,»oo*«<»SÖr
«SS»»"*"
Een nieuwe manier van ruilhandel bij
Stadsarchief Sittard-Geleen
Restauratieatelier
'De Tiendschuur'
(O
BuroDenBoer
powered by bruynzeel
Met een capaciteit van 40 ft per verrijdbare
wagen, slaat u een vrachtwagen aan informatie op
Compactus® Archive
compactus® keep it smart
F
Bij calamiteiten buiten kantooruren:
06 - 538 96 318
Als het gaat om veilige opslag van een groot volume,
vertegenwoordigt de Compactus® Power3 een klasse
apart. De verrijdbare wagens kunnen worden uitge
voerd tot een lengte van 12 meter, vergelijkbaar met
een 40 ft vrachtwagen. Een geraffineerd aandrijfsys
teem zorgt voor moeiteloze verplaatsing van een
groot gewicht.
Compactus® Archive is ontwikkeld door Bruynzeel
filing and storage. Compactus® heeft alles in zich om
uw archief efficiënt te laten functioneren. Voor echte,
lange termijn productiviteitsoplossingen neem con
tact op met:
Bruynzeel filing and storage
info@brfs.nl
www.brfs.nl
Telefoon: 013 - 46 41 777 Fax: 013 - 46 41 771
E-mail: tiendschuur@diamant-groep.nl
onderdeel van Diamant-Groep Tilburg
m i Archiefrestauratie
Papierconservering
1 f Charterrestauratie
4"! j Schilderijrestauratie
Inlijstwerk
Handboekbinderij
Kunstobjectenrestauratie
Vacuümvriesdrogen
Behandeling van brand-, roet- en waterschade
24-uurs calamiteitenservice
Insulindestraat 5, 5013 BA Tilburg
Postbus 4123, 5004 JC Tilburg
ICA-congres
In Heidelberg werd bijvoorbeeld
samengewerkt met een autofabriek om
een stripboek uit te geven over het werk in
het stadsarchief, en werd zelfs een histori
sche science-fiction novel gepubliceerd, die
overigens ook nog eens de 'alien-award'
van een groot science-fictionblad won...
In Sittard-Geleen is een zeer sterke cul
tuurhistorische infrastructuur aanwezig.
Sittard-Geleen is een jonge fusiegemeente
(met een zeer oude geschiedenis), in 2001
ontstaan uit de historische stad Sittard,
het voormalige mijncentrum c.q. de che-
miegemeente Geleen en de landelijke kas-
telenrijke gemeente Born (waar echter ook
onder andere Ned-Car is gevestigd). Het is
vanuit historisch oogpunt een uitermate
ingewikkelde en boeiende gemeente.
Sittard en Born waren bijvoorbeeld lang
Guliks, Geleen een Spaans/Oostenrijkse
graafschap, Obbicht en Limbricht (vrije)
rijksheerlijkheden. Voor het 'wij-gevoel'
heeft dat echter geen consequenties, want
mensen voelen zich zeer betrokken bij
met name de eigen wijk. Op 100.000
inwoners zijn meer dan 1200 mensen lid
van een van de ongeveer twintig histori
sche verenigingen en stichtingen. In de
kern van deze verenigingen en stichtin
gen bevinden zich ongeveer vijftig zeer
gemotiveerde vrijwilligers. Deels (zeer)
hoog opgeleid, maar deels ook 'selfmade'
amateurshistorici, opgeleid door 'learning
by doing', onder begeleiding van archiva
ris of historicus. Samen zorgen ze voor
circa 750 a 1250 pagina's historische infor
matie per jaar middels jaarboeken, mono
grafieën en periodieken. Daarnaast is een
sterke digitale presentie aanwezig.
Het begin van de uitzonderlijke
infrastructuur ligt een aantal jaren terug.
In 1987 begon een groep van dertig men
sen, archivarissen én deels niet-historisch
geschoolde vrijwilligers, uit Sittard aan
een klus om een publicatie voor te berei
den in verband met het 750-jarig stadsju-
bileum van Sittard in 1993. Het experi
ment slaagde prima. Niet één, maar twee
publicaties verschenen. De ene, een popu
laire luxe uitgegeven stadsgeschiedenis
'stadt Sittardt' van de hand van drs. P. van
Luyn (maar met de groep van dertig
medewerkers erachter!), verscheen in
5500 exemplaren, de andere, een popu-
lair-wetenschappelijke dubbeluitgave in
cassette, in 1500 exemplaren. Beide titels
waren in enkele weken uitverkocht. In
Sittard staat in een op de drie huishou
dens een van de werken in de kast.
In 1993 kwam dan ook het idee van een
van de vrijwilligers, de leraar Th.
Oberdorf, om de onderzoeksgroep te laten
bestaan in een andere vorm en vooral het
woonverleden te gaan bestuderen. Dat
bleek een gouden greep.
Met name de laatste jaren is een steeds
sterkere samenwerking zichtbaar tussen
de historische verenigingen/stichtingen
en het stadsarchief. Sinds enige tijd is hier
bij ook de historische afdeling van muse
um Het Domein actief betrokken. In de
regio is, gefaciliteerd door en vanuit het
stadsarchief, sinds meer dan tien jaar een
overleg van historische verenigingen in de
regio Meerssen-Echt actief. Dit overleg
werkt ook grensoverschrijdend. De ligging
van Sittard-Geleen, dat grenst aan België
én aan Duitsland, geeft immers proble
men op velerlei gebied (zo is een brief van
Roosteren (NL) naar Maaseik (B), een
afstand van pakweg een kilometer, vijf
dagen onderweg!), maar schept ook kan
sen, al was het maar op subsidiegebied.
De samenwerking op historisch
gebied in Sittard-Geleen en de regio gaat
ver. Lijkt zelfs verder te gaan dan waar
ook, zo blijkt uit reacties uit binnen- en
buitenland. De reden ervan is dat in feite
een vorm van ruilhandel centraal staat. Bij
projecten die worden ondernomen wor
den zelden of nooit rekeningen naar
elkaar gestuurd. Arbeid wordt geruild
tegen kennis, infrastructuur tegen arbeid
etc. Met name werd het voordeel van die
samenwerking duidelijk bij het DIVA-pro-
ject De Woonomgeving. Sittard was een
van de achttien pilots. Doordat we met
name ruilhandel bedreven (of anders
gezegd via wederzijdse dienstverlenings
overeenkomsten werkten), kon het pro
ject snel (als eerste on line) en innovatief
(driedimensionale presentatie van een
deel van het oude stadscentrum, content-
management, on line improvement) wor
den gerealiseerd. Heel belangrijk is het
gegeven dat nu het subsidiegeld op is, de
andere pilots gaan haperen. Bij ons is dat
niet het geval, vanwege het feit dat geld
nauwelijks een rol speelt. In de komende
jaren hopen we zelfs het project te kun
nen uitbouwen door aan de driedimensio
nale huizen de mensen te gaan koppelen
die er woonden, en zo twee van de basise
moties van mensen met elkaar te verbin
den: hun woning en hun familie. Dit tast
zelfs de 'core business' van het archief niet
aan, wat een (terechte) kritiek van sommi
gen kan zijn.
Een andere ontwikkeling is de verdergaan
de samenwerking tussen verenigingen. In
2000 is in de gemeente Sittard een stich
ting ontstaan die alle historische vereni
gingen en stichtingen faciliteert (adminis
tratief, digitaal) in nauwe samenwerking
met het stadsarchief. Momenteel wordt
gewerkt aan een federatie van alle vereni
gingen/stichtingen in de nieuwe gemeen
te Sittard-Geleen. Deze zal wederom met
het stadsarchief en de historische afdeling
van museum Het Domein wederzijdse
dienstverleningsovereenkomsten afslui
ten. Arbeid, maar ook (bijvoorbeeld digi
tale) kennis van verenigingen/stichtingen
kan geruild worden tegen kennis en onder
andere garantie van permanente bereik
baarheid vanuit het stadsarchief/museum.
Op deze wijze ontstaat een natuurlijk pro
ces in de richting van een regionaal wer
kend Historisch Centrum (of misschien
liever Historische Werkplaats). De neuzen
staan in Sittard-Geleen dezelfde kant op.
Dat is een gevolg van de nieuwe manier
van ruilhandel.
27
Onze medewerker die verspreid over heel het land wonen en
werken, hebben jarenlange ervaring op het vakgebied van
documentaire informatievoorziening, en een gedegen
vakopleiding (minimaal SOD-2). Ze zijn daardoor direct op
iedere plaats binnen de informatievoorziening inzetbaar.
Ons dienstenpakket omvat ondermeer:
detachering van dossiervormers
inventarisatie
inhaaloperaties
Invallen tijden ziekte- of vacatureperioden
advisering
interim-management - consultancy
Jan van Renesseweg 4
Postbus 37, 4325 ZG Renesse
tel. 01 11 -46 20 24fax. 01 11 -46 35 50
www.burodenboer.nl
E-mail: info@bdb.nl
V
Door Peer Boselie*
In het wetenschappelijk programma, onder
deel archieven en maatschappij, van het ICA-
congres heeft ondergetekende een voor
dracht gehouden over het veranderende
gezicht van de gemeentearchivarissen en
hun archieven. Dit gebeurde samen Peter
Blum, stadsarchivaris van Heidelberg.
Hoewel er in Duitsland en Nederland 'overall'
gezien verschillen zijn (Duitsland lijkt over
het algemeen toch wat meer geneigd het
klassieke model van archief en archivaris te
koesteren), zijn zowel in Heidelberg als in
Sittard-Geleen de afgelopen jaren interessan
te, deels parallelle ontwikkelingen zichtbaar.
In beide steden worden innovatieve experi
menten gedaan, waarbij met name de relatie
tussen archief en burger wordt verstevigd en
de drempel tot cultuurparticipatie wordt ver
laagd.
Infrastructuur
Samenwerking
Peer Boselie is directeur van het Stadsarchief Sittard-
Geleen. m
oktober 2004
archievenblad
