Bookkeeper
PreservationTechnologies
Van Bilsen Consultancy
Compacte Archief-Systemen
Kardex Systemen B.V.
Barwoutswaarder 13a, 3449 HE Woerden
Postbus 250, 3440 AG Woerden
Telefoon (0348) 49 40 40, Telefax (0348) 49 40 60
E-mail: info@kardex.nl, Website: www.kardex.nl
A WORLD LEADER IN PAPER PRESERVATION
Preservation Technologies B.V. voor:
massa-ontzuring van archiefmateriaal, boeken,
kranten, posters, prenten, tekeningen etc. door
middel van de beproefde Bookkeeper methode
Vriesdrogen van nat papier
Herverpakken in zuurvrij material
Verkoop ontzuringssprays en spraysystemen
Ontsmetten en reinigen
Verkoop en administratie
Pluim-es 18 - 2925 CM Krimpen aan den IJssel
Tel.: 0180 521188 GSM: 0653672024 Fax: 0180 525400
Productie
Middenweg 576B - 1704 BR Heerhugowaard
Tel.: 072 5724330 Fax: 072 5724331
Dé specialist voor document- en
workflowmanagement
- Archiefbewerking
- Advisering
- Interim- en Project management
- Detachering
- Opleiding
Buggenum - Brunssum - Rotterdam
tel: 045-5691584
fax: 045-5331995
e-mail: info@vanbilsenconsultancy.nl
internet: www.vanbilsenconsultancy.nl
A member of the KARDEX Group Industrieholding Cham AG
column
Mijn vorige column over de psychogene-
alogie heeft enorm veel readies opgeroe
pen. Veel lezers van het Archievenblad -
collega's dus - herkennen bij zichzelf of
bij archiefbezoekers de psychogenealogi-
sche ervaringen zoals die in het bespro
ken boek aan de orde worden gesteld.
Vooral het verjaardagssyndroom is voor
velen een bekend fenomeen (het telkens
weer in vele generaties terugkeren van
dezelfde datum waarop fatale gebeurte
nissen plaatsvinden). Ik kan niet anders
concluderen dan dat we hier eindelijk de
wezenlijke drijfveer voor het verrichten
van genealogisch onderzoek te pakken
hebben: het in het reine willen komen
met je voorouders; het opsporen en
opruimen van familiaire zaken die het de
onderzoeker zelf mogelijk maken om
weer verder te komen. Ik kan het nu
iedereen uit eigen ervaring aanbevelen
om het boek over psychogenealogie aan
de orde te stellen bij lezingen, inleidingen,
rondleidingen e.d. Het raakt mensen
diep en het biedt de mo
gelijkheid om weer op
geheel andere manieren
te praten over het individu
ele en collectieve belang
van geschiedenis(sen).
Het aardige van al die
reacties was dat en passant
diverse beroepsafwijkin
gen aan de orde werden
gesteld. Zeer openhartig
heeft een aantal lezers mij
verteld welke plezierige
en minder plezierige be
roepsdeformaties zij hebben opgelopen
in het soms decennialang intensief om
gaan met geschiedenis en met archivalia.
Er zijn twee zaken die er in de reacties
met kop en schouders bovenuit steken.
Het zijn van die verschijnselen die ieder
een herkent, maar als een stil lijden wor
den gedragen.
Klokkalenderkijken: Het klokkalender-
kijken komt veel voor, niet alleen bij
archivarissen, maar bij veel mensen die
zich intensief met geschiedenis bezig
houden. Je wordt wakker om 7.32 en
zodra je de oplichtende cijfertjes ziet,
dwalen je gedachten naar de slag bij
Poitiers, waar Karei Martel de over de
Pyreneeën getrokken Arabieren versloeg.
Om 18.15 leidt de Slag bij Waterloo je af
en een uurtje later zit je middenin de
Eerste Wereldoorlog. En zo gaat het maar
door. Toen ik nog wekelijks afreisde van
Winschoten naar Den Haag begon bij
mijzelf de ochtend al met de volksverhui
zingen. Uitermate vermoeiend. Het is
een veel voorkomend verschijnsel en ik
realiseer me - nu ik dit zo opschrijf - dat
vele lezers voortaan hun digitale klokjes
dwangmatig als jaartallenkwis zullen
bekijken.
Zuurvrij kijken: Heeft het klokkalender
kijken nog wel een vermakelijke kant,
het zuurvrij kijken werkt de omgeving
van de lijder ernstig op de zenuwen en
leidt niet zelden tot verstoorde relaties.
Het zuurvrij kijken is een dwangmatige
schoolmeestersreactie op verkeerd ver
pakte documenten. Een nichtje wil
enthousiast haar trouwfoto's laten zien,
komt u met kritische opmerkingen over
het verwoestende effect van de plastic
schutbladen op de kwaliteit van de foto's.
Het zuurvrij kijken staat het onbevangen
en positief reageren op leuke documen
taire initiatieven van vrienden en beken
den in de weg. Dat zou nog tot daaraan-
toe zijn, als ook het zuurvrij kijken niet
menige acquisitiepoging heeft gefrus
treerd. Er zijn vele gevallen bekend waar
in potentiële schenkers van waardevolle
archieven en collecties zijn terugge
schrokken na onhandig schoolmeester
achtig optreden van de archivaris: plastic
verkeerd, nietjes verkeerd, cellotape ver
keerd, opplakken verkeerd etc.
Naast deze twee punten staan ook heel
veel positieve zaken, in het vorige num
mer van het Archievenblad heeft collega
columnist Gerrit Valk daar ai op gewe
zen: de brede oriëntatie van de archiva
ris. Het is natuurlijk helemaal verkeerd
om, zoals ik hierboven doe, van die
gekke beroepsverschijnselen aan de orde
te stellen. Het heeft zo'n karikaturale
werking. Wat we veel meer zouden moe
ten doen is trots zijn op, voldoening put
ten uit, genoegen stellen in die brede
kennis en oriëntatie. De groeiende
belangstelling voor geschiedenis, voor
ons individuele en collectieve verleden,
geeft ons alle recht om onze kennis,
inzichten en meningen actief aan het
publieke debat toe te voegen. Of is dit
laatste - meningen - een brug te ver? Kan
de archivaris in de voorhoede van de erf
goedsector de voorzichtige positie blij
ven innemen zoals hij/zij tot nu toe
heeft gedaan? De archivaris levert kennis
aan, levert feiten aan en draagt bij aan de
kwaliteit van het maatschappelijke
debat. Maar mengt hij/zij zichzelf ook in
dit debat? is dat überhaupt noodzakelijk
of wenselijk? Een interes
sante vraag is welke gren
zen archivarissen en
archiefdiensten bewust of
onbewust trekken in hun
keuzes, naar inhoud en
vorm, voor tentoonstellin
gen en andere presentaties.
Ten aanzien van migranten
archieven en het thema
integratie hebben we laten
zien dat we vooraan kunnen
staan in het maatschappe
lijk debat. Maar wel altijd
politiek correct! De moraal
van ons verhaal is altijd: van de geschie
denis kunnen we leren; kennis van het
verleden draagt bij aan tolerantie en
wederzijds begrip. De archivaris als volks
opvoeder, wat zit dat diep. Graag zou ik
van collega's eens horen waar de grenzen
liggen in het aangaan van het publieke
debat, het sturen van dat debat, noem
maar op. Of eigenlijk: wordt het niet
eens tijd voor een heuse archiefrel?
29
it.
r
KARDEX
Archiefrel
b.looper@hcov.ni
Tekening: Peter Vlot
juni 2004
archievenblad
