ocumenten acht
BuroDenBoer
mer ^°°r
Ve^de^>,e1
^UeS&S enuiceb
Voor inlichtingen over tarieven en
plaatsing van zowel product- als
personeelsadvertenties kunt u
contact opnemen met:
Sales Services
Contact persoon Gerrit Kulsdom
Postbus 2317, 1620 EH Hoorn
Tel. 0229-211 211
Fax 0229 - 270 404
E-mail: snsdtp@planet.nl
sns@wxs.nl
calamiteitenservice en schade preventie
Ondersteuning bij het behoud en beheer van
archieven, bibliotheken, collecties en verzamelingen.
Jet Spits, Och ewig is so
lang. Zeven eeuwen
Weleveld. Landgoed,
havezate en bewoners.
Tussen Zenderen en Herme ligt, in
de Twentse gemeente Borne, het land
goed Weleveld. Het bestaat al zeven eeu
wen en is een van de oudste landgoede
ren. Historica Jet Spits is de auteur van
de rijke en mooi geïllustreerde geschie
denis van dit landgoed, de havezate en
haar boeiende bewoners. Die laatsten
vormen een bont gezelschap van krijgs
heren, machtige landheren, vrome ab
dissen, geschifte geestelijken, verstandi
ge huisvrouwen en drankzuchtige da
mes. Hun levensgeschiedenissen geven
gezamenlijk een beeld van oorlog en
vrede, besmettelijke ziekten, armoede en
rijkdom.
In de Middeleeuwen waren de ridders
van Weleveld als drost belangrijke heren
in Twente. Talloze anekdotes op basis
van de kroniek van de bewoner Sweder
II Schele van Weleveld passeren de
revue. Hij bewoonde het landgoed eind
zestiende, begin zeventiende eeuw. In de
achttiende eeuw raakte Weleveld in ver
val door wanbeheer en verwaarlozing en
in 1804 werd de havezate tot de funda
menten gesloopt. Twentse industriëlen
als de Dikkers, Ten Bruggencates en Ten
Cates gebruikten het landgoed vervol
gens als belegging. De huidige eigenares,
Carleen Kwint-Hanisch ten Cate, vestig
de zich met haar man in 1998 definitief
op het landgoed. Daarmee bewoont
Sakia de Bodt en Jeroen
Kapelle (redactie),
Prentenboeken, Ideologie en
Illustratie 1890-1950.
Het Kinderboek
Tot 15 februari kan men in het schit
terende grachtenpand aan de Amster
damse Herengracht 605, Museum Willet
Holthuysen, de overzichtstentoonstelling
bekijken van Nederlandse prentenboeken
1890-1950, met de nadruk op het werk
van de illustratoren. Velen zullen een
kreet van herkenning slaken; dit ondanks
het feit dat het tentoongestelde oeuvre tot
1950 loopt. Want veel prentenboeken
worden tot op de dag van vandaag met de
alom bekende illustraties herdrukt.
Meestal omdat ze van generatie op gene
ratie ge- en herlezen worden. Denk hierbij
aan de herdrukken van Sint-Nicolaas-
boeken, de Gouden Boekjes en het werk
van Annie M.G. Schmidt. Gelijktijdig met
de tentoonstelling verscheen er bij uitge
verij Ludion de publicatie van bovenge
noemd boek, een wetenschappelijke
benadering van het fenomeen 'prenten
boek'. In vier hoofdstukken gaan diverse
auteurs in op de (kunst)historische achter
grond rond de verschijning van het pren
tenboek, de kunstenaarsopleidingen, uit
gevers en typografen, de genres en the
ma's. Tot slot is een hoofdstuk gewijd aan
de bibliografieën van de Nederlandse en
Vlaamse illustratoren.
Wie zich, als volwassene, erin wil verdie
pen, komt veel te weten over de kunste
naars die kinderboeken illustreerden. Niet
alleen waarom ze dit deden maar ook over
hun beweegredenen om op een bepaalde
wijze te werk te gaan of met een bepaald
kleurenpalet te illustreren. Opmerkelijk
veel vrouwen waren in de tentoongestel
de periode ais illustrator-grafisch vormge
ver werkzaam. Behalve Rie Cramer waren
dat onder anderen Sijt Aatjes, Freddie
Langeler, Fré Cohen, B. Midderigh-Bok-
horst en Wilhelmina Drupsteen. Onder
de mannen vallen namen op als Karei
Appel, David Bueno de Mesquita, El
Pintor en Piet Worm. Het blijkt dat het
vak van illustrator pas in de jaren twintig
van de vorige eeuw als volwaardig vak aan
de academies voor beeldende kunsten
werd onderwezen. Daarvoor werd illlus-
treren door een leerling van een academie
of tekenschool beschouwd als bijverdien
ste. Daarnaast waren er autodidacten. Het
voor het eerst sinds tweehonderd jaar
een eigenaar van Weleveld het eigen
huis. Met Huize Almelo en Kasteel
Twickel is Weleveld geassocieerd in de
WAT. Men streeft daarbinnen naar het
beheer en behoud van de landgoederen
als economische, landschappelijke en
cultuurhistorische eenheden (zie ook:
www.weleveld.nl). (PB)
MJKENn
hoofdstuk dat gewijd is aan de voorko
mende genres en thema's is een feest van
herkenning voor ieder kinderhart. We
tenswaardig om te lezen is het stereotype
beeld over Holland dat in prenten aan
buitenlanders werd gepresenteerd: pop
pen en kinderen getooid in folkloristische
klederdracht op klompen (uiteraard)
tegen een achtergrond van water, molens
en schaatsgezichten.
Wie dit alles te veel van het goede is, kan
een andere publicatie aanschaffen. Bij uit
geverij Waanders verscheen, ter gelegen
heid van de tentoonstelling Wonderland -
Van Pietje Bell tot Harry Potter in de
Kunsthal in Rotterdam (2002) een selectie
uit de kinderboekencollectie van de
Koninklijke Bibliotheek die uit ruim
125.000 exemplaren bestaat. De gekozen
boeken zijn geselecteerd op populariteit
en bekendheid. De 370 illustraties zijn
voorzien van een tekst met wetenswaar
digheden en anekdotes. (PB)
35
•jmW- "q'o "nnOL;
i-^bhD^QQDD- ï|v
Onze medewerker die verspreid over heel het land wonen en
werken, hebben jarenlange ervaring op het vakgebied van
documentaire informatievoorziening, en een gedegen
vakopleiding (minimaal SOD-2). Ze zijn daardoor direct op
iedere plaats binnen de informatievoorziening inzetbaar.
Ons dienstenpakket omvat ondermeer:
detachering van dossiervormers
inventarisatie
inhaaloperaties
Invallen tijden ziekte- of vacatureperioden
advisering
interim-management - consultancy
ui rxdventóii4U} and puiiictUf
Jan van Renesseweg 4
Postbus 37, 4325 ZG Renesse
tel. 01 11 -46 20 24fax. 01 11 -46 35 50
www.burodenboer.nl
E-mail: info@bdb.nl
V
Het volgende nummer van het
verschijnt in de eerste week
van maart 2004.
Archievenblad
24 uur calamiteitendienst
Collectie- en depót inspecties
Schade rapporten,schade-inventarisatie en restauratieplannen
Schimmel-, insectenbestrijding en reiniging van collecties
Ontijzeren, ver- en herverpakken
Massa ontzuring
Archiefbewerkingen
Archief- en bibliotheekverhuizing van stelling tot stelling
Een jaarabonnement op DocumentenWacht kost 28,75
Gratis bij een calamiteit:
16 uren deskundige beredderingshulp, inpakmaterialen, 1 transport met eigen geklimatiseerde bus, 1 maand opslag
in shockfreezer tot minus 35 graden, schaderapport opmaken.
DocumentenWacht is een dienst van restauratie atelier Sterken BV
Atelier voor conservering en restauratie van papier en perkament
De Cloese 7-9,7339 CM Ugchelen (Apeldoorn)
T. 055-5423147 F. 055-5430614 E.info@sterken.nl
Meer informatie op: www.documentenwacht.nl www.sterken.nl www.cultuurbehoud.nl
Walburg Pers, Zutphen, 2003
ISBN 90-5730-238-1; 208 blz., 28,95
Ludion, Amsterdam/Gent, 2003
ISBN 90-76588-58-9, 276 blz., 49,50
Waanders Uitgeverijen/Koninklijke
Bibliotheek, Zwolle/Den Haag, 2002
ISBN 90-400-8688-5, 384 blz., 14,95
februari 2004
archievenblad
