van Adverteerders index projectleider [o,6fte] streekarchivaris [o,sfte] Gelders Archief Zoekt u een uitdagende werkomgeving die u voor een groot deel zelf vorm kunt geven en de kans om een voor Nederland unieke voorziening te realiseren? Heeft u een visie op regionaal historisch onderzoek in combinatie met archieven, een HBO werk- en denkniveau en kennis van [en ervaring met] de digitalisering van archieven? Wij zoeken een of Bent u geïnteresseerd en wilt u meer informatie over deze functie, kijk dan op www.ellesbulder.com Adlib Information SystemsCover 3 ArchiefBC38 ArchiefschoolBijsluiter Art and Document Conservation6 BAS Service38 BECIS8 Van Bilsen Consultancy.14 Bomefa Design14 Bruynzeel Storage Systems BV.24 Disc Digitale Archiefsystemen8 DocConsultCover 3 Documentwacht8 Groenendijk Microfilm Scanservice20 Helicon20 Restauratie-Atelier Helmond BV.14 Houtschild International Booksellers6 Kardex Archiefsystemen10 Karmac24 Konica MinoltaCover 2 Archiefburo Lieverstro38 Loek Nijholt Archiefservice6 MicroFormat Systems BV.Cover 4 Only One38 De Ree34 Scanpoint20 Restauratie Atelier Sterken BV.34 Restauratieatelier De TiendschuurCover 3 Archiefburo Voorzee10 Zutphen, Stads- en StreekarchiefBijsluiter enwcea in ctdveztiding and fuMicitq inlichtingen over tarieven en plaatsing van zowel product- als personeelsadvertenties kunt u contact opnemen met: Sales Services Contact persoon Gerrit Kulsdom Postbus 2317, 1620 EH Hoorn Tel. 0229 -211 211 Fax 0229 - 270 404 E-mail: snsdtp@planet.nl sns@wxs.nl Het volgende nummer van het verschijnt in de tweede week van juni 2006. Archievenblad stichting geschiedschrijving Vanaf het moment dat ik het witte huis met de rode dakpannen zag staan, was mijn nieuwsgierigheid gewekt. Het stond op een terp te pronken in de felle zon. Hier en daar werd het huis door oude bomen aan het zicht onttrokken. Een brede ligusterhaag moest bescher ming bieden tegen opdringerige blikken als de bewoners in de tuin vertoefden. De ligging van het huis riep vragen bij mij op. Terwijl het aan de ene kant werd omgeven door geschakelde nieuwe villa's, stonden aan de andere kant oude heren huizen. Met uitzondering van het woon huis rechts van het pad dat van recentere datum moest zijn. De drang om het pad te bewandelen was groot, maar daar was geen gelegenheid voor. Mijn gevoel zei me dat ik terug zou komen op deze plek, dan zou er voldoende gelegenheid zijn om de bewoners te vragen naar de geschiedenis van het huis. En die gelegen heid kwam, ruim twaalf jaar later. Ik was toen inmiddels medewerker van de afdeling Inspectie, Advisering en Acquisitie van het Regionaal Archief Leiden en kreeg de kans om het archief van de bewoners van het witte huis voor de toekomst veilig te stellen. In de voor gesprekken met de bewoners werd duide lijk dat alleen het bedrijfsarchief voor schenking in aanmerking kwam, privé- zaken zou ik niet aantreffen. Blijkbaar vervulden de bewoners naast hun werk ook een belangrijke rol in de maatschap pij. Het idee dat hierover niets terug te vinden zou zijn in het archief kon mij niet loslaten. Samen met haar dochter bracht de weduwe van de laatste dahlia kweker het overgebleven bedrijfsarchief van de firma J.G. Ballego Zn. begin 2005 naar het Regionaal Archief Leiden. Hoewel ik niet verwachtte dat mevrouw haar toezegging zou intrekken, was ik toch een beetje zenuwachtig. Een rondlei ding door de depots van de archiefbe waarplaats van Leiden maakte een einde aan de twijfels over de bestemming van hun archief. Tussen de aanvullingen trof ik ook persoonlijke stukken aan. Ik nam me voor om zo snel mogelijk een globaal onderzoek te doen naar de inhoud van het archief. Johannes Gerardus Ballego werd in 1866 in Leiden geboren als zoon van Abraham Gerardus Ballego (1826-1871) en Johanna Helena Worsten (1830-1882). Johannes was de jongste van drie kinderen. Zijn vader was goudsmid en had zijn winkel en woning in een pand aan de Hoogstraat. Als kind had Johannes veel belangstelling voor planten. In de dak goot van het huis experimenteerde hij met plantenstekjes. Johannes moest op jonge leeftijd voor zichzelf zorgen omdat zijn ouders jong aan pokken waren gestorven. Op zestienjarige leeftijd werd hij door koning Willem III bekroond met een bronzen medaille voor een door hem gekweekt geraniumras. Hij nam zich daarom voor om in de bloemisterij zijn brood te verdienen. Hiermee werd hij de grondlegger van drie generaties dahlia kwekers in Leiden. In 1889 startte Johannes zijn eigen bedrijf en in 1891 kon hij de moestuin van de vroegere buitenplaats Groenhove van de familie Van Kaathoven aan de Witte Singel kopen. Op dit terrein liet hij een groot huis bouwen voor zijn bruid Cornelia Brouwer. Rond 1920 kocht hij een stuk grond, gelegen tussen de Rijnsburgerweg en de tegenwoordige Leidse Hout. Op deze grond werd een dahliaproeftuin aangelegd. Er verrezen kassen en een bollenschuur en voor het vervoer van de producten werd een spoorbaantje aangelegd. Eind 1920 liet hij op een terp een huis met rode dakpan nen bouwen voor zijn zoon Abraham Nicolaas Ballego (1893-1973), maar besloot om zelf in dit huis te gaan wonen. Abraham en zijn bruid Anna Frissel moes ten zich tevreden stellen met het huis aan de Witte Singel. De stukken in het archief tonen aan dat de dahliakwekerij bekend was in binnen- en buitenland. Geen enkele autoriteit op tuinbouwgebied verliet ons land zonder een bezoek te brengen aan de proeftuin. Zoon Abraham erfde de handelsgeest van zijn vader, evenals kleinzoon Johannes Martinus (1925-1993). Het bedrijf kreeg bekendheid bij onder andere koninklijke families in Europa, Z.H. paus Pius XI in Rome en de sjah van Perzië. Naast hun bedrijf toonden de dahliakwekers ook veel belangstelling voor de maatschappij. Vanaf 1936 deed Johannes het rustiger aan. Hij bleef tot aan zijn dood in 1951 in het huis aan de Rijnsburgerweg wonen. Daarna ging het over naar zijn kleinzoon Johannes Martinus. In 1972 werd de dah liakwekerij opgeheven en het 'land van Ballego' verkocht. Nog één keer was er bedrijvigheid om het witte huis, maar nu vanwege 'de bouw van huizen door een projectontwikkelaar. Tot op de dag van vandaag wonen nazaten van Johannes Gerardus Ballego in het witte huis. Door het archief van drie generaties dah liakwekers heb ik kennisgemaakt met de omgeving die mij persoonlijk raakte. Sinds 1993 ben ik een van de bewoners van het land van Ballego. Vanuit mijn huis kijk ik naar het witte huis met de rode dakpannen. Maria Louwerse-Zimmerman is werkzaam bij de afde ling Inspectie, Advisering en Acquisitie van het Regionaal Archief Leiden. juni 2006 archievenblad

Periodiekviewer Koninklijke Vereniging van Archivarissen

Archievenblad | 2006 | | pagina 1