ooootooodooo
VGI-innovatieprijs 2005
Heliview: aanzienlijke behoefte
aan digitalisering van documenten
DIVA laat eigen
website testen
Q/c%crot\i: b^icveu uit cic ^anvuutie(l
nieuws uit het veld
nieuws uit het veld
Interactief Archief
NIEUWS
uit
Antoinette Visser neemt afscheid als
hoofd van de afdeling Advies van het
Instituut Collectie Nederland. Zij heeft de
functie aanvaard van algemeen directeur
van het Haags Historisch Museum en van
museum De Gevangenpoort. Zij zal op 1
augustus 2005 aan deze nieuwe baan begin
nen. Visser werkte vanaf 1 augustus 1997 bij
het ICN.
Dr. Frank Huysmans is per 1 september
2005 benoemd tot bijzonder hoogleraar
Bibliotheekwetenschap, in het bijzonder
met betrekking tot openbare bibliotheken,
aan de Faculteit der Geesteswetenschappen
van de Universiteit van Amsterdam (UvA).
De leerstoel is ingesteld vanwege de
Vereniging van Openbare Bibliotheken.
Huysmans, sinds 2001 als wetenschappelijk
medewerker in dienst van het Sociaal en
Cultureel Planbureau (SCP) in Den Haag,
doet onderzoek naar mediagebruik en cul
tuurdeelname. Zijn interesse gaat daarbij in
het bijzonder uit naar de plaats die de diver
se culturele uitingsvormen, waaronder
media, innemen in de vrijetijdsbesteding
van mensen.
Als hoogleraar Bibliotheekwetenschap gaat
Huysmans zich bezighouden met theorie
vorming en onderzoek rond de veranderin
gen die de maatschappelijke informatievoor
ziening doormaakt sinds de opkomst van
commerciële en nieuwe media. Hierbij zal de
vraag centraal staan hoe openbare bibliothe
ken hun rol als toegangspoort tot informatie
en cultuur vormgeven in relatie tot verande
rende behoeften bij hun gebruikers.
Huysmans is redactielid van het Tijdschrift
voor Communicatiewetenschap en lid van de
editorial board van Communications, The
European journal of Communication
Research. Voor 2001 was Huysmans als
universitair docent en onderzoeker
werkzaam bij de Katholieke Universiteit
Nijmegen (nu Radboud Universiteit).
Per 2 mei 2005 is dr. Karei Veile van
het Rijksarchief Beveren benoemd als de
nieuwe algemeen rijksarchivaris van
België. Daarmee is een einde gekomen
aan een periode van tweeënhalf jaar
waarin dit ambt vacant was. De 46-jari-
ge Oost-Vlaming Veile heeft nationaal
en internationaal reeds zijn sporen ver
diend op het gebied van de elektroni
sche verwerking van archieven en de
bewerking van justitiële archieven.
Vooreerst staat een grondige reorganisa
tie van het Belgische archiefwezen op
zijn agenda.
In 2005 beloont de Vereniging voor
Geschiedenis en Informatica (VGI) voor
de derde maal de meest vernieuwende
ICT-toepassing op het terrein van de
geschiedenis. In 2003 en 2004 werd deze
innovatieprijs gewonnen door respectie
velijk het Amsterdams Gemeentearchief
en het Ename Expertisecentrum.
Dit jaar krijgt de uitreiking een interna
tionaal tintje omdat de prijs wordt toege
kend tijdens de XVIe conferentie van de
Association for History and Computing
(AHC) van 14 t/m 17 september in
Amsterdam. Speciaal daarvoor is de VGI-
innovatieprijs in 2005 omgedoopt tot de
VGI Award. Bovendien worden er twee
prijzen toegekend: een voor de winnende
Vlaams-Nederlandse toepassing en een
voor een internationale toepassing.
Voor de Vlaams-Nederlandse VGI Award
zal een deskundige jury uit de inzendin
gen drie toepassingen nomineren. Deze
drie inzenders mogen tijdens de confe
rentie een korte presentatie (in het
Engels) geven over hun product. Daarna
zal er door de jury een winnaar worden
aangewezen. Deze krijgt een oorkonde,
het recht om het speciale 'VGI-innovatie
prijs 2005-vignet te gebruiken en diverse
andere prijzen. Ook wordt na afloop op
ruime schaal een persbericht verspreid
waarin de winnaar en diens product
wordt belicht.
De jury roept iedereen op eigen of andere
toepassingen voor te dragen voor de VGI
Award 2005. Bij innovaties van ICT-toe-
passingen op het terrein van de geschie
denis valt te denken aan:
- innovatie in de manier waarop een
bestaande doelgroep wordt bediend;
- innovatie in de manier waarop met een
bestaande doelgroep wordt gecommu
niceerd;
- innovatie in de manier waarop een
nieuwe doelgroep wordt aangeboord;
- nieuwe, geschiedwetenschappelijke,
toepassingen die zijn bedacht voor
bestaand ICT-gereedschap;
- nieuw ICT-gereedschap dat is ontwik
keld ten dienste van historisch onder
zoek.
De jury staat onder voorzitterschap van
Onno Boonstra (docent Culturele en
Historische Informatiekunde aan de
Faculteit Letteren van de Radboud
Universiteit Nijmegen en voorzitter van
de VGI).
Wie een toepassing wil voordragen in de
categorie Vlaams-Nederlandse producten
voor de VGI Award 2005, kan een e-mail
sturen naar de voorzitter van de jury,
o.boonstra@let.kun.nl. Vermeld in het
bericht behalve naam, adres en telefoon
nummer van de inzender, de naam van
de toepassing, de URL (indien aanwezig)
en een toelichting op het innovatieve
aspect van de toepassing. De termijn
voor de voordracht eindigt op 1 augustus
2005.
Voor meer informatie over de VGI-inno-
vatieprijs 2005 en de Vereniging voor
Geschiedenis en Informatica kunt u con
tact opnemen met: Marcel Ras, tel. (070)
386 48 32 of 06-14 777 671 of e-mail
marcel.ras@den.nl.
archievenblad
juli 2005
het veld
Mail uw nieuws naar: bureau@kvan.nl
Document- en informatiemanagement is
voor 68 procent van de organisaties een
belangrijk of zelfs zeer belangrijk thema. Bijna
een kwart van de organisaties (22 procent)
maakt gebruik van een documentmanage
mentsysteem. Van de organisaties die nog
geen gebruik maken van zo'n systeem, geeft
bijna eenderde aan bezig te zijn met de imple
mentatie (8 procent) of plannen te hebben
voor aanschaf ervan (23 procent). Toch zijn de
documenten die de organisaties binnenkomen
en verlaten vaak nog niet digitaal. Dit blijkt uit
recent grootschalig onderzoek van Heliview
onder organisaties met meer dan vijftig werk
nemers. Vrijwel alle organisaties maken
gebruik van de post als distributiekanaal voor
inkomende en uitgaande facturen, in
kooporders en orderbevestigingen. Hiernaast
worden als distributiekanalen e-mail, fax en
gekoppelde elektronische applicaties gebruikt.
Kijkend naar het totale volume van inkomen
de documenten, valt op dat slechts 5 procent
ontvangen wordt via e-mail en 2 procent via
gekoppelde elektronische applicaties. Nog
Op 29 september vindt in Ottone in
Utrecht het afsluitende congres van
Interactief Archief plaats. In de archief-
brief Interactief Archief (2002) gaf staats
secretaris Rick van der Ploeg DIVA
opdracht een onderzoek te laten uitvoe
ren naar de inhoud van het begrip toe
gankelijkheid en de daarbij toe te passen
kwaliteitsnormen. Dit onderzoek moest
aansluiten bij de reeds door DIVA in
gang gezette ontwikkeling op het gebied
van kwaliteitszorg. Hieruit is onder meer
het rapport 'Naar een publieksgericht
archiefbestel' (2003) van IOO voortgeko
men. Het congres is bedoeld voor mede
werkers van archieven die betrokken zijn
geweest bij Interactief Archief of hier
belangstelling voor hebben. Met het
congres zal het traject worden afgerond.
altijd wordt 89 procent van alle inkomende
documenten ontvangen via de post. Voor uit
gaande documenten is dezelfde ontwikkeling
waar te nemen: 85 procent van het totale volu
me wordt verzonden via de post. Slechts 11
procent van de verzending gebeurt digitaal, via
e-mail (6 procent) en gekoppelde elektronische
applicaties (5 procent).
Als voornaamste knelpunt bij het verzenden
van documenten wordt door organisaties het
koppelen van klantinformatie genoemd,
gevolgd door opmaak en archivering. Bij inko
mende documenten vormt de distributie een
knelpunt, gevolgd door het archiveren en
inboeken ervan. Vooral binnen organisaties in
de grootzakelijke markt (meer dan 500 werkne
mers) vormen dit vaak knelpunten. Digita
lisering en archivering worden dan ook aange
geven als belangrijkste verbeterpunten met
betrekking tot documentverwerking, gevolgd
door het optimaliseren van de processen en
het verhogen van de snelheid en efficiëntie. De
gespecialiseerde softwareleverancier is in bijna
de helft van de gevallen de aangewezen partij
om informatie in te winnen over geautomati
seerde oplossingen op het gebied van docu
mentverwerking en distributie, gevolgd door
system integrators (27 procent) en leveranciers
van copiers en printers (17 procent).
(Bron: NVBA nieuws)
Sinds DIVA begin vorig jaar haar nieuwe
website presenteerde ontving de vereni
ging vele en uiteenlopende reacties.
DIVA beschouwt www.divakoepel.nl als
één van haar belangrijkste communica
tiemiddelen en investeert veel in het up-
to-date houden van de website. De Sectie
Kwaliteitszorg van DIVA biedt usability-
tests voor archiefsites aan in het pro
gramma voor 2005. Bij het ontwikkelen
van een website houden archiefinstellin
gen vaak wel rekening met functionali
teit en vormgeving, maar de gebruiks
vriendelijkheid, of het gebrek daaraan,
komt soms pas aan de orde als de website
al online is. In juni heeft DIVA de eigen
site dan ook aan een grondige usability-
test onderworpen. Een aantal testgebrui
kers heeft in een 'proeflaboratorium'
zoekopdrachten uitgevoerd en is hierbij
nauwlettend geobserveerd. Hierdoor
kwamen de sterke en minder sterke pun
ten van www.divakoepel.nl bloot te lig
gen en konden aanbevelingen voor ver
beteringen worden opgesteld. Deze
zomer wordt dan ook hard gewerkt aan
de usability van de DIVA-site. De test is
uitgevoerd door Happy User Studio.
Verderop in dit Archievenblad vindt u een
artikel over de usabilitytests van Happy
User Studio.
Dit najaar (8 oktober 2005-10 januari
2006) organiseert de Kunsthal in samen
werking met het Rijksmuseum een ten
toonstelling over de Nederlandse roman
tiek. Er zullen ruim 120 schilderijen en
100 tekeningen en aquarellen worden
getoond. De expositie zal illustreren dat
de romantiek een maatschappelijke bewe
ging was. Bestaande machtsstructuren
veranderden en het alledaagse, het gevoel
en het sentiment werden daarbij bepa
lend. Daarom worden ook documenten
geëxposeerd, van kunstenaars, beroemde
personen, maar ook van de gewone man.
De Kunsthal is nog op zoek naar dergelijke
documenten.
Heeft u bijvoorbeeld liefdesbrieven die
een brok in de keel geven, een ontroeren
de correspondentie tussen ouders en kin
deren, of brieven van reizigers met heim
wee en wilt u die uitlenen voor deze ten
toonstelling, dan kunt u contact opne
men met Deirdre Carasso, hoofd presenta
tie en educatie Nationaal Archief, tel.
(070) 331 55 12, e-mail: deirdre.caras-
so@nationaalarchief.nl
juli 2005
archievenblad
