Nieuw Land Erfgoedcentrum krijgt subsidie voor oral history-project Verzetshelden op nieuwe educatieve website Nationaal Archief
Kwaliteitsmonitor 2004
Koninklijke onderscheiding Ben Otten
Thema Sport en recreatie
Archiefschattenagenda
nieuws uit het veld
nieuws uit het veld
«*Bg
NIEUWS
u i th e t veld
Mail uw nieuws naar: bureau@kvan.nl
Nieuw Land Erfgoedcentrum ont
vangt een omvangrijke bijdrage voor het
project 'Verhalen over het ontstaan van
cultuur in de IJsselmeerpolders'. Het
Prins Bernhard Cultuurfonds Flevoland
stelt 50.000 euro beschikbaar voor dit bij
zondere oral history-project. Het bestuur
van het PBC Flevoland heeft tot deze uit
zonderlijke subsidie besloten vanwege de
grote ervaring van de wetenschappelijke
medewerkers van Nieuw Land met deze
vorm van historisch onderzoek.
Het door het PBC Flevoland beloonde
project houdt in dat twintig mensen
geïnterviewd worden over hun pioniers
rol bij de opbouw van het culturele leven
in Flevoland. De geïnterviewden zijn
actief geweest op allerlei terreinen, zoals
het sociaal-cultureel werk in de kampen
voor de polderarbeiders, in dorpscom
missies en -verenigingen, toneel-,
theater- en dansgezelschappen en voor
bibliotheken, bioscopen, enz.
In het project wordt ook sterk gelet op
een spreiding over de hele provincie, van
Noordoostpolder tot Almere. Van elk ver
haal worden de achtergronden van de
tijd waarin het speelt uitvoerig belicht en
geïllustreerd. Het eindresultaat van het
project wordt een prettig leesbare en rijk
Een 'culturele avond' in één van de arbeiderskampen tij
dens de Tweede Wereldoorlog. Er werd een theatervoor
stelling uitgevoerd door polderwerkers uit het kamp
Ramspol, onder begeleiding van de jazzband van het kamp
Ens.
geïllustreerde publicatie met persoonlijke
verhalen van Flevolandse pioniers.
Het Prins Bernhard Cultuurfonds hono
reert met zijn bijdrage ook de unieke rol
die Nieuw Land Erfgoedcentrum gaat
spelen in de provincie. Nieuw Land is
een fusie van vier Flevolandse erfgoedin
stellingen waarin ook de archieven van
vier Flevolandse gemeentes en het water
schap zijn opgenomen. Het centrum zal
op allerlei verschillende manieren de
Flevolandse geschiedenis toegankelijk
maken. Naast archief- en depotfuncties
krijgt Nieuw Land uitgebreide studie- en
educatieve faciliteiten en worden er zes
vaste tentoonstellingen gerealiseerd, ver
gaderzalen, een café en een winkel.
Nieuw Land Erfgoedcentrum wordt
gehuisvest aan de Lelystadse kust vlakbij
de Bataviawerf en Batavia Stad outlet
shopping. De opening is gepland in
februari 2005.
Archieven zijn steeds bezig met verbete
ring van kwaliteit en dienstverlening. Eén
van de middelen daartoe is het invoeren van
een kwaliteitshandvest met daarin de nor
men waaraan de dienstverlening van archief
instellingen moet voldoen. Tegen deze ach
tergrond is door DIVA de Kwaliteitsmonitor
Dienstverlening Archieven opgezet. Ook in
2004 kunnen instellingen weer meedoen
aan de monitor. U kunt uw instelling opge
ven voor 18 juni. U kunt hiervoor contact
opnemen met DIVA via diva@divakoepel.nl.
Ben Otten (64)
is op 29 april jl.
koninklijk onder
scheiden tot Ridder
in de Orde van
Oranje-Nassau.
Otten heeft zich
verdienstelijk ge
maakt voor de documentautomatise
ring. Hij heeft vele tientallen publicaties
op zijn naam staan, gaf vele cursussen
op dit terrein aan vakgenoten en
schreef onderwijsmateriaal.
Hij heeft voor zijn werk nationale
en internatonale onderscheidingen
ontvangen. Voor zijn inzet voor de
informatievoorziening met behulp van
functieprofielen heeft de kersverse
ridder in 2002 de AIIM Europe Award
ontvangen.
We kunnen niet om het sportseizoen
heen deze zomer: Tour de France, EK
Voetbal, Olympische Spelen en Wimble
don. Ook Cultuurwijs en Cultuurwijzer
blijven niet achter bij al dit sportief
geweld. In samenwerking met de stichting
Actueel Verleden breng DEN in de maan
den juni juli en augustus het thema 'sport
en recreatie' op beide websites.
Door de brede aanpak is het mogelijk dit
onderwerp op talloze manieren in te vul
len. Te denken valt aan: Net niet
Olympische sporten, het Oranjegevoel,
het gedrag van toeschouwers, (sport)-
heldenverering, sportkleding en -mode,
sportpaleizen en voetbalstadions, water
sport, 'onze club'- de kleuren en liederen,
sport en wetenschap, Olympische goden,
de elfstedentocht, jongensboeken.
Sluit dit thema aan bij uw evenementen,
activiteiten of collecties? Beschikt u over
bestaand materiaal dat na bewerking als
artikel opgenomen kan worden in de site?
Neem dan contact op met de
Cultuurwijzer Cultuurwijs redactie, tel.
(070) 314 07 64, e-mail: redactie@den.nl.
archievenblad
juni 2004
De Doodenboeken van de Stichting
Oranjehotel, de Scheveningse strafgevan
genis in de Tweede Wereldoorlog, staan
sinds 4 mei op de website van het
Nationaal Archief. Ze maken deel uit van
een nieuwe educatieve website voor het
voortgezet onderwijs over Nederlandse
verzetstrijders in de periode '40-'45. De
website 'Oranjehotel' helpt scholieren op
weg onderzoek te doen naar een (lokale)
verzetsheld, en daarmee 'het verzet' een
menselijk gezicht te geven.
Strafgevangenis
Oranjehotel is de geuzennaam van
een deel van de beruchte Scheveningse
strafgevangenis uit de Tweede Wereld
oorlog. Hier hield de Duitse bezetter tien
duizenden verzetsstrijders vast, afkomstig
uit alle geledingen van de Nederlandse
samenleving, onder wie studenten, huis
vrouwen en predikanten. In de Dooden
boeken zijn de foto's bijeengebracht van
750 Nederlanders die de gevangenis niet
hebben overleefd, of van hieruit naar een
concentratiekamp zijn gebracht en daar
zijn omgekomen. De Doodenboeken zijn
samengesteld door de Stichting Oranje
hotel die na de oorlog is opgericht met het
doel de herinnering aan de slachtoffers
levend te houden. Vorig jaar zijn de
Doodenboeken in bewaring gegeven
bij het Nationaal Archief. Daarop is het
initiatief voor deze educatieve website
genomen.
Zelf onderzoek doen
De website Oranjehotel biedt de leer
ling de mogelijkheid zelfstandig onder
zoek te doen naar het verzet in Neder
land in de oorlogsjaren. Dit kan op ver
schillende manieren:
In de database zijn de 750 verzetstrij
ders terug te vinden uit de
Doodenboeken, met foto en korte bio
grafie.
Van vijf bekende namen uit het
Nederlandse verzet is zo veel mogelijk
uitgezocht: er is een uitgebreide biogra
fie te zien plus een aantal archiefbron
nen. Hun namen luiden:
Johan Aaldrik Stijkel (1911-1943);
Bernard IJzerdraat (1891-1941);
Baron Jos van Hövell van Wezeveld
en Westerflier (1919-1945);
Lodo van Hamel (1915-1941);
Elisabeth ten Boom (1885-1944).
Voor vijftien verzetsmensen uit het
hele land geeft de website gerichte
onderzoekstips. Daarmee kan de leer
ling in zijn eigen woonplaats biografi
sche en andere gegevens verzamelen
voor zijn profielwerkstuk.
Er is veel achtergrondinformatie te vin
den over het Nederlandse verzet.
Centraal staat het gebruik van archie
ven, maar ook staan er praktische tips
op over bronnen op internet, in bibli
otheken en in de (verzets)musea.
Oorlogsgids op internet
Voor de onderzoeker is er ook op
www.nationaalarchief.nl een nieuwe
'Oorlogsgids'. Daarin geeft het Nationaal
Archief digitaal antwoord op de 25 meest
gestelde vragen over oorlogsarchieven in
Nederland. Op die manier helpt het
Nationaal Archief docenten, scholieren
en onderzoekers snel op weg naar infor
matie over een van de meest bestudeerde
onderwerpen uit het Nederlandse verle
den.
Het Nationaal Archief bewaart zo'n 350
archieven die betrekking hebben op de
Tweede Wereldoorlog. Het gaat om
archieven van overheidsinstellingen en
particulieren die - direct of indirect - zijn
ontstaan als gevolg van de Duitse inval
en de Japanse bezetting van Nederlands-
Indië, zoals het archief van de
Nederlandse regering in ballingschap in
Londen. Ook archieven van overheidsin
stellingen, die al bestonden in 1940,
maar die tijdens de oorlogsjaren ingrij
pend van karakter zijn veranderd, vallen
hieronder. Daarnaast zijn er archieven
die na de oorlog zijn gevormd en die
betrekking hebben op de nasleep van de
oorlog, zoals de archieven van de bijzon
dere rechtspleging en de archieven van
de Commissies tot Opsporing van
Oorlogsmisdadigers.
De nieuwe Oorlogsgids zet ook de inzage
procedures voor oorlogsarchieven uiteen
en verwijst naar relevante literatuur.
Uitgangspunt voor de gids is de collectie
van het Nationaal Archief, maar soms
worden ook belangrijke archieven elders
genoemd, zoals bij het NIOD en gemeen
telijke archiefdiensten.
In de loop van de maand juni ver
schijnt de Archiefschattenagenda. Vele
archieven hebben hun medewerking ver
leend aan de samenstelling van een
prachtige bureauagenda met afbeeldin
gen van de mooiste archiefstukken. De
agenda is een promotieproduct voor de
Landelijke Archievendag op zaterdag 30
oktober a.s. De instellingen die agenda's
hebben besteld kunnen die deze zomer al
verwachten. Gezien het zeer grote aantal
agenda's dat op voorhand besteld is bij
de uitgever wil DIVA voor 2006 weer een
bureau-agenda samenstellen. Hier kun
nen de instellingen in het najaar bericht
over verwachten.
Tijdelijke Verhuizing DEN
Per 3 mei 2004 is de Vereniging Digi
taal Erfgoed Nederland tijdelijk verhuisd
naar Bezuidenhoutseweg 2, 2594 AV Den
Haag. Dit adres bevindt zich op loopafstand
van Den Haag Centraal Station. Het post
adres en de telefoonnummers zijn gelijk
gebleven: Postbus 90407, 2509 LK Den
Haag, tel. (070) 314 03 43.
juni 2004
archievenblad
