ignalementen)
Oral History: Zegt het voort!
Een handleiding
In een recent verschenen boek over
de geschiedenis van Noord-Beveland (A.J.
Barth en A.L. Kort, Tussen isolement en
ontsluiting. Een bestuurlijke geschiedenis van
Noord-Beveland 1795-1995) wordt door de
auteurs nogal denigrerend over oral his
tory gesproken: 'Vertrouwen op monde
linge overlevering is wel het laatste
wat een historicus kan en mag doen' en
'In schriftelijke documenten liggen de fei
ten immers voor eens en altijd vast'.
Documenten hebben echter niet de wijs
heid en waarheid in pacht en archivaris
sen weten als geen ander dat schijnbaar
objectieve stukken heel onbetrouwbaar
kunnen zijn. De laatste jaren zijn we
steeds meer tot de overtuiging gekomen
dat oral history juist heel belangrijk voor
de geschiedschrijving van de recente his
torie is en dat een combinatie van
archiefonderzoek en interviews heel
waardevol kan zijn. Sandy Marijnissen,
studente algemene cultuurwetenschap
pen aan de Erasmusuniversiteit, zegt het
in de inleiding van Oral History: Zegt het
voort! zo: 'Bij oral history, dat ook wel
mondelinge geschiedenis wordt ge
noemd, gaat het om herinneringen en
verhalen die men aan bepaalde zaken uit
het verleden heeft. Het is belangrijk dat
deze verhalen op een goede manier vast
gelegd worden' en 'Oral history dient niet
alleen om de beleving van het verleden
boven water te halen, maar ook om het
verleden zo goed mogelijk te reconstru
eren' (blz. 5). Het boekje Oral History: Zegt
het voort! geeft heel beknopt een heldere
en praktische handleiding voor de beoe
fening van oral history. De schrijfster
gebruikte voor het samenstellen van deze
handleiding niet alleen literatuur, maar
hield - uiteraard - ook interviews, onder
andere met de 'grand old man' van de
oral history in Nederland Kees Slager. Bij
het beoefenen van oral history zijn een
goede voorbereiding en opzet essentieel,
alsmede een zekere ervaring bij de inter
viewer. Sandy Marijnissen geeft per
hoofdstuk telkens een duidelijke schema
tische weergave van het behandelde (fase
1 de voorbereiding, fase 2 het interview,
fase 3 daarna). Ze geeft tips tricks voor
het afnemen van interviews en gaat in op
de kritiek op oral history: al zijn
mondelinge bronnen subjectief te noe
men, ze zijn tegelijk onmiskenbaar een
rijke bron van informatie voor de
geschiedschrijving' (blz. 27) en 'Mon
delinge bronnen zijn voor de geschied
schrijving niet minder belangrijk dan
schriftelijke bronnen' (blz. 29). In de bij
lagen zijn onder meer een vragenlijst en
gegevens over opnametechnieken en
-apparatuur opgenomen. Behalve ge
bruikte literatuur en geïnterviewde perso
nen worden ook relevante websites ver
meld. Een handig en nuttig boekje. Want
geschiedenis als vak heeft immers een
orale oorsprong en een goede geschied
schrijver is toch vooral een verteller, die
verhaalt over mensen en gebeurtenissen
uit vroeger tijden en zo het verleden weer
tot leven brengt. (PS)
De Vrankrijker's
Geschiedenis van de
Belastingen
In 1969 verscheen het boek Ge
schiedenis van de Belastingen van de
hand van dr. A.C.J. de Vrankrijker (1907-
1995). Ruim 35 jaar na de verschijning
van dit boek is er op het gebied van de
belastingen veel veranderd. Sommige
belastingen zijn verdwenen, nieuwe be
lastingen hebben hun intrede gedaan.
Ook het wetenschappelijk onderzoek
naar de geschiedenis van de belastingen
door historici en juristen heeft een grote
vlucht genomen. Door al deze ontwikke
lingen was het boek verouderd. In over
leg met de familie De Vrankrijker heeft
A.M. Elias een herziening van het boek
verzorgd. Van de belastingen tijdens de
Republiek van de Zeven Verenigde Ne
derlanden via de Bataafs-Franse tijd,
waarin het algemeen belastingstelsel van
Gogel tot stand kwam, en het negentien-
de-eeuwse stelsel wordt de lezer gevoerd
naar de belastingen van de twintigste en
eenentwintigste eeuw. (HS)
28
DiEP, cultuurhistorisch
magazine Dordrecht regio
Fibula, magazine over
gisteren en zo
Twee historische tijdschriften: één
nieuw en één vernieuwd. De gemeente
Dordrecht kende onlangs een 'historische
herfst', waarvoor veel reclame werd
gemaakt, onder andere via tv-commer-
cials. Er waren exposities, stadswandelin
gen etc. en er werd een nieuw tijdschrift
gelanceerd: DiEP. Dit tijdschrift is ont-
Un pays absolument artificiel.
Beierse diplomaten over
politieke veranderingen in
Nederland in de Bataafs-
Franse periode (1795-1810)
De Republiek der Zeven Verenigde
Nederlanden onderging aan het einde
staan uit een samenwerkingsverband
tussen het Stadsarchief Dordrecht en het
gemeentelijke bureau Monumentenzorg
en Archeologie. In de nabije toekomst
moet die samenwerking ook in ruimtelij
ke zin gestalte krijgen in de vorm van
een nieuw cultuurhistorisch centrum in
het Hofkwartier. In dit nummer wordt
daar ai over bericht, alsmede over het
zogenaamde stadsdepot, waarin twee
musea, het stadsarchief en het bureau
Monumentenzorg en Archeologie hun
collecties bewaren. Een interessant con
cept, dat zeker voordelen, maar mijns
inziens ook nadelen (front- en backoffice
gescheiden!) kent. Dit nummer bevat
verder onder meer korte actuele berich
ten, een interview met de burgemeester
van Dordrecht en artikelen, vooral in
relatie tot het jaar 1572 (toen de eerste
Hollandse Statenvergadering in Dor
drecht werd gehouden, dat klopt eigen
lijk niet schrijft prof. A.Th. van Deursen:
de allereerste vergadering was feitelijk in
april 1572 te Den Haag). Een goed initia
tief dit tijdschrift, dat er gelikt uitziet en
de potentie heeft tot een heel informa
tief medium uit te groeien. Een heel
ander tijdschrift is Fibula, dat al sedert
1960 bestaat. Ooit, in een grijs verleden,
was ik lid van wat toen nog de
Nederlandse Jeugdbond ter Bestudering
van de Geschiedenis heette (tegenwoor-
van de achttiende en het begin van de
negentiende eeuw grote politieke en
maatschappelijke veranderingen. Op
internationaal vlak was de rol van de
Republiek uitgespeeld. Tijdens de Bataafse
Republiek en het Koninkrijk Holland was
in Den Haag, en later in Amsterdam, een
vertegenwoordiging van de keurvorst-her
tog en (vanaf 1896) de koning van
Beieren gevestigd. In het boek wordt uit
de doeken gedaan wat Beierse diplomaten
berichtten over de ontwikkelingen in
Nederland in de Bataafs-Franse periode.
Zij gaven een beeld van een land waarvan
de elite zo veel mogelijk politieke ruimte
voor zichzelf schiep en zich met inventi-
dig Nederlandse Jeugdbond voor
Geschiedenis). Als lid kreeg je een tijd
schriftje), Fibula genaamd. Dat bestaat
nog steeds en werd onlangs geheel gere-
styled. Het heet tegenwoordig Fibula,
magazine voor geschiedenis en zo. De
staatssecretaris van Onderwijs, Mark
Rutte (afgestudeerd historicus), nam tij
dens de Nacht van de Geschiedenis (29
op 30 oktober jl.) het eerste exemplaar
van de vernieuwde Fibula in ontvangst.
Het omslag wordt gesierd door een foto
van de actrice en zangeres Birgit
Schuurman, die een hoofdrol vervult in
de filmbewerking van de televisieserie
Floris. Op blz. 11 wordt ze geïnterviewd.
Birgit merkt op dat ze niet graag in de
Middeleeuwen geleefd zou hebben.
Verder bevat dit blad veel korte verhalen,
interviews en columns (onder andere
over Neanderthalers, 'Noaberschap',
muurschilderingen in Noord-Ierland,
een filmrecensie van Good bye Lenin,
door twee Leidse buurjongens van veer
tien en zestien en een museumtest door
twee scholieren van vijftien en zestien.
Fibula is, zeker in deze vernieuwde vorm,
een erg aardig tijdschrift dat hopelijk de
doelgroep weet te enthousiasmeren en
activeren voor geschiedenis. (PS)
viteit en koppig
heid verzette
tegen de Franse
invloed. De be
volking liet min
of meer de misè
re over zich
heenkomen en
kwam niet in
opstand. De
auteur, diplo
maat en thans werkzaam als consulgene-
raal in de Beierse hoofdstad Miinchen,
raadpleegde daar het archief van het
Gesandschaft Haag in het Bayerisches
Hauptstaatsarchiv. (HS)
29
Signalementen door Peter Sijnke en Harry Strijkers.
Sandy Marijnissen
Erfgoedhuis Zuid-Holland, Delft, 2005
ISBN-10 90-80890146
ISBN-13: 97-89080890145, 43 blz., 5,00
A.M. Elias
Uitgeverij De Bataafse Leeuw,
Amsterdam, 2005
ISBN 90-6707-602-3, 144 blz., 25,00
De Vrankrijker's
Geschiedenis
van de Belastingen
f.JIM
archievenblad
februari 2006
c
jaargang 1, editie 1 (november 2005)
DiEP, cultuurhistorisch centrum Dordrecht
regio i.o. (gemeente Dordrecht),
ISSN 1871-6040
introductieprijs 2,50, daarna 3,50 per
nummer (abonnementsprijs drie nummers
10,00)
46ste jaargang, nummer 179 (november
2005), Stichting 1600, Amsterdam, IS^N
0015-0576, losse nummers 6,95
(jaarabonnement vier nummers 24,00,
leden van de Nederlandse Jeugdbond voor
Geschiedenis krijgen Fibula gratis)
K.W. Spaans
Uitgeverij De Bataafse Leeuw,
Amsterdam, 2005
ISBN 90-6707-603-1, 104 blz., 22,50
'lln pays nbsolumenl ariifick-r
archievenblad
