Groot deel archief Wijk bij Duurstede gered
YGI innovatieprijs 2003
QOO0
Digitalisering van literaire collecties met 70 procent subsidie
MENSEN!
nieuws uit het veld
In het Archievenblad van december
2002 heeft streekarchivaris Ria van der
Eerden een beschrijving gegeven van de
ramp op 18 oktober 2002 die het streek
archief Kromme-Rijngebied - Utrechtse
Heuvelrug in Wijk bij Duurstede heeft
getroffen. Zoals in het artikel vermeld,
hebben medewerkers van het Restauratie-
Atelier Helmond direct de service verleend
die verwacht mag worden na een dergelij
ke ramp. Het resultaat hiervan is dat een
groot gedeelte van het archief kan worden
gered. Alle charters inclusief zeer waarde
volle exemplaren, zoals de door Gijsbrecht
van Abcoude in 1300 verleende stadsrech
ten aan Wijk bij Duurstede en de
stichtingsakte van het Ewoud en Elisabeth
Gasthuis uit het jaar 1400, zijn volledig in
hun oude staat teruggebracht en weer
bruikbaar. Zo veel als mogelijk is ervoor
gezorgd dat de charters terugvindbaar ble
ven met behulp van de inventarisnum
mers. Door de omstandigheden is dit niet
volledig gelukt, maar met behulp van de
inventarislijsten van het archief zal dit op
korte termijn weer het geval zijn. Ook het
resultaat van het drogen van boeken en
losse archiefdelen is zeer bevredigend.
-
In het eerder genoemde artikel werd mel
ding gemaakt van een originele zeventien-
de-eeuwse Blaeu-kaart die als verloren
moest worden beschouwd. Uit bijgaande
foto blijkt, dat ook hier het Restauratie-
Atelier Helmond reddend kon optreden.
De kaart was voor het grootste gedeelte in
kleine stukjes uiteengevallen. Ook ontbra
ken delen van de kaart. De medewerkers
van het Atelier hebben met grote zorg de
Voor het traject Literaire Collecties
heeft het nationale conserveringsprogram
ma Metamorfoze tot 2004 subsidie
beschikbaar voor digitalisering van reeds
geconserveerde/op microfilm gezette col
lecties. Digitalisering is een nieuw onder
deel binnen het Metamorfoze-programma.
Het gaat daarbij vooral om verbetering van
de toegankelijkheid bij een breder publiek.
Bij de toekenning van subsidie voor digita
liseringprojecten zal rekening worden
gehouden met de doelgroep, het belang,
de gebruiksfrequentie en de staat van de te
digitaliseren collectie.
Bij digitalisering werkt Metamorfoze nauw
samen met het nationale digitaliseringpro
gramma Het Geheugen van Nederland
(www.geheugenvannederland.nl)
Gedigitaliseerde Metamorfoze-collecties
worden centraal via Het Geheugen
kaart zo veel als mogelijk in zijn oude staat
teruggebracht en onbrekende delen op een
professionele wijze vervangen. Het resul
taat van deze operatie is terug te zien op
bijgaande foto.
beschikbaar gesteld en kunnen daarnaast
door de beherende instelling op de eigen
website worden geplaatst. Waar mogelijk
wordt er gescand vanaf de microfilms. Ook
zijn er proefprojecten gaande waarbij eerst
gescand wordt vanaf het origineel, waarna
de scans worden omgezet in microfilmop
namen (de zogenaamde COM-methode:
Computer Output Microfilm). Per collectie
wordt bekeken welke aanpak de beste is. In
sommige gevallen kan het zinvol zijn een
verantwoorde selectie van het verfilmde
materiaal te digitaliseren.
Nieuwe projectvoorstellen digitalisering
literaire collecties kunnen voor 22 augus
tus 2003 worden ingediend bij het bureau
Metamorfoze. Richtlijnen en voorwaarden
die gelden voor het indienen van project
voorstellen voor digitalisering zijn daar
beschikbaar. Het bureau Metamorfoze
adviseert en biedt ondersteuning bij het
opstellen van projectvoorstellen en uitvoe
ring van de projecten.
Voor meer informatie: www.metamorfoze.nl
of Projectcoördinatie digitalisering, Henriette
Reerink, e-mail: henriette.reerink@kb.nl, tel.
(070) 314 03 19.
nieuws uit het veld
Mail uw nieuws naar: bureau@kvan.nl
De Vereniging van Geschiedenis en
Informatica (VGI) heeft het initiatief
genomen om jaarlijks een prijs uit te
loven voor de meest vernieuwende ICT-
toepassing op het terrein van de geschie
denis. Deze prijs zal jaarlijks worden uit
gereikt aan de maker(s) van een innova
tieve Nederlandse of Vlaamse toepassing
waarin geschiedenis centraal staat. De
jury roept iedereen op toepassingen voor
te dragen voor de VGI innovatieprijs
2003. De prijs is bedoeld om het gebruik
van ICT binnen de historische weten
schap te bevorderen.
De jury zal drie toepassingen uitkiezen
die naar haar mening tot de meest ver
nieuwende ICT-toepassingen van het jaar
gerekend kunnen worden. Deze drie zul
len tijdens een speciale studiedag van de
Met ingang van 1 oktober 2003 treedt
Philip Maarschalkerweerd, Lim
burgs rijksarchivaris en archivaris van
de gemeente Maastricht, in dienst
van de koningin. Hij wordt namelijk
directeur van het Koninklijk
Huisarchief in Den Haag als opvolger
van Bernard Woelderink. Philip
Maarschalkerweerd is geboren in
Utrecht en studeerde geschiedenis in
zijn geboorteplaats. Hij studeerde af
in Rome op een scriptie over nepotis
me van de pausen in de dertiende
eeuw. Na zijn terugkeer in Nederland
volgde hij de archiefopleiding. In
1982 werd hij provinciaal archiefin
specteur in Zeeland, daarna archivaris
in Helmond, Amersfoort en Den
Haag. Vanaf 1999 is hij rijksarchivaris
in Limburg en vanaf 2000 ook
gemeentearchivaris van Maastricht.
VGI, op vrijdag 26 september, worden
gepresenteerd. Aan het einde van de stu
diedag zal de jury de winnaar bekendma
ken. De drie genomineerden krijgen het
recht om het speciale 'VGI-innovatieprijs
2003'-vignet te gebruiken; voor de win
naar ligt een oorkonde klaar en wordt
een persbericht op ruime schaal ver
spreid. De jury staat onder voorzitter
schap van Onno Boonstra, docent
Culturele en Historische Informatie
kunde aan de letterenfaculteit van de
Katholieke Universiteit Nijmegen en
voorzitter van de VGI. Het inzenden van
toepassingen kan door het formulier op
de website van de VGI in te vullen
(www.vgi-online.org/vgiprijsformulier.
html).
De termijn voor de voordracht eindigt op
1 juni 2003.
Archiefvraag van de maand
De archiefdiensten hanteren verschil
lende zoeksystemen voor bronbewer
kingen, zoals de Burgerlijke Stand en
Doop-, Trouw en Beraafregisters. We
kennen allemaal GenLias, ISIS en Digi
tale Stamboom. Een student van de
Universiteit van Amsterdam heeft
onderzoek gedaan naar de overeen
komsten en verschillen tussen de syste
men. Het resultaat heeft u kunnen
lezen in het Archievenblad van maart
(pag. 26-27).
Blijft natuurlijk de vraag waarom al die
archiefdiensten een eigen systeem
hebben en niet kiezen voor een cen
traal systeem. Dat lijkt veel goedkoper
en bovendien veel gebruiksvriendelij
ker voor de genealoog en andere
onderzoekers (website-hoppen is niet
meer nodig).
Waarom slaan de archiefdiensten de han
den niet ineen en komt er niet één centraal
zoeksysteem voor diverse bronnen?
Reactie archiefvraag maart
Waarom is er een verschil in openbaarheid
tussen de Bevolkingsregisters en de Burgelijke
Standsregisters? En waarom zijn de laatste
bovendien gefaseerd openbaar?
Het volgende antwoord kwam van
Ronald Grootveld van het Gemeente
archief Rotterdam.
De verwarring is ontstaan door het ver
schil tussen overbrenging naar een
archiefbewaarplaats, met als gevolg open
baarheid, en uitstel van overbrenging,
hetgeen niet automatisch archiefwettelij-
ke openbaarheid tegenhoudt. De bevol
kingsregistratie tot en met circa 1940
moest uiterlijk 1 januari 2000 zijn overge
bracht naar een archiefbewaarplaats en
werd daarmee openbaar. Voor de over
brenging van de registers van de burgerlij
ke stand heeft de minister een opschor-
tingsbesluit genomen, dat hierop neer
komt dat de geboorte-, huwelijks- en
overlijdensakten pas behoeven te worden
overgebracht als zij 100, respectievelijk 75
en 50 jaar oud zijn. Die opschorting
geschiedde op verzoek van de administra
tie, die de akten nog nodig had.
Geboorteakten zijn vaker nodig dan over
lijdensakten enz. Vandaar de verschillen
de termijnen. De akten die nog bij de
administratie berusten vallen niet onder
het regime van de Archiefwet en zijn dus
qua openbaarheid waarschijnlijk onder
hevig aan de Wet GBA, de WBP en wel
licht nog andere wetten die het verstrek
ken van informatie uit de akten beper
ken. Zo heb ik het ooit geleerd; wellicht
kan een jurist dit nog aanscherpen?
NIEUWS
u i t
archievenblad april 2003
het veld
De concrete vraag is dus:
De vraag luidde:
april 2003
archievenblad
