«te
«te
De toekomst van de KVAN
Voor het voetlicht:
KVAN nieuws
Koninklijke Vereniging van Archivarissen in Nederland
Donderdagmiddag
14 oktober 2004:
De KVAN-najaarsIeden-
vergadering zal dit jaar voor
de tweede keer plaatsvinden
in combinatie met de door
het Nationaal Archief
verzorgde Ketelaarlezing.
Het Nationaal Archief
heeft in 2002 deze lezing
ingesteld bij het afscheid
van prof.dr. Eric Ketelaar
van de Rijksarchiefdienst.
De lezing wordt dit jaar
verzorgd door cultuurhisto
ricus Peter Burke, professor
aan het Emmanuel College
te Cambridge.
De algemene ledenvergade
ring zal net vorig jaar
voorafgaan aan de Ketelaar
lezing. Leden van de KVAN
hebben gratis toegang tot
die lezing.
In het septembernummer
van dit blad volgt meer
informatie over de Ketelaar
lezing 2004 en de algemene
ledenvergadering van de
KVAN.
(reactie op de column op pagina 31)
Het is ongetwijfeld heel erg zuur als je
gevraagd wordt een rapport te schrijven en de
conclusies daarvan worden van tafel geveegd.
Dat is wat Gerrit Valk is overkomen. De
bitterheid daarover spreekt uit zijn column
in dit nummer. Soms kun je dan maar beter
slikken. Zo niet Gerrit Valk: hij heeft immers
een column tot zijn beschikking en kan dus
alsnog proberen zijn gelijk te halen. Van mij
krijgt hij dat gelijk in ieder geval niet: zijn
rapport was slecht en zijn column deugt zo
mogelijk nog minder. Gerrit Valk trekt niet
alleen verkeerde conclusies, hij doet dat ook
nog eens op basis van verkeerde premissen.
Bovendien, als er echt een analyse nodig is,
dan geeft hij niet thuis. Zijn rapport lijdt aan
wat in de Angelsaksische wereld 'jumping
to conclusions' heet. Een analyse naar het
waarom van de daling van het ledenaantal
zou toch een elementair onderdeel moeten
zijn van het bouwen aan een oplossing. Noch
zijn rapport, noch zijn column draagt daar
van de sporen. Een bureaucratische oplossing
als samengaan met SOD of NVBA verandert
daar geen spat aan. Ik ken de SOD en de
NVBA beter dan Gerrit Valk. Met name met
de SOD heb ik jarenlang samengewerkt: ik
ken de organisatie en de leden en ik heb niets
dan lof voor de SOD: een prima club! Maar
fusie met de SOD is niet alleen geen oplossing
voor een gedaald ledenaantal, het is nergens
een oplossing voor.
Anders dan Gerrit Valk veronderstelt heeft de
KVAN namelijk niet primair een probleem
met financiële en organisatorische armslag.
Dat is een schijnprobleem. De KVAN is ooit
opgericht door enkelingen en heeft met veel
minder leden dan nu tientallen jaren lang
een bloeiend bestaan geleid. Niet een leden
aantal maakt ons kwetsbaar, het niet maken
van de juiste keuzes maakt ons kwetsbaar.
Wat nodig is, is het ophouden met navel
staren en het gestalte geven aan de meest
elementaire functie van de KVAN op dit
moment: het zijn van een marktplaats voor
het archiefwezen. Dat is de KVAN een aantal
jaren niet geweest en dat heeft leden gekost.
Vanuit die verkrampte positie is middels
het rapport-Valk gezocht naar een snelle
oplossing: het in de uitverkoop doen van de ver
eniging. Maar de beroepsvereniging, de ziel van
het beroep, die doe je niet in de uitverkoop. Eric
Ketelaar poneerde op een ledenvergadering de
stelling: 'zonder beroepsvereniging geen
beroep'. En zo is het. Opgaan in de SOD betekent
het opgeven van je ziel, betekent als vereniging
verdund te worden tot waterige substantie: we
zouden elkaar niet meer herkennen. Het is ook
volstrekt onnodig, want het blijkt nog steeds
mogelijk genoeg enthousiasme te generen voor
een fantastische tweedaagse bijeenkomst
in Lent, met bijna 200 mensen, die elkaar
bezielden en verrijkten. En dat zal ongetwijfeld
blijven gebeuren in de nieuwe activiteiten, die
op stapel staan. Kortom: wat is het probleem?
Oja, Gerrit Valk vergat nog een paar dingen te
zeggen in zijn column: op de ledenvergadering
waarin zijn rapport werd behandeld waren 35
personen aanwezig - inclusief bestuursleden,
terwijl dat er bij de laatste ledenvergadering 180
waren. En het ledental van de KVAN stijgt op dit
moment weer. Maar, of ledenaantallen nu stij
gen of dalen is minder belangrijk. Het gaat om
het hebben van betekenis. En die notie heb ik
nog wel het meest gemist in het rapport-Valk.
Beste Gerrit, je begrijpt dat ik je suggestie om
jouw rapport op de komende studiedagen te
bediscussiëren werkelijk uitstekend vind. Ik zie
er nu al naar uit.
42
Koninklijke Vereniging van Archivarissen in Nederland
Het nieuwe pad van de gebroeders Otten
Ze hebben bij het naderen van de
pensioengerechtigde leeftijd nog geen
zin om achter de geraniums te gaan
zitten. We hebben het over de tweeling
broers Arie en Ben Otten, bekend (en
misschien wel in de goede zin van het
woord berucht?) in de branche van de
kantoorautomatisering in Nederland en
in de archiefwereld. De grote vraag hier
bij was wel: moeten we doorgaan met
hetzelfde werk of beginnen we aan een
nieuwe uitdaging? Het werd een nieuwe
uitdaging en wel conflictbemiddeling.
De redactie wilde er meer van weten en
voelde het duo tijdens de KVAN-studie-
dagen in het Wijnfort Lent-Nijmegen
aan de tand.
De eerste vraag aan de gebroeders was
natuurlijk hoe men op dit onderwerp is
gekomen. "Een belangrijke voorwaarde
voor een nieuwe start is," antwoordt Arie
Otten, "dat de bekende schaapjes op het
droge moeten zijn. Het is leuk om wat te
doen, maar het moet geen 'struggle for
life' meer zijn. Verder moet men wel op
bekend terrein opereren."
De gebroeders Otten kennende is dat
ook gebeurd. Hun bedrijf Image Group
Europe is inmiddels overgedragen aan
Wieger Mulder, die eerst twee jaar heeft
meegedraaid. Met hem aan het roer zijn
ze er van overtuigd dat de continuïteit
voor de toekomst is verzekerd. Arie en
Ben Otten houden als commissaris ook
nog een deskundig oog in het zeil.
De vraag of ze nog iets gingen doen,
was dus snel beantwoord. Door hun
jarenlange ervaring en groot netwerk kre
gen de gebroeders Otten zijdelings ook
weieens met conflictsituaties te maken.
Op ad hoc-basis werd dan hierop gere
ageerd.
Conflictbemiddeling in hun kennisge
bied is nu nog een onbekend fenomeen
en kan een gat in de DIV-markt worden.
Men kan het een beetje vergelijken met
'mediation', dat zich richt op het beëin
digen van geschillen door mensen via
onderhandelingen met een bepaalde
uitkomst te verzoenen. Dit nieuwe
begrip is actueel, want minister Donner
heeft hierover op 20 april jl. een nota
aan het parlement gestuurd. De reden
hiervoor is dat de rechtbanken worden
overspoeld met allerlei rechtzaken en er
een enorme druk op het rechtssysteem is
ontstaan.
De insteek van de gebroeders Otten
zal echter pragmatischer zijn. Bij con
flicten worden beide partijen tezamen
gehoord of indien dat niet gewenst is
een voor een. Het is niet de bedoeling
dat ze virtuele adviseurs c.q. bemidde
laars worden. "Wij willen iemand in de
ogen kunnen kijken," zegt de eeneiige
tweeling in koor. Van tevoren moet wel
duidelijk zijn dat beide partijen zich
neerleggen bij de uitkomst van de
bemiddeling. Een schriftelijke verklaring
is hierbij een voorwaarde. Men zou het
kunnen vergelijken met de rijdende
rechter van de televisie.
Conflicten ontstaan ook in de (lokale)
politiek of bij woningcorporaties tussen
huurder en verhuurder. Door hun erva
ring kunnen ze ook hierin een rol spe
len. Met de jaren wordt men ook wijzer.
"Conflictadviseurs moeten geen jonge
op carrière beluste honden zijn, maar
bedachte, wijze mensen boven de zestig
met veel levenservaring," zegt een over
tuigde Ben onder het motto: 'Oude
schildpadden kunnen meer over de weg
vertellen dan snelle jonge hazen.' "Ook
het voorkomen van conflicten kan veel
leed en ergernis besparen. We komen
niet in actie in persoonlijke conflicten,
wel als bijvoorbeeld een geleverde
machine niet produceert wat bij de aan
koop is toegezegd. Dit kan immers een
basis zijn voor een conflict tussen klant
en leverancier. Voorkomen is beter dan
genezen."
Een andere reden waarom de
gebroeders deze weg zijn ingeslagen, is
het feit dat bijvoorbeeld de commissie
Belangenbehartiging van de NVBA een
stille dood is gestorven. Het is niet alle
maal commercie wat de klok slaat. Ook
hierin willen de gebroeders Otten hun
beste beentje voorzetten. "Het wordt
allemaal maatwerk, advies toegesneden
op de situatie. Het is daarom moeilijk
om hiervoor procedures te schrijven of
te volgen. De tijd en de situatie zullen
het moeten leren."
Verwijzen naar allerlei instanties, zeker
in het toekomstige Europa, zal in de toe
komst steeds ingewikkelder worden.
Ook hier ligt, met name op subsidiege-
bied, een potentieel werkgebied. Ook
aan de onderzoekskant is gedacht, daar
voor is een samenwerking tot stand
gebracht met een advies- en recherche
bureau (SAR) in Beek.
Voor meer inlichtingen over deze 'nieu
we tak van sport' van de Ottens:
www.conflictadviesgroep.nl.
Harry Strijkers
Ugi
Algemene Ledenvergadering
KVAN en tweede
Ketelaarlezing in Sociëteit
'De Witte', Den Haag
Charles Noordam,
voorzitter KVAN
archievenblad
augustus 2004
Hp
Mediation
Ervaring
Onderzoek
augustus 2004
archievenblad
