Vervolg van pagina 23
daling van de 'on site visitors' (studie
zaalbezoekers). Ze hebben volgens ons
alleen beter nagedacht dan de
Nederlandse archieven en hun strategi
sche doelen al bepaald en hun operatio
nele doelen daarop aangepast. Zeker als
het gaat om behoud van ook 'digital
born' documenten. De leidersrol van
TNA moet toenemen in open informa
tion management en technologie en met
name voor de doorontwikkeling van een
ambitieus toegangsprogramma voor de
digitale erfgoeddocumenten. Daarbij is
wereldwijde samenwerking geboden.
Info over programma en ambities kunt u
inwinnen bij chris.owens@national-
.archives.uk.org. (PS/RB)
Onno Zaman van Pictura liet allerlei
fraaie voorbeelden zien, zoals websites
van het Fotomuseum, het (virtuele)
Circusmuseum.nl, Regionaal Archief
Tilburg, en vertelde wat en hoe er online
te bestellen is. Er worden vaak kaarten en
foto's (van huizen) besteld. Zo'n webwin
kel loont al vanaf honderd bestellingen
per jaar. Een firma als Pictura kan dat
geheel regelen en de archiefdienst (zoals
het Gelders Archief) vangt het geld. Een
digitale webwinkel (al dan niet via
Pictura) kan dus aantrekkelijk zijn. Een
'rechtenwinkel' (in verband met betaling
van de eigendomsrechten) is in deze
online-winkel inbegrepen. Ook aan die
rechten zouden musea en archieven in
principe kunnen verdienen. Mare
Holtman van het GA Amsterdam sprak
over scanning on demand bij het GA
Amsterdam - de Archiefbank en toonde
(kort) de mogelijkheden. Sinds alle
inventarisbeschrijvingen op internet
doorzoekbaar zijn, kwam meteen de
vraag van de klant: 'waar zit de knop om
de stukken te bekijken?'. Voor het bekij
ken van archiefstukken en downloaden
geldt de legesverordening. De klant
bepaalt dus mede de prioritering van de
digitalisering. Meer info is te vinden op
de website van het GA Amsterdam (dat
overigens Stadsarchief Amsterdam gaat
heten). Na beide sprekers gaf Paul
Versteeve van Senter Novem (een instan
tie die subsidieregelingen uitvoert) een
korte ingelaste presentatie over de subsi
dieregeling 'Digitaliseren met beleid'. De
regeling behelst het vervaardigen van
(vernieuwende) informatieplannen en
ontwikkelingsprojecten, die respectieve
lijk tot maximaal 25.000 (50 procent)
en 65.000 (65 procent) gesubsidieerd
kunnen worden. Voor 1 september moe
ten aanvragen binnen zijn. Zie de websi
te www.digitaliserenmetbeleid.nl.
(PS/RB)
Daan Hertogs vertelde hoe het
Stadsarchief Breda met collega-archief-
diensten een virtuele studiezaal maakt.
De zogeheten Digitale Historische
Werkplaats, onderdeel van het landelijke
project Virtuele Studiezaal van de
Taskforce Archieven. Uitgangspunt is het
document 'Naar een nieuw
Archiefbestel'. Er worden drie onder
scheiden ruimtes gecreëerd:
een ruimte met bronnen, hulpmidde
len en metadata;
een etalage: een thematische
presentatie van divers materiaal;
een 'koffiehoek': een onderzoeksplaats
met communities en een onderdeel
'mijn archief'.
Het geheel is niet gericht op het snel aan
bieden van antwoorden, maar op actieve
participatie van de gebruiker. Alle func
tionaliteiten worden zodanig opgeno
men dat de bezoeker zelfstandig onder
zoek kan doen. Op diverse plekken kan
de gebruiker zelf items toevoegen, dit
wordt wel zodanig gekenmerkt dat de
bron duidelijk is. (DO)
In deze sessie onder leiding van drie
docenten van de Archiefschool werd
vooral getoond wat er allemaal al online
is (van de overheid) en werd een klein
kennistestje bij de deelnemers afgeno
men. (PS)
Tijdens een intieme discussie met
SNAAI stonden de gevolgen van e-cul-
tuur centraal. Aan de hand van vijf stel
lingen over e-toegang en -gebruik en e-
waardering en -selectie werd er heftig
gediscussieerd. De SNAAI'ers zijn van
mening dat de traditionele archivaris
niet meer bestaat. Er zijn vele specialisa
ties waarvoor specifieke kennis, onder
andere over ICT, nodig is om de Google-
generatie goed van dienst te zijn.
Ook werd er gediscussieerd over de toe
komstige rol van de analoge studiezaal.
SNAAI'ers verwachten dat de studiezaal
niet komt te vervallen, alhoewel de
functie wel zal veranderen. Zo zal de
gebruiker naar verwachting meer onder
zoek thuis gaan voorbereiden en uitvoe
ren, maar mensen zullen nog steeds
naar een archief toe moeten om de
stukken die niet gedigitaliseerd zijn, te
bekijken. (TG)
De Stichting ICTU werkt in
opdracht van de overheid aan ICT-
vraagstukken. De sessie van Paul Zeef
ging in op de voorziening die burgers
en bedrijven een op maat toegesneden
dienstverlening van de overheid gaat
bieden: de Persoonlijke Internet Pagina
(PIP). Met behulp van de PIP wordt de
overheid transparanter omdat de
schotten tussen de verschillende over
heidsdiensten grotendeels wegvallen.
Tijdens een film konden de aanwezigen
een impressie krijgen van de PIP.
De burger kan op zijn Persoonlijke
Internet Pagina informatie vinden, die
voor hem op dat moment van belang
kan zijn. Ook kan hij op de PIP allerlei
diensten van de overheid aanvragen en
zien wat de status is van een aanvraag.
Veel formulieren zijn vooraf al inge
vuld met behulp van gegevens uit de
GBA en andere databases. Daarnaast
kan de overheid informatie op maat
geven. Omdat verschillende systemen
op elkaar aangesloten zijn, kan de over
heid haar burgers beter van dienst zijn.
Meer informatie over de Persoonlijke
Internet Pagina is te vinden op
www.advies.overheid.nl (kies projec
ten). (TG)
Met op de achtergrond een inspire
rende powerpointpresentatie werd de
nieuwe naam van het landelijke project
virtuele studiezaal gepresenteerd:
Archief4all. De start van het project
werd nog even kort toegelicht. Daarna
werd het publiek gestimuleerd om mee
te denken over de virtuele studiezaal.
Er zijn drie deelprojecten geformu
leerd:
Inventarisatie instrumenten digitale
dienstverlening;
Digitaal bestellen en betalen;
Zoekmethoden en zoekmachines:
inventarisatie, vergelijking en
mogelijke normering.
Ook kregen de deelnemers een aantal
stellingen voorgelegd. De projecten zijn
nog niet volledig uitgewerkt en com
mentaar wordt op prijs gesteld. Meer
informatie is te vinden op de site van de
Taskforce Archieven. (DO/PS)
Ton Kappelhof lichtte kort toe hoe
het Rapport Persoonsdossiers tot stand is
gekomen. Studiedagen als 'Mensen ach
ter het beleid' in 2003 gaven daartoe de
aanzet, omdat wetenschappers steeds
meer kijken naar wie het beleid maken.
Bij de samenstelling van het Nieuw
Biografisch Woordenboek blijkt dat er nau
welijks biografieën te maken zijn van
hoge ambtenaren. Het rapport is de
moeite waard en zal de basis vormen
voor een hoofdstuk in Archiefbeheer in de
praktijk over selectie, waarin tien weeg
momenten voor het veiligstellen van
historische handelingen van personen -
ook regionaal - zullen worden beschre
ven. Het rapport is te downloaden op de
website van het Instituut voor
Nederlandse Geschiedenis. (RB)
Omdat het CBS geen statistiek meer
maakt van bibliotheek- en archiefwezen,
ze deden dat overigens slechts op
hoofdlijnen, hebben de gezamenlijke
bibliothek in MS Excel een eenvoudige
en bruikbare statistiekmodule ontwik
keld om de eigen cijfers te kunnen
afzetten tegen de landelijke. Sinds 1995
zijn er ook van de archieven geen cijfers
meer gebundeld. DIVA wil met de opzet
van een nieuw, eenvoudig bij te houden
statistiekprogramma weer landelijke
gegevens in statistieken vangen om -
met hulp en inbreng van de afzonderlij
ke archiefinstellingen - (landelijke)
kengetallen te ontwikkelen. Ook voor
het eigen jaarverslag biedt de module
soelaas: minder zoekwerk naar de cijfers
en eenvoudige presentatie van grafie
ken e.d. (RB)
Wilma Mossink presenteerde een
zesstappentoets met betrekking tot het
nagaan of er rechten op beeld berusten
en hoe tegemoetgekomen kan worden
aan wettelijke beperkingen voor presen
tatie van beeld. Meer hierover is te vin
den op www.bibliotheekonderzoek.nl.
(RB)
Tot besluit kregen alle deelnemers die
hun badge inleverden de brochure van
de Ketelaarlezing van vorig jaar. Mooi
meegenomen. Alle lof voor de commissie
studiedagen, die weer een voortreffelijk
programma heeft neergezet!
Anette de Lange van het Gemeentearchief Gemert-Bakel in gesprek met Chris Owens en Louise Craven van The National
Archives uit Londen.
De archief-web-winkel, keuzes en techniek -
Onno Zaman en Mare Holtman
Behoud je karakter! Juist in de virtuele stu
diezaal - Daan Hertogs
SMS, MSN, PDA, Weblog... nieuwe ontwikke
lingen, moeten we er iets mee?
E-culture: Tijd voor een nieuwe
lichting?! - SNAAI
archievenblad
juli 2006
Wat is de Persoonlijke Internet Pagina? -
Paul Zeef
Denkend aan een virtuele studiezaal, zie
ik... - Cathy Jager en Ma Oeh Pe
Rapport Persoonsdossiers - Ton Kappelhof
Presentatie Kengetallen Archieven - Menno
Stein en Aline Knip
Auteursrecht en beeldbanken - Wilma
Mossink
juli 2006
archievenblad
