VSBfonds en de
Stichting Levi Lassen.
Voor meer informatie kunt u contact
opnemen met de OVN,
info@stichtingovn.nl (en vanaf najaar
2006: www.stichtingovn.nl).
DocumentenWacht is een service van Restauratie atelier Sterken BV en gericht op
schade preventie.
calomileitensorvice. zorg pi
DocumentenWacht is de officiële partner van Isotron Nederland BV voor
gammabestraling voor de gehele Culturele en Administratieve sector
in de Benelux en Duitsland.
isotron
Gebrek aan overzicht
Het initiatief van de OVN
Andréa Kroon is als kunsthistoricus werkzaam voor
Kroon Wagtberg Hansen en verricht daarnaast een
promotieonderzoek naar de rol van de vrijmetselarij in
de culturele uitwisseling met Azië in de achttiende en
negentiende eeuw. Sinds 2001 is zij voorzitter van de
stichting OVN.
Noten
1 Zie onder meer:
www.freemasonry.dept.shef.ac.uk en
www.amsterdamhermetica.nl.
2 Zie www.vrijmetselarij.nl. De collectie is
ondergebracht in het Cultureel Magonniek
Centrum 'Prins Frederik', waarvan de
bibliotheekcatalogus via deze site
toegankelijk is.
3 Zie www.freemasonry.london.museum.
4 Een adressengids met de vindplaatsen
van de belangrijkste esoterische
archieven in Europa en Amerika is
opgenomen in de congresbundel
Masonic and Esoterie Heritage. A New
Perspective for Art and Heritage
Policies (Stichting OVN, Den Haag 2005,
ISBN 908077782X).
juli 2006
archievenblad
