KLASSIEK
INVENTARISEREN
I SELECTIE VAN
ARCHIEFBESCHEIDEN <<2»s pp
DOXt'S
1495,- p.p
WÊÊÊÊSm.
Muller, Feith en Fruin zijn terug!
Het maken van een echte 'ouderwetse' beschrijvende
inventaris, afgemeten aan de (geringe) aandacht die de
opleidingen informatiemanagement of archivistiek eraan
besteden, mag het als een uitstervend metier worden
beschouwd. Terwijl in tal van depots waardevol materiaal
smacht om toegankelijk te worden gemaakt.
Vandaar de training Klassiek Inventariseren. Een 5-daagse
training, op praktische leest geschoeid, over alle facetten
van het inventariseren.
Aan bod komen zoal:
het maken van een archiefbewerkingplan
ordeningsbeginsels en -stelsels
de Basis Archief Code
het maken van beschrijvingen aan de hand van het Lexicon
EAD- en ISAD-normen
het maken van een archiefschema en het schrijven van
een inleiding
materiële verzorging en de criteria daarvoor
de Archiefwet en zijn consequenties
digitale toegangen
audiovisuele archieven en fotocollecties
inventariseren van archieven van bedrijven,
waterschappen, kerkelijke instanties en particulieren
Verantwoord waarderen!
De toegankelijkheid en beschikbaarheid van archief
bescheiden, een vlotte doorstroming ervan van organi
satie naar bewaarplaats en openbaarheid, ze staan
of vallen met de eraan voorafgaande selectie van die
bescheiden.
Met dat besef in het achterhoofd is de link naar
een training die alles rond selectie helder en bovenal
praktisch uit de doeken doet snel gelegd.
Het betreft een driedaagse training waarbij theoretisch
en praktisch (lees interactief) onder meer de volgende
zaken aan bod komen:
wettelijke regelingen
selectielijsten
archieforganisatie in de dynamische fase
anticiperen op selectie in de dynamische fase
selectiecriteria
selectiemethodes
selectie in de praktijk
Meer weten? Meteen aanmelden? Belt u gerust 070 - 317 71 72 of kijkt u op www.doxis.nl
webzijdelings
Instellingen die in
Het Geheugen participeren
17
Veel plezier
EI Ernst &Younc
IfMFORIVIATIEIVlyövISJAGERS
gen. In Het Geheugen is er voor gekozen
om een simpel model te hanteren, dat
bestaat uit de zoekvelden 'wie, wat, waar,
wanneer'. Dit model wordt door steeds
meer diensten gehanteerd die toegang aan
een niet-gespecialiseerd publiek willen bie
den, zowel in Nederland (bijvoorbeeld de
cultuurwijzer van de vereniging DEN,
www.cultuurwijzer.nl) als in het buiten
land (American Memory, www.-
memory.loc.gov). Omdat de praktijk uit
wijst dat gebruikers het liefst gewoon maar
wat woorden intypen, is er uiteraard ook
de mogelijkheid om door deze vier catego
rieën tegelijk te zoeken. Via zoekvelden
kan zowel in Het Geheugen als geheel wor
den gezocht als in de afzonderlijke collec
tie. Per collectie bieden we binnenkort ook
een aantal indexen (browserfunctie) aan,
die het mogelijk maakt door de collectie te
grasduinen zonder dat een welgevormde
zoekvraag behoeft te worden gesteld. Een
grote wens is om associatieve zoekmoge
lijkheden te bieden, maar het is onzeker of
dat in deze fase van het project haalbaar is.
Voortgezet onderwijs
Het voortgezet onderwijs kent een tekort
aan goed digitaal lesmateriaal en vooral
toepassingen die direct en gemakkelijk
inzetbaar zijn in de lespraktijk. Het
Geheugen maakt op een flink aantal van
de gedigitaliseerde collecties zo'n toepas
sing: educatief verantwoord, aansluitend
bij de lespraktijk en de eindexameneisen
van de verschillende schooltypen, aantrek
kelijk voor leerlingen en docenten, beperkt
van omvang, zonder veel technische ken
nis inzetbaar. De applicaties zijn specifiek
toegesneden op een bepaald niveau bin
nen een bepaald opleidingstype, zoals het
vak geschiedenis binnen vmbo 3 en 4, of
CKV tweede fase vwo. Ze zijn echter ook
buiten de onderwijsomgeving te gebrui
ken. De interactieve spelvorm maakt het
ook voor de niet-schoolse gebruiker aan
trekkelijk om iets te leren over een bepaald
onderwerp. Er zijn nu vijf toepassingen
klaar: De spoorwegstaking 1903 (IISG), De
politieke tekenaar Jordaan (Atlas van
Stolk), De Oostzeehandel en het wrak
Scheurak (Oostersche Handel en
Reederijen), zeventiende-eeuwse schilde
rijen (Mauritshuis) en de watersnoodramp
(Nederlands Foto Archief). In de loop van
dit jaar volgen er nog zo'n stuk of tien.
Een website die steeds interessanter wordt
Het Geheugen van Nederland is een websi
te die nooit klaar is. Wat uit ons verleden
bewaard is gebleven, is een enorme hoe
veelheid. Onze geschiedenis, onze cultuur
groeit voortdurend aan. Het Geheugen
wordt in dit jaar en het begin van het vol
gend jaar uitgebreid tot meer dan veertig
collecties, tot 600 a 700 duizend afbeeldin
gen, tot 250 uur bewegend beeld en 100
uur gesproken tekst. Maar ook daarna is
het niet afgelopen. De Koninklijke
Bibliotheek blijft de samenwerking zoeken
met alle partijen in het cultureel erfgoed
om steeds meer collecties digitaal aan het
brede publiek ter beschikking te stellen. De
website van Het Geheugen van Nederland
kunt u vinden op het adres: www.geheu-
genvannederland.nl. De onderwijstoepas-
singen staan onder het kopje 'onderwijs'.
Kom kijken, geef uw mening, doe ons sug
gesties, maar vooral: geniet ervan en ga
ermee aan de slag.
Paul Doorenbosch (paul.doorenbosch@kb.nl) is pro
jectmanager van Het Geheugen van Nederland.
De technische kant
De images zijn opgeslagen bij de KB. Alleen die van de Library of Congress worden on-the-fly opge
haald uit de Amerikaanse database. Voor de audio- en videobestanden wordt gebruikt gemaakt van
de streaming-videoservice van Surfnet bv. Scannen van stilstaand beeld gebeurt op 300 dpi TIFF.
Hiervan worden afgeleiden beschikbaar gesteld in JPEG, 750, 1000 en 1200 pixel breed. Voor
zoomfaciliteiten wordt gebruik gemaakt van de Content Server van LizardTech (MrSid).
Bewegend beeld wordt eerst als MPEG1 geëncodeerd en daarna in een tweetal groepen bitrates van
500 tot 40 bps getranscodeerd. Het basisformaat is Windows Media, maar de lage bitrates zijn ook
beschikbaar als Real Video.
De metadata in XML zijn centraal opgeslagen bij de KB in een Oracle-database. Het dataformaat
is qualified Dublin Core. De metadata van de instellingen worden van het huisformaat naar het
datamodel van Het Geheugen geconverteerd.
De website is gebouwd in Coldfusion en maakt gebruik van een Oracle-database en van Cocoon.
Atlas Van Stolk
Bibliotheek van de Universiteit van
Amsterdam
British Library
Centraal Bureau voor Genealogie
Directie der Oostersche Handel en
Reederijen
Filmmuseum
Gemeentemuseum Den Haag
Haags Gemeentearchief
Historisch Centrum Overijssel
Instituut Collectie Nederland
Internationaal Informatiecentrum en
Archief voor de Vrouwenbeweging
Internationaal Instituut voor Sociale
Geschiedenis
Joods Historisch Museum
Katholiek Documentatie Centrum
Koninklijk Instituut voor Taal-, Land- en
Volkenkunde
Koninklijke Instituut voor de Tropen
Tropenmuseum
Koninklijke Bibliotheek
Legermuseum
Library of Congress
Mauritshuis
Meertens Instituut
Moluks Historisch Museum
Museum Boijmans van Beuningen
Nationaal Museum van Speelklok tot
Pierement
Nationaal Pop Instituut
Nederlands Foto Instituut
Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid
Nederlands Instituut voor
Oorlogsdocumentatie
Nederlands Instituut voor Scheeps- en
onderwaterArcheologie
Nederlands Muziek instituut
(Metamorfoze)
Nederlands Scheepvaartmuseum
Amsterdam
Prentenkabinet Universiteit Leiden
Persmuseum
ReclameArsenaal
Rijksbureau voor Kunsthistorische
Documentatie
Rijksdienst voor de Monumentenzorg
Rijksmuseum Amsterdam
Rijksmuseum Het Zuiderzeemuseum
Rijksmuseum voor Oudheden
Sociaal Historisch Centrum voor Limburg
Stadsarchief en Aetheneumbibliotheek
Deventer (Metamorfoze)
Theater Instituut Nederland
april 2003
archievenblad
