kwaliteit spreekt voor zich!
LOEK NIJHOLT
ARCHIEFSERVICE B.V
BI000 stationaire en verrijdbare archiefsystemen
Wij zoeken voor projecten regelmatig ervaren
archivisten, SOD'ers en VVA'ers
GOED ARCHIEFBEHEER HEEFT AANDACHT
NODIG. PERSOONLIJKE SERVICE. ONAFHANKELIJK
ADVIES. DAT KUNNEN WIJ U GEVEN.
Restauratie en conservering van papier,
leer en perkament
Ondersteuning bij calamiteiten
Uw waardevolle documenten gaan
bij ons door vakkundige handen.
13
gr
www.bomefa.nl
info@bomefa.nl
Adres: Hulpdepot Rijksarchiefdienst,
Koningsweg 13 C, 6816 TC Schaarsbergen
Telefoon: 06-26042160 (directeur)
Kantoren: 026-445565 I Fax: 026-3700225
E-mail: info@lna-archivisten.com
Website: www.lna-archivisten.com
Archiefbewerking
Archiefopslag (evt. met opvraagservice, bewerking)
Tijdelijke werkplekken met archiefopslagmogelijkheid
ADVIES
Ook voor fotowerk, digitalisering
ICT-advies en applicaties voor archief- en post
registratie.
Boeken, in leer en perkament
Charters en zegels
Prenten en tekeningen
Kaarten en affiches
Massaconservering
Inbinden van rapporten en tijdschriften
Brand- en waterschade
Schimmelbestrijding
Uw rechtstreekse partner voor gammastraling
LET OP! Per i november 05 is het calamiteitennummer gewijzigd:
24 uut bereikbaar op+31 (0)6 - 536 50 007
Tijdens kantooruren+31 (0)492 - 55 39 90
Panovenweg 40, 5708 HR Helmond (NL)
Tel. +31 (0)492 55 39 90
Fax +31 (0)492 55 24 42
E-mai IinfoSrestauratie-atel ierhelmond.nl
internet: www.restauratie-atelierhelmond.nl
Vervolg van pagina 11
belang zicht te hebben op de instrumen
ten: zijn ze veelzijdig of eenzijdig, name
lijk gericht op één doelgroep.
De eerste toepassing van de CTI is als
hulpmiddel bij het beoordelen van (in
strumenten van) de eigen website. Door
alle aanwezige instrumenten van de web
site op een uniforme wijze te beschrij
ven, kan geconstateerd worden welke
invalshoeken meer of minder aan bod
komen en welke invloed dat heeft op de
toegankelijkheid van de website. Een
voorbeeld. Stel dat de website tot doel
heeft als vervanger te dienen voor het
gebruik van de fysieke archiefbewaar
plaats, dan worden instrumenten voor
gebruikersinstructie (typologie naar in
strumenttype) een stuk minder belang
rijk, behalve als het gaat om webetiquet-
te (hoe de interactiemogelijkheden te
gebruiken). Dus kunnen instrumenten
die onder de categorie 'gebruikersinstruc
tie' vallen een lagere prioriteit krijgen.
Verder passen we de CTI toe als hulpmid
del bij het inventariseren van instrumen
ten op andere websites (van archieven,
bibliotheken, musea), in de literatuur, en
bij bezoeken aan fysieke archiefbewaar
plaatsen en andere instellingen. Van deze
toepassing hebben we zelf gebruik
gemaakt bij het inventariseren van in
strumenten ten behoeve van het
Stadsarchief Breda. Een voorbeeld. Stel
dat de website dient om onderzoek in
(digitale) archieven te stimuleren, dan
zullen instrumenten die alleen scoren op
de doelgroep 'snackers' (typologie naar
categorie gebruikers, naar behoefte) een
lage prioriteit krijgen. Maar wel dienen
alle onderzoeksstappen (typologie naar
stappen in een onderzoekstraject) door
de instrumenten afgedekt te worden en
daar komt men achter door alle ingevul
de checklisten door te nemen.
De geconstateerde voordelen van de CTI
zijn:
men kan instrumenten identificeren
waar men anders overheen zou kijken,
dankzij één of meer invalshoeken;
men krijgt een uniforme wijze van
beschrijven van de gevonden
instrumenten, ook als men de
inventarisatie door meer mensen laat
uitvoeren;
men is al bij het inventariseren
gedwongen na te denken over de
mogelijke toepassing(en) van het
gevonden instrument.
Door de gegevens op de formulieren met
elkaar te vergelijken (bijvoorbeeld door
deze in te voeren in een databank) kan
op elk gewenst tijdstip tijdens of na
afloop van de inventarisatie snel een
overzicht verkregen worden van eventu
ele lacunes die nog gevuld zouden moe
ten worden. In de praktijk zal het werken
met 4_e checklist vaak een combinatie
van beide toepassingen zijn.
Conclusie
Het gebruik van de CTI leidt tot een sys
tematisch overzicht van invalshoeken
voor instrumenten die de toegankelijk
heid van een digitale (archief)werkplaats
bevorderen. Onze aanbeveling voor
instellingen die een digitale historische
werkplaats willen ontwikkelen is om met
de CTI een substantiële set van websites
(van in ieder geval archieven, bibliothe
ken en musea), literatuur en archiefbe
waarplaatsen te bekijken, en de instru
menten te identificeren, te verzamelen
en te beschrijven. Tijdens deze inventari
satie is het nuttig om regelmatig de
opbrengst tot dan toe te analyseren, om
te controleren of alle invalshoeken die
voor de instelling van belang worden
geacht voldoende gedekt zijn.
Daan Hertogs, hoofd Documentmanagement
en Archief/gemeentearchivaris Breda: "Het
Stadsarchief Breda wil op het internet een
zo volledig mogelijk toegeruste onder
zoekswerkplaats inrichten: de virtuele
variant van de studiezaal. Essentieel is
onder andere de aanwezigheid van hulpmid
delen om gebruikers in staat te stellen zo
zelfstandig mogelijk hun onderzoek te doen.
Maar hoe krijg je greep op de al bestaande
hulpmiddelen? Studenten Archivistiek B
hebben in de module Toegankelijkheid dit
probleem getackeld en met resultaat."
Beng Lai, Elena Magnée-Smimova, Herman van Dam,
Marien Geelhoed en Nico Hoevenaars zijn studenten
archivistiek B aan de Hogeschool van Amsterdam. Zij
bedanken hun docent Erika Hokke voor haar enthousias
me en ondersteuning tijdens het ontwikkelen van de CTI.
Literatuur
In ons onderzoek hebben we uitgebreid lite
ratuuronderzoek gedaan. In het rapport Het
juiste digitale gereedschap: test met de
Checklist Toegankelijkheidsinstrumenten (CTI)
is daarvan de neerslag te vinden. Ook is in
dit rapport een uitgebreide literatuurlijst
opgenomen. U kunt het rapport raadplegen
via de website van de Archiefschool:
http://public.rchiefschool.net/C10/Biblioth
eek/Document%20-
Library/digitaalgereedschap.pdf. Op deze
site is ook de checklist (met toelichting) te
downloaden.Voor dit artikel noemen we
specifiek de volgende literatuur:
Bustraan, S., Competent het archief in.
Amsterdam: Hogeschool van
Amsterdam, 2005.
Florijn, E., De digitale onderzoeksom
geving binnen het archievenveld: een
functioneel model en een checklist
(incl. Bijlagen). Amsterdam:
Hogeschool van Amsterdam, 2004.
Groot, T., Naar een digitale zoektocht:
een onderzoek naar benodigde
functionele eisen voor een applicatie
om te kunnen zoeken in
archiefbeschrijvingen.
Amsterdam: Archiefschool, 2003.
T. Thomassen (red), Toegang: ontwik
kelingen in de ontsluiting van
archieven. Jaarboek 2001. 's-
Gravenhage Stichting
Archiefpublicaties, 2001.
T. Thomassen (red), Archiefgebruikers
Consumenten van het verleden.
Jaarboek 2001. 's-Gravenhage
Stichting Archiefpublicaties,
02002/2003.
Yakel, E., D. Torres, AI: archival
intelligence and user expertise. In:
American Archivist vol. 66, no. 1,
Spring/Summer 2003, p.p. 51-78.
De studiezaal van het Stadsarchief Breda.
juni 2006
archievenblad
