van
Waterlands Archief
Anne Doedens*
Het Intergemeentelijk
Samenwerkingsorgaan
Waterland (ISW) is een
samenwerkingsorgaan van
de gemeenten Beemster,
Edam-Volendam, Landsmeer,
Purmerend, Waterland
Wormerland en Zeevang.
Het ISW omvat een aantal
regionale diensten zoals
het waterlands archief, het
regionaal indicatie-orgaan
en de muziekschool.
Het personeelsbeleid is
gericht op een personeels
bestand met een evenredige
vertegenwoordiging van de
regionale arbeidsmarkt.
Leden van etnische
minderheidsgroeperingen
worden daarom nadrukkelijk
verzocht te solliciteren.
Acquisitie naar aanleiding
van deze advertentie wordt
niet op prijs gesteld.
Centrum voor regionaal historisch onderzoek
Vanuit de centrumgemeente Purmerend beheert het Waterlands Archief de archieven
voor de zeven bij het ISW aangesloten gemeenten alsmede voor een waterschap,
kerkgenootschappen, bedrijven, verenigingen en andere particuliere instanties.
Tevens omvat de collectie van het Waterlands Archief een uitgebreide bibliotheek en
een foto-, prent- en kaartverzameling met betrekking tot de regio Waterland.
Op dit moment zijn er 10 medewerkers werkzaam bij het Waterlands Archief.
In verband met het vertrek van een medewerker zoekt het Waterlands Archief met
ingang van 1 mei 2004 een
MEDEWERKER STUDIEZAAL m/v
voor 24 uur (incl. ADV)
Functie-informatie:
De te benoemen functionaris zal onder verantwoordelijkheid van de archivaris worden
belast met de volgende werkzaamheden:
Verstrekken van inlichtingen uit de archieven en collecties van het WA
Begeleiden van bezoekers van het WA bij historisch onderzoek
Beantwoorden van genealogische correspondentie
Het verrichten van baliediensten.
Uitoefenen van toezicht op de studiezaal
Het verrichten van administratieve werkzaamheden
Het vellichten van logistieke werkzaamheden (ophalen van aangevraagde stukken).
Functie-eisen:
Een MBO werk- en denkniveau
Het bezit van het diploma Archivistiek B/Middelbaar archiefambtenaar strekt tot
aanbeveling
Ervaring in een vergelijkbare functie
Aantoonbare historische interesse
Accuratesse, servicegerichte en flexibele instelling
Zowel zelfstandig als in teamverband kunnen werken
Goede communicatieve vaardigheden.
Kennis van en ervaring met geautomatiseerde systemen (Word, Access, Excel).
Salaris/arbeidsvoorwaarden
Bij een fulltime dienstverband kan, afhankelijk van opleiding en ervaring een salaris
worden overeengekomen van maximaal 2.473,00 bruto per maand (CAR/UWO,
schaal 7).
De bij de gemeente gebruikelijke rechtspositieregelingen zijn van toepassing.
Informatie
Voor informatie kunt u contact opnemen met de heer J. Haag plv. archivaris)
telefoon: 0299-411541.
Sollicitaties
Belangstellenden worden verzocht hun sollicitatie schriftelijk vóór 20 maart 2004 te
richten aan het dagelijks bestuur van het ISW, Postbus 188, 1440 AD Purmerend.
Per e-mail kunt u deze richten aan: mevrouw e.pennekamp@isw.nl.
de archiefervaring
spoorweg? De vindplaats: lokale archie
ven. Het initiatief werd mede gedragen
door professor Richard T. Griffiths.
In de jaren negentig werkte ik in het
Utrechtse Rijksarchief, geholpen door
bekwame en enthousiaste medewerkers.
Zij kenden hun archief en wezen me op
unieke bronnen. Die toewijding trof ik
overigens in praktisch alle archieven aan!
Ik vond een onbekend manuscript over de
'Nassause Vloot': een grote maritieme
expeditie naar Amerika in 1623-1626. Het
bleek een veel uitgebreider verslag van
deze grootschalige onderneming te bevat
ten dan te vinden is in de tot nu toe gepu
bliceerde bronnen. Het stuk was omstreeks
1635 door een student aan de Utrechtse
Staten verkocht om zijn Leidse studie te
bekostigen. De tekst bleek ten dele
geschreven te zijn aan boord van het schip
van Witte de With. De ontcijfering was
een goede oefening in zeventiende-eeuws
cursief. Een andere verrassing in Utrecht
was de vondst van de memoires van
Hendrik Breton, de tweede man in Neder-
lands-Indië omstreeks 1780. Hij wordt -
zeer ten onrechte - nauwelijks genoemd in
de literatuur. Deze memoires verschenen
vorig jaar in druk, de 'Nassause Vloot'
wacht nog op een uitgever.
Wat ik beleef bij archiefwerk? Het is het
ambacht van iedere historicus; een prettige
en steeds weer verrassingen opleverende
bezigheid; werk dat nieuwsgierigheid
oproept en voldoening geeft. Een positieve
verslaving!
De plaats: de kamer van de Algemeen
Rijksarchivaris in het gebouw Bleijenburg
7, voor de haard. Het jaar: 1969. De perso
nen: rijksarchivaris Ribberink en een jonge,
nerveuze promovendus. Ik had verlof
gevraagd om het nog ongepubliceerde deel
van het Archief Weitzel te mogen gebrui
ken. Ribberink: "Dat is goed. Alleen, als u
schrijft dat Willem III gek was, dan heb ik
daar bezwaar tegen. Zegt u echter, 'dat hij
niet altijd bij zinnen was': prima!" Die
bezoeken aan het ARA omstreeks 1970
waren mijn archiefdoop.
Na de residentie de provincie. In 1974/
1975 vond ik in het toenmalige Utrechtse
Rijksarchief een aantal fundamentele
bronnen. Zoals de schadeclaims van
gevluchte patriotten die een goede bron
bleken te zijn voor de geschiedenis van
deze grote exodus in 1787.
De kennismaking met provinciale archie
ven werd geïntensiveerd in 1980/1981.
Een werkgroep vierdejaars VL-VU-studen-
ten ging onder mijn leiding op zoek naar
oproeren en onrust in de jaren 1813-1848.
Vier studenten per windrichting naar alle
provinciale archieven. De stukken van de
Gouverneurs des Konings en het archief
Staatssecretarie van het ARA leverden al
een rijke oogst op. Meer dan vierhonderd
oproeren en rellen in de tijd van Beets!
Polderjongens en deserteurs bleken even
zeer bij het tijdsbeeld te horen als koek ver
gulden. Ik denk aan de honderden katho
lieke Twentenaren die in 1830/1831 dienst
weigerden en in oproer kwamen. Zwaar
militair ingrijpen bleek noodzakelijk.
Na de provinciale archieven kwamen die
van gemeenten en particulieren. In 1983/
1984 startte ik een studentenwerkgroep
lokale geschiedenis. Het object: de historie
van Muiden. De omstandigheden? Bij een
verbouwing van het gemeentehuis lag het
dak open; hetzelfde gold voor de archief
stukken op de zolder eronder... Een vreem
de manier om het verleden aan het licht te
brengen. De 'geredde' stukken beant
woordden de vraag hoe een kleinsteedse
Hollandse samenleving in de negentiende
eeuw functioneerde. Het is te lezen in deel
II van de Regionale Geschiedenis van Neder
land, een initiatief van de VL-VU. Jammer
genoeg bleef het bij slechts twee delen.
Aan de inhoud beleefden redactie en
schrijvers echter veel plezier. Zoals aan het
autobiografische verhaal van de Achter-
hoekse boer Te Winkel. Een bron in parti
culier bezit die een scherp inzicht geeft in
het dagelijkse boerenleven in de vroege
negentiende eeuw. Opgedoken door een
student uit Aalten. De reeks werd gestaakt.
Zo verscheen het resultaat van onderzoek
in de Streekarchieven Krimpenerwaard en
Lopikerwaard nooit in druk.
In de jaren tachtig kregen 'egodocumen
ten' groeiende aandacht. Bij toeval stuitte
ik op enkele interessante autobiografische
geschriften. Van een van de laatste zeilen
de kapiteins uit de negentiende eeuw; van
een achttiende-eeuwse Nederlander die op
zijn grand tour onder meer Turkije be
zocht; van een Engelse Hollander aan de
Vecht, eveneens uit de achttiende eeuw.
Ook nu weer werkten
studenten mee aan de
publicatie.
Archiefwerk mondde
zodoende uit in goed
verzorgde uitgaven.
Want als er één be
langrijke leerschool
voor aankomende his
torici is, is dat het
archief. Een ander
'leerschool'-project in
deze tijd betrof de
vraag: Hoe veranderde
een dorp of stad door
van de
april 2004
archievenblad
Anne Doedens was in de jaren 1976-1997 onder
meer docent (nieuwe) geschiedenis aan de Vrije
Leergangen/VU en het Nutsseminarium. Zijn laatste
publicatie (samen met Liek Mulder) verscheen in 2003
onder de titel De memoires van Hendrik Breton ofwel
de duistere zijde van de VOC.
Aardappelen rooien in de Achterhoek omstreeks 1915.
Foto B.J. Hoetink.
