Happy User Studio
Christien Booij en Saskia van der
Linden hebben allebei ruime ervaring
met multimedia en usability. Anderhalf
jaar geleden deden ze onder de naam
Happy User Studio hun eerste opdracht
samen. Booij is neerlandica en speciali
seerde zich in fonetiek, spraak- en taal
automatisering. Ze werkte in het gebrui
kerslab van de ING Group voor ze in
1999 voor zichzelf begon met 'Happy
User'. Van der Linden studeerde Kunst
geschiedenis en Cultuurwetenschappen
en werkte jarenlang in het onderwijs. Na
een omscholing tot multimediaontwer-
per kwam zij veelvuldig in aanraking met
websites waarbij de gebruiker volledig
werd vergeten. Hier ontwikkelde zich
haar belangstelling voor usability.
Vanwege de achtergrond van Booij en
Van der Linden richtte hun samenwer
king zich in eerste instantie op educatie
ve websites in de culturele sector. Tijdens
de uitreiking van de VGI Innovatieprijs,
voor de beste website op dit gebied, werd
de basis gelegd voor samenwerking in de
erfgoedsector. Tijdens de studiedag
'Transparantie in Dienstverlening' van de
sectie Kwaliteitszorg in december 2004
presenteerden de dames hun aanpak aan
het archiefveld. De sectie heeft in haar
programma voor 2005 een groot aantal
activiteiten van Happy User Studio opge
nomen, waaronder een aantal workshops
en usabilitytests.
Usability van websites is de core business
van Happy User Studio. Booij: "Veel erf
goedinstellingen laten een website ont
werpen vanuit de collectie, het mooie
materiaal dat beheerd wordt staat cen
traal. Bij het ontwerp wordt echter niet
stilgestaan bij wat het publiek wil. De
toegevoegde waarde van de inhoud van
de site is dan wel groot, maar de presen
tatie is niet klantgericht. En als niemand
kan vinden wat er allemaal op de website
te zien is, schiet de site sowieso zijn doel
voorbij." Van der Linden: "In de begro
ting wordt geld voor de site én de vorm
geving gereserveerd, maar voor de usabi
lity is niets begroot. Dat de website tech
nisch gezien werkt en mooi is vormgege
ven vindt men al heel wat. Over de
gebruiksvriendelijkheid voor de doel
groep van de site is vaak niet nagedacht."
Happy User Studio is specialist op
het gebied van de webwensen van de
klant. Algemene vragen als 'wie is mijn
klant en wat zoekt hij op mijn site?' en
'welke producten wil ik aanbieden?' zijn
ook toepasbaar in het archiefwezen. Van
der Linden wijst er op hoeveel archiefin
stellingen onderling van elkaar kunnen
leren. "Iedereen wil het wiel zelf uitvin
den, maar zeker in de non-profitwereld is
dat zonde! Archieven hebben grosso
modo dezelfde doelgroep. Daarom bie
den wij onze usabilitytests ook aan meer
dere archiefinstellingen tegelijkertijd
aan. Ten eerste drukt dat de kosten, ten
tweede kunnen deelnemers veel Ieren
van de 'goede' en 'foute' aspecten van
andermans site." Booij: "Archiefsites zijn
vaak complexe sites, complexer dan bij
voorbeeld websites van musea, vanwege
de uitgebreide zoekmogelijkheden.
Wanneer de website door de medewer
kers gezien wordt als een veredelde
bedrijfsfolder kan de klant behoorlijk
teleurgesteld raken. Vaak is dit een 'zoek-
vind-kwestie'. De klant zoekt iets met een
bepaalde verwachting, maar kan dit niet
direct, of helemaal niet, vinden en haakt
af. Die klant ben je dan kwijt."
Happy User biedt verschillende soor
ten websitetests aan. Zo kan een instel
ling een quick scan of een expert review
laten doen, waarbij de website door
Happy User Studio wordt bekeken en
beoordeeld. Hieruit volgt een aantal aan
bevelingen ter verbetering van de site.
Een meer diepgaand beeld van de eigen
site is te verkrijgen door deze te onder
werpen aan een gebruikerstest. Happy
User Studio richt dan een testlaboratori
um in waarin een aantal representatieve
gebruikers aan de hand van opdrachten
de site test. Hierbij wordt hun webgedrag
geobserveerd en geanalyseerd. Dit geeft
veel inzicht in de gebruiksvriendelijkheid
van de site. De instelling krijgt vervol
gens een rapportage en een aantal aanbe
velingen mee naar huis. Happy User
Studio verbetert de site dus niet zelf.
Booij: "Deze Usabilitytest legt de zwakke
punten van de site bloot. Ondanks dat
mensen te horen krijgen dat bepaalde
onderdelen van hun site niet in orde
zijn, zijn ze vaak verrassend blij. Onze
ervaring is dat de gebruikerstests als een
eye-opener werken." Van der Linden:
"Maar wij zijn wel de brenger van de
slechte boodschap... En soms worden
onze adviezen ook in de wind geslagen.
Bij een uitgeverij zei een gedreven pro
grammeur over hun eigen doelgroep: 'die
snappen toch niets, ze moeten ook met
hun vingers van het internet afblijven!"'
Is er een gouden tip voor archiefwebsi
tes? Booij: "Meestal vragen mensen mij
om lijstjes met tips, checklists en valkui
len. Maar die wil ik niet geven. Een alge
mene tip is wel: houdt vanaf het begin
van de ontwikkeling van de site rekening
met usability en laat daarbij informatie
van buiten het project toe. Wanneer
mensen intensief met de ontwikkeling
van een site bezig zijn, ontstaat vaak een
soort projectblindheid. Mensen denken
vanuit hun eigen organisatie en hun
eigen jargon. Investeren in usability aan
het begin van de ontwikkeling dwingt je
ook om na te denken over heel funda
mentele vragen over de organisatie.
Ideologische vragen over doelstellingen
moeten eerst een antwoord krijgen voor
je je producten digitaal aan het publiek
gaat aanbieden." Van der Linden: "Een
bekende valkuil is bijvoorbeeld dat
instellingen denken dat ze hun website
voor een breed publiek van 9-99 maken.
Dit is namelijk niet te doen."
De dames van Happy User Studio raden
dus aan usability op te nemen in het
beleid en budget van de organisatie.
Door de samenwerking met DIVA hoopt
Happy User Studio usability breed te
kunnen promoten in de archiefsector.
Van der Linden: "Usability is een concept
dat moet groeien, het betekent een cul
tuuromslag in de organisatie en de digi
tale dienstverlening. Het is goed dat
DIVA dit in het kader van kwaliteitszorg
duurzaam ondersteunt."
kwaliteit van dienstverlening
De sectie Kwaliteitszorg van DIVA heeft
kwaliteit van dienstverlening
Alleen Happy Users op uw archief site
Door Barbara Boender*
De Sectie Kwaliteitszorg van DIVA is dit jaar
een succesvolle samenwerking aangegaan
met twee dames die zich hebben gespecia
liseerd in het gebruiksvriendelijk maken
van websites. Hun motto blijkt duidelijk uit
de naam van hun bedrijf: Happy User
Studio: de tevredenheid van de sitebezoe
ker staat centraal. Tijdens een gesprek met
DIVA lichten zij toe hoe ook archiefinstellin
gen van hun kennis kunnen profiteren.
Webwensen
Eye-opener
Saskia van der Linden (links) en Christien Booij.
een aantal diensten van Happy User
Studio opgenomen in het programma
voor 2005. Door archiefinstellingen
tegelijkertijd en samen aan usability
tests deel te laten nemen, kunnen de
kosten voor deze tests worden
gedeeld. In september start een usabi
litytest waar uw instelling zich nog
voor kan aanmelden. Op 20 september
vindt de workshop 'Gezien én gelezen'
plaats, over het effect van tekst en
vormgeving op uw website. Ook kunt u
zich via DIVA aanmelden voor een
quickscan of expert review van uw
archiefsite.
Kijkt u voor meer informatie op
www.divakoepel.nl/sectie_kwaliteit.html.
Barbara Boender is communicatiemedewerker
bij DIVA.
archievenblad
juli 2005
juli 2005
archievenblad
EBSBffgg
