U I
Geheugen in Beeld wil dementerende ouderen activeren
Hermitage Amsterdam opent haar deuren met
Grieks goud
Uitreiking J.R. Bruijnprijs 2003
UvA draagt historische
geluidsdragers over aan NIBG
European Centre for Mobility Documentation (ECMD) opgericht
nieuws uit het veld
De eerste fase van de Hermitage
Amsterdam zal op 28 februari 2004 voor
het publiek geopend worden. De
Hermitage Amsterdam wordt gehuisvest
in gebouw Neerlandia aan de Nieuwe
Herengracht. In zes zalen zullen kleine
wisseltentoonstellingen worden georga
niseerd van objecten afkomstig uit de
rijke en omvangrijke collectie van het
Staats Hermitage Museum te Sint-
Petersburg. Deze collectie omvat niet
alleen kunst- en gebruiksvoorwerpen,
maar ook boeken en archivalia. Iedere
tentoonstelling zal ruim vijf maanden te
zien zijn.
Voor de openingstentoonstelling, die
door de beschermheer van de Hermitage
Amsterdam prins Willem-Alexander geo
pend wordt, reizen in het olympische
jaar de mooiste Griekse gouden sieraden
uit de schatkamer van de Hermitage in
Sint-Petersburg naar Amsterdam. Dit
Griekse goud werd gevonden tijdens
diverse expedities naar de Zwarte Zee,
waar de Grieken nederzettingen hadden.
Later in 2004 volgt een tentoonstelling
over het leven en de verzamelingen van
het laatste tsarenpaar, Nicolaas en
Alexandra, gevolgd door een tentoonstel
ling over Venetiaanse kunst uit de acht
tiende eeuw.
Gebouw Neerlandia vormt de eerste fase
van het grote masterplan van de
Hermitage Amsterdam. Eind 2007 zal de
hele Amstelhof in gebruik worden geno
men door de Hermitage Amsterdam, met
een totale tentoonstellingsoppervlakte
van ruim 4000 m2. Gebouw Amstelhof
werd in 1681-1683 gebouwd als tehuis
voor hulpbehoevende bejaarden en is tot
op de dag van vandaag als verpleeghuis
in gebruik gebleven. Het gebouw is een
van de mooiste voorbeelden van monu
mentale classicistische architectuur in
Amsterdam.
(Bron: www.hermitage.nl)
JAARVERSLAGENARCHIEF
ERASMUS UNIVERSITEIT
NAAR MSG EN NEHA
Het jaarverslagenar
chief van de Erasmus
Universiteit Rotterdam,
dat negentig jaar gele
den werd opgericht
door N.J. Polak, gaat
naar het Internatio
naal Instituut voor
Sociale Geschiedenis
(IISG) en het Neder
lands Economisch His
torisch Archief (NEHA) in Amsterdam.
Met de toevoeging van het 1400 strekken
de meter jaarverslagenarchief uit Rotter
dam aan de collectie die het NEHA al
heeft, ontstaat in Amsterdam het grootste
jaarverslagenarchief van Nederland. De
reden voor de Erasmus Universiteit om
het archief af te stoten is dat er te weinig
gebruik van werd gemaakt om het in
stand te houden. Het gemeentearchief in
Rotterdam kon niets met de bedrijfsstuk-
ken, omdat ze ook veel informatie omvat
ten van bedrijven buiten de stad. Het
voordeel van de verhuizing naar Amster
dam is tevens dat daar goede faciliteiten
zijn om de stukken te restaureren.
Danielle van den Heuvel heeft op
1 november jl. de J.R. Bruijnprijs van
de Nederlandse Vereniging voor Zee
geschiedenis ontvangen. Zij kreeg deze
prijs voor haar scriptie 'Bij uijtlandigheijt
van haar man'. Echtgenotes van VOC-zee-
lieden, aangemonsterd voor de kamer
Enkluiizen (1700-1750), geschreven ter
afsluiting van haar opleiding geschiede
nis aan de Vrije Universiteit te Amster
dam.
Het rapport van de jury, bestaande uit
mw. dr. E.M. Jacobs (voorzitter), drs.
G.M.W. Acda en drs. L.M. Akveld, ver
meldt: 'Daniëlle van den Heuvel heeft
voor het onderwerp van haar scriptie
onderzoek een originele keuze gemaakt.
Zij heeft een onderbelicht aspect van de
maritieme geschiedenis voor het voet
licht gehaald. Haar onderwerpskeuze
getuigt van lef, want de belangrijkste
gegevens moest zij verzamelen uit de
boekhouding van de Compagnie -
bepaald niet de eenvoudigste bron om te
doorgronden'.
De J.R. Bruijnprijs is in 2001 ingesteld
door de Nederlandse Vereniging voor
Zeegeschiedenis met het doel onderzoek
naar de maritieme geschiedenis in de
meest brede zin te bevorderen; in het bij
zonder onderzoek door studenten in het
hoger onderwijs in Nederland. De prijs is
vernoemd naar de emeritus hoogleraar
zeegeschiedenis Bruijn, die tijdens zijn
langdurig docentschap aan de Leidse
universiteit generaties studenten enthou
siast heeft gemaakt voor de bestudering
van de maritieme geschiedenis.
De J.R. Bruijnprijs wordt elke twee jaar
uitgereikt en bestaat uit een oorkonde
plus een geldbedrag van 500,-. Een
bewerkte versie van de scriptie kan gepu
bliceerd worden in het Tijdschrift voor
Zeegeschiedenis of een andere publicatie
van de Nederlandse Vereniging voor
Zeegeschiedenis.
6
nieuws uit het veld
Mail uw nieuws naar: bureau@kvan.nl
In verpleeghuis De Herik in het
Drentse Borger is dit najaar het project
Geheugen in Beeld van start gegaan. De
initiatiefnemers, het Drents Archief, de
GGZ Drenthe en de Stichting Harm
Tiesing, willen met dit project werkvor
men ontwikkelen waarmee historisch
fotomateriaal vanuit het digitaal Drents
Fotoarchief ingezet kan worden voor het
activeren van dementerende ouderen.
Foto's van kenmerkende plekken zoals
kerken, gemeentehuizen, scholen en
winkelstraten, roepen herinneringen op
aan belangrijke levensgebeurtenissen als
trouwerijen, begrafenissen, jaarmarkten
en feesten. Juist deze herinneringen kun
nen een grote rol spelen in het sociale
contact met de dementerende ouderen.
De digitalisering van historisch fotoma
teriaal onder de vlag van het Drents
Fotoarchief biedt het Drents Archief de
mogelijkheid maatwerk te leveren. Zo
kunnen via de digitale catalogus op een
eenvoudige manier selecties van histo
risch beeldmateriaal gemaakt worden op
basis van plaats, straat of wijk, waar de
bewoners geboren zijn of hun jeugd
doorbrachten, et cetera. Op die manier
komt het persoonlijke verleden weer
dichtbij. Leden van de plaatselijke histo
rische vereniging leveren een bijdrage
aan het project door het inzetten van
hun specifieke kennis van de lokale
geschiedenis.
Het psychogeriatrisch verpleeghuis De
Vierackers in Borger van GGZ Drenthe
zal diverse werkvormen ontwikkelen,
zoals een bingospel met historisch beeld
materiaal en een foto-expositie, waar
langs een speurtocht uitgezet kan wor
den. De expositie kan zowel gebruikt
worden voor het aanbieden van een zin
volle dagactiviteit als voor het opzoeken
van de eigen geboorteplaats of woon
plaats. Naar verwachting zal het histori
sche beeldmateriaal bij de ouderen per
soonlijke herinneringen oproepen die
aanleiding geven tot het vertellen van
verhalen. De oudere krijgt hierdoor een
andere sociale rol en dat kan een positief
effect op zijn of haar welzijn hebben.
Naast een handleiding zal een voorlich
tingsfilm over het project gemaakt wor
den voor medewerkers in de geestelijke
gezondheidszorg en professionele be
heerders van fotomateriaal elders in het
land. De producten die in het kader van
Geheugen in Beeld ontwikkeld worden,
zullen naar verwachting in juni 2004
worden gepresenteerd.
Het project Geheugen in Beeld wordt
financieel mogelijk gemaakt door het
provinciaal bestuur van Drenthe, de
Stichting Weten en de NAM.
Op 25 november jl. is in Hilversum tij
dens een feestelijke bijeenkomst de bruik
leenovereenkomst tussen de Universiteit
van Amsterdam en het Nederlands
Instituut voor Beeld en Geluid onderte
kend betreffende de overdracht van histo
rische geluidsdragers uit de collectie-mr.
Jaap Kunst van de Leerstoelgroep
Muziekwetenschap. Deze collectie omvat
circa 400 banden met unieke (veld)opna-
men uit de jaren vijftig tot en met zeven
tig. De opnamen zijn gemaakt over de hele
wereld. De nadruk ligt op muziek uit
Indonesië en Nederland.
Archieven provincie Noord-
Brabant naar Nationaal Archief
Onlangs is in het provinciehuis een
groot deel van de archieven van de provin
cie Noord-Brabant formeel overgedragen
aan het Nationaal Archief. Het gaat om de
archiefstukken van de Commissarissen
van de Koningin in de periode 1970-1986
(Kortmann, Van der Harten en Van Agt),
Provinciale Staten en Gedeputeerde Staten
(1950 tot en met 1986), de Provinciale
Planologische Dienst (PPD) en de
Provinciale Planologische Commissie
(PPC) uit de periode 1929-1986.
Op de eerste dag van de Internatio
nal Conference on the History of
Transport, Traffic and Mobility (T2M),
die van 6 tot 9 november 2003 op ver
scheidene locaties op de campus van de
Technische Universiteit van Eindhoven
werd gehouden, is het European Centre
for Mobility Documentation (ECMD)
opgericht. Het Nederlands Centrum voor
Autohistorische Documentatie (NCAD)
zal deel gaan uitmaken van deze organi
satie.
Het NCAD is een non-profitorganisatie
die thans in een gebouw op de campus
van de Technische Universiteit van
Eindhoven is gevestigd. Het doel van het
NCAD is het verzamelen en behouden
van alle mogelijke documentatie met
betrekking tot de geschiedenis van de
automobiel. De collectie bestaat uit bijna
2000 meter documentatie, voornamelijk
boeken, technische documentatie, bro
chures, tijdschriften en foto's, en is voor
het publiek toegankelijk.
Het ECMD zal een ruimere doelstelling
hebben. Op dit moment worden voorbe
reidingen getroffen om een database
samen te stellen waarin data worden
opgeslagen met betrekking tot mobili
teitsgeschiedenis in de ruimste zin van
het woord. Deze database zal de basis zijn
voor een zogenaamd Virtual Mobility
Museum, dat via internet bereikbaar zal
zijn. Het behoud van documenten door
digitalisering zal deel uitmaken van dit
programma.
Daarnaast heeft het ECMD tot doel om
recente technologische informatie en
meer algemene informatie omtrent ont
wikkelingen op het gebied van automoti
ve ter beschikking te stellen aan bedrij
ven in de automotive sector.
NIEUWS
archievenblad
december 2003
het veld
december 2003
archievenblad
