yan
36 I
KVAN nieuws
KVAN Nieuws
Bureau KVAN
Redactie Archievenblad
koninklijke vereniging van archivarissen in nederland
Selectie. Waardering, selectie en acquisitie van archieven
Het S@P-jaarboek 2004 is uit! Een nieuw jaarboek van de Stichting Archiefpublicaties.
Ik bestel
koninklijke vereniging van archivarissen in nederland
KVAN nieuws
Voor het voetlicht:
Jelle Krol en Tresoar
Nieuwe KVAN-leden
37
Bureau Koninklijke Vereniging
van Archivarissen in
Nederland.
Voor informatie over de KVAN,
bestelling van publicaties,
aanmelding voor activiteiten en
wijzigingen in de ledenadministratie
kunt u contact opnemen met het
bureau. Kopij voor het Archievenblad,
berichten voor deze rubriek
en mutaties in de Almanak van
het Nederlands Archiefwezen kunt
aan het bureau van de KVAN
doorgeven.
Cruquiusweg 3 I
1019 AT Amsterdam
Tel. (020) 462 77 27
Fax: (020) 462 77 28
E-mail: bureau@kvan.nl
I nternet: www.kvan.nl
Postbank Bureaurekening: 84767
Selectie van archieven is al jaren een hot item.
Selectie maakt de tongen los. Niet alleen bij archi
varissen en DIV-medewerkers, ook bij archiefge
bruikers en andere in archiefzaken geïnteresseer
den. Selectie kan leiden tot vernietiging van archie
ven of tot overbrenging daarvan naar archiefbe
waarplaatsen. Ook het verwerven van particuliere
archieven kan tot de vaste selectie-activiteiten wor
den gerekend. En dat is nog niet alles. Selectie heeft
niet alleen betrekking op papieren informatiedra
gers, maar ook op digitale archieven. De drie in het
jaarboek onderkende processen waardering, selec
tie en acquisitie zijn dynamisch van aard. Gebrui
kerseisen en -wensen, veranderende wet- en regel
geving, regionalisering, internationalisering, cen
tralisatie en decentralisatie, automatisering en digi
talisering: al deze omgevingsfactoren zijn van
invloed op het selectieproces. Archieven waarvan
in het verleden werd gezegd dat ze blijvend be
waard moesten worden, kunnen naar huidige
inzichten wellicht worden vernietigd. In de toe
komst is het misschien weer omgekeerd. Hetzelfde
geldt voor acquisitie; particuliere archieven die we
nu in archiefbewaarplaatsen willen hebben, wer
den vroeger zonder blikken of blozen toever
trouwd aan de papiercontainer.
In het nieuwe jaarboek van de Stichting Archief
publicaties (S@P) wordt diep ingegaan op de ver
schillende aspecten die met waardering, selectie
en acquisitie te maken hebben. In het onderdeel
waarderingstheorie en de ontwikkeling van waar
deringsmethoden en -strategieën is niet alleen een
moderne klassieker van Terry Cook opgenomen,
ook bijdragen van Agnes Jonker, Hans Waalwijk,
Alice van Diepen en Paul Klep kunnen bijdragen
tot inzicht in het theoretisch kader. Het tweede
onderdeel van het jaarboek staat in het teken van
de toepassingspraktijk. Met artikelen van Noor
Schreuder, Nico van Egmond, Jelle Bosma, Caro-
lien Schönfeld en Agnes Jonker worden meerdere
tipjes van sluiers opgelicht over de mooie en de
boze werkelijkheid. Het derde en laatste onderdeel
behandelt enkele nieuwe instrumenten en inzich
ten. Peter Horsman, Hans Waalwijk en Ton
Kappelhof gaan in op onderwerpen die variëren
van kennistechnologie via geheugensystemen tot
de omgang met persoonsgegevens en persoons
dossiers.
Het jaarboek 2004 staat onder redactie van Paul
Brood, Agnes Jonker, Paul Klep en Betty Lutke-
Schipholt.
exemplaren van Selectie. Waardering, selectie en acquisitie. S@P-jaarboek 2004.
Tot 1 juli 2005 24,-, daarna 26,-
Naam:
Adres:
Postcode plaats:
Telefoon overdag:
E-mail:
Werkzaam bij:
Datum:Handtekening:
U kunt het Jaarboek 2004 Selectie op verschillende manieren bestellen:
Voor Nederland
1. Maak het verschuldigde bedrag
over naar giro 7362078
t.n.v. Stichting Archiefpublicaties te
Rotterdam o.v.v. 'jaarboek 2004
Selectie', én
2. Stuur de ingevulde bestelbon naar:
Nationaal Archief
t.a.v. secretariaat bedrijfsvoering
Postbus 90520
2509 LM Den Haag
Of stuur een e-mail met uw bestel
ling naar sap@nationaalarchief.nl.
3. Na ontvangst van de betaling
wordt de publicatie toegezonden.
Voor Belgie
Stuur de ingevulde bestelbon naar:
Vlaamse Vereniging voor Biblitoheek-
Archief- en Documentatiewezen
t.a.v. Marc Storms
Statiestraat 179
2600 Berchem (Antwerpen)
Of plaats uw bestelling telefonisch
onder nummer telefoon 03-281.44.57.
Of plaats uw bestelling via de
webshop van de WBAD:
www.wbad.be/shop/.
1 archievenblad mei 2005
archivarissen
Jelle Krol is verantwoordelijk voor de
werving van de Friese collectie binnen
Tresoar, gehuisvest in de Friese hoofdstad
Leeuwarden. Dat zijn niet alleen boeken,
maar ook archieven van Friese schrijvers
en documentatie. Toch is hij geen archi
varis in de klassieke zin van het woord.
Als gevolg van de fusie van het Frysk
Letterkundich Museum en Dokumin-
taasjesintrum (FLMD), de Provinciale en
Buma-bibliotheek (PBF) en het Rijks
archief in Friesland (RAF) heeft hij sinds
1 september 2002 een andere wereld
leren kennen.
Fries
Jelle Krol is getooid met een echte
Friese voornaam. Die werd wereldbe
roemd in Nederland door het liedje van
Wim Kan tijdens diens Oudejaarscon-
ferentie 1966 over zijn illustere provin-
ciegenoot Jelle Zijlstra, de 'Redder des
Vaderlands' na de beroemde 'Nacht van
Schmelzer' en de hierop volgende kabi
netscrisis.
Terug echter naar Jelle Krol, die op 19 juli
1957 in het Friese Drachten werd gebo
ren als zoon van een bakker. Reeds op
jonge leeftijd nam hij zich voor niet in
de voetsporen van zijn vader te treden.
Die zag hij immers dag en nacht werken.
Ook het vroeg naar bed gaan en het in
het holst van de nacht weer aan de slag
moeten gaan, was voor Jelle geen aan
trekkelijk vooruitzicht. Zijn buurman,
een leraar, had daarentegen veel vakantie
en vrije tijd. Dit trok hem meer aan.
Dienstplicht
Om dit doel te bereiken moest er wel
worden gestudeerd. Na het atheneum in
Drachten met succes te hebben gevolgd,
toog Jelle in 1975 naar de grote stad:
Groningen. Hier behaalde hij aan de uni
versiteit zijn eerstegraads bevoegdheid
als leraar Engels. In deze studieperiode
moest hij een keer een vertaling maken
van een oude Engelse tekst naar zijn
eigen taal. Jelle koos voor zijn moeder
taal: het Fries. Dit bleek moeilijker dan
gedacht. Fries spreken en Fries schrijven
waren toch twee verschillende zaken. Er
was dus maar één oplossing en wel Fries
studeren! Jelle begon hieraan en kreeg
steeds meer plezier in deze materie.
Hij koos voor de studierichting Friese
taal- en letterkunde en studeerde af met
een doctoraalscriptie over de verschillen
in gebruik van het voornaamwoord
'men' in het Nederlands en in het Fries.
Zoals gebruikelijk in het Nederland van
destijds was er militaire dienstplicht. Jelle
koos voor vervangende dienstplicht en
vervulde deze taak in het Fries Letter
kundig Museum en Documentatiecen
trum. Na deze klus was er echter voor
Jelle geen vaste werkplek bij dit instituut.
Leraar
Na de vervangende dienstplicht
moest er toch brood op de plank komen.
Van 1984 tot 1987 gaf Jelle Engelse les in
Emmen. Op een gegeven moment kwam
er op zijn voormalige 'stage-adres' toch
een vacature. Jelle solliciteerde en kon in
1987 aan de slag als documentalist, later
conservator genoemd. Hiervan heeft hij
nooit spijt gehad. Vanaf die tijd was hij
bezig met acquireren, ontsluiten en het
exposeren van verworven collecties op
zijn vakgebied.
Ook was Jelle er als de kippen bij om
stukken met betrekking tot de Friese
taalbeweging voor zijn instituut te ver
werven. Tot aan de bovengenoemde
fusie heeft Jelle dit werk met veel ple
zier gedaan. Het is niet verwonderlijk
dat hij zich in de jaren negentig van de
twintigste eeuw op zijn vakgebied ont
wikkelde tot een expert. Zijn werk als
Fries literatuurrecensent bij de Leeuwar
der Courant volgde daar zeker uit voort.
Fusie
Nog voor de fusie wisselde Jelle van
baan en werd vakreferent Fries. Na de
fusie tot Tresoar is hij als vakreferent
verantwoordelijk voor de collectievor
ming in de breedste zin van het woord.
Hij is nu lid van het managementteam
van Tresoar. Desgevraagd is hij van
mening dat de fusie winst heeft opgele
verd voor alle partijen. Van tevoren was
bijvoorbeeld deelname aan het lande
lijk bibliotheeksysteem PICA financieel
niet haalbaar. Nu zijn er daarnaast ook
andere voorzieningen, zoals een perso
neelsdienst en een PR-afdeling.
Jelle is ook betrokken bij de uitgave van
een Nederlandstalige 'Geschiedenis van
de Friese literatuur'. Een overzichtswerk
dat de geschiedenis van de Friese litera
tuur beschrijft op een vlotte en toegan
kelijke manier.
Heeft Jelle ook nog andere bezigheden
in zijn vrije tijd? Deze vraag wordt vol
mondig beaamd. Hij vindt het bijvoor
beeld heerlijk om al fietsend en wande
lend met zijn vriend het wijde Friese
platteland te verkennen. Hij bekent
overigens tevens weg te zijn van het
heuvelachtige Limburgse landschap.
Een constatering waarmee wij het na
tuurlijk geheel eens zijn!
Harry Strijkers
De KVAN verwelkomt de volgende nieuwe leden:
Mevrouw H.D. Kamstra
accountmanager bij Karmac Informatie innovatie BV
De heer M.R. de Zoete
eigenaar van Archief Collectief/Archidoc4u
Mevrouw drs. F. Hazendonk
coördinator onderzoekscentrum Regionaal Archief Tilburg
mei 2005
archievenblad
