Doe <Jj^p Consult
september voelbaar op twaalfde Nederlands-Duits Arthlefsymposium
Digitalisering van elk denkbaar origineel
Sporen van migratie
PICTURA IMAGINIS
WIJ DOEN WAAR
WE GOED IN ZIJN
DocConsult
KUNT U DOOR DE BOMEN
HET BOS NIET MEER ZIEN?
digitaal procédé
database als vervanging van de ladenkast
ARCHIEFPROJECTEN DETACHERING
ARCHIEFOPSLAG ADVISERING
A
1
Postbus 108 9400 AC Assen
tel.:0592-374407 fax:0592-371936
e-mail: info@archiefbewerking.nl
nieuws uit het veld
"Duidelijk is dat de voortdurende
strijd om de openbaarheid van informatie
na 11 september 2001 is verhard." Cees
Wiebes, Srebrenica-onderzoeker en voor
malig 'enemy of state', beet het spits af
van het twaalfde Nederlands-Duits
Archiefsymposium op 7 en 8 november
2002. Zelf was bij verhinderd, maar de
lezing van deze geharde onderzoeker naar
het verleden van de geheime diensten in
Nederland werd voorgelezen aan een
zestigtal toehoorders in het stemmige
Kloster Bentlage in Rheine (D.). Wiebes'
voordracht was een aaneenrijging van
verbazing en frustratie over vernietigde
archieven, chaotisch archiefbeheer bij
departementen en de in zijn ogen 'over-
classificatie' van documenten bij inlich
tingendiensten. Het onderwerp van het
symposium was: 'Archieven - toegankelijk
voor iedereen?'.
De Duitsers voerden op het symposi
um de boventoon. Ze speelden een thuis
wedstrijd, wat bleek uit de vele vragen
over de complexe Duitse openbaarheidsi
tuatie, die verschilt per deelstaat. De
Duitse wijze van debatteren is anders dan
de Nederlandse: duidelijke stellingen,
scherpe maar beleefde formuleringen en
veel informatieve toevoegingen. De
Nederlandse vragen hadden over het alge
meen een poldermodelachtig karakter.
Charles Noordam, archiefjuridisch specia
list, verontschuldigde zich vooraf, omdat
hij vreesde zijn gehoor te zullen vervelen
met een verhandeling over de Wet open
baarheid van bestuur. Hij werd echter
overtroefd door de volgende spreker, die
de Duitse openbaarheidsituatie ter sprake
bracht: een moeizame gang langs de
nationale wetgeving en toestanden in de
afzonderlijke deelstaten. Opvallend is het
groot aantal termen dat de Duitsers hante
ren voor vertrouwelijke en geheime stuk
ken.
Francien van Anrooij, werkzaam bij het
Nationaal Archief, verhaalde over haar
meer dan 25-jarige ervaring met open
baarheid van overgedragen archieven op
landelijk niveau. Haar werk is karakteris
tiek: arbeid met explosieve archieven en
emoties. "Met de psycholoog en psychia
ter op de achtergrond," zo vertaalde zij
haar arbeid. Bezoekers die onderzoek doen
in oorlogsarchieven en de bestanden van
de bijzondere rechtspleging zijn vaak
bezig met hun eigen pijnlijke verleden.
Hun emoties en lijden leggen een zware
druk op de begeleidende archivarissen. De
sociale inzet van Nederlandse archivaris
sen in deze kwestie verbaasde een deel van
de Duitse toehoorders.
Bert Looper, directeur van het
Historisch Centrum Overijssel, stal de
show met een provocerende en maag-
zuurprikkelende lezing. "Binnen twee
generaties is het archief uit het zicht ver
dwenen," stelde Looper. Volgens hem
komt dit door de stormachtige ontwikke
lingen in het archiefwezen en door inter
net. Hij vergeleek archieven met de melk
van koeien. Veel stadskinderen weten niet
meer dat melk van koeien komt, en den
ken dat melk in fabrieken wordt gemaakt.
Het gedrag en de houding van jongere
generaties zal een andere omgang met
archieven betekenen, aldus de in fanta
sieën opgaande spreker. Het archiefwezen
moet zich voorbereiden op een nieuwe en
andere toekomst met een grote rol voor
entertainment en spektakel. Zowel
Duitsers als Nederlanders luisterden
ademloos, reacties waren er voldoende.
Het twaalfde Nederlands-Duits Archief
symposium kende geen andere sfeer dan
de vorige symposia. Het persoonlijke ele
ment in de Nederlandse lezingen viel op,
de Duitse bijdragen waren over het alge
meen degelijker, langer, technischer en
stijfjes. "Van de Nederlandse situatie kun
nen wij iets leren," zei Norbert Reimann,
leider van het Westfalisches Archivamt
aan het begin van het symposium. Van de
Duitse situatie kunnen de Nederlanders in
ieder geval leren: houd het openbaarheid
regime zo doorzichtig mogelijk. Hans
Oppel van het Stadsarchief Bocholt relati
veerde alle technische en juridische haar
kloverij: een historicus die hij de toegang
weigerde tot niet-openbare archieven,
kreeg na een amice-onderhoud met de
burgemeester alsnog zijn zin.
In 2001 telde Rotterdam 595.389
inwoners, van wie er 174.131 tot de zoge
naamde etnische minderheden behoor
den. Daarmee worden bedoeld de bevol
kingsgroepen van Surinamers, Anti 11 ia-
nen, Kaapverdianen, Turken, Marokka
nen en Noord-mediterranen (Grieken,
Italianen, Portugezen, Spanjaarden en
voormalige Joegoslaven). Ook in het ver
leden woonden er veel mensen in
Rotterdam die daar niet waren geboren.
Al vanaf de Middeleeuwen trokken men
sen uit binnen- en buitenland naar de
stad. Deze migranten kwamen toen vaak
van het omliggende platteland en hoop
ten in steden als Rotterdam een nieuwe
toekomst en vooral een beter bestaan op
te bouwen. Later zouden ook meer men
sen uit andere landen zich in Rotterdam
vestigen.
Het Gemeentearchief Rotterdam is met
het Thorbecke Lyceum en het
Melanchthon College te Rotterdam het
educatief project 'Sporen van migratie in
Rotterdam' aangegaan. Dit project,
ondersteund door een website met edu
catieve informatie en opdrachten met
betrekking tot de geschiedenis van ver
schillende migrantengroepen in Rotter
dam, is bedoeld voor leerlingen in de
tweede fase van het voortgezet onder
wijs. 'Sporen van migratie in Rotterdam'
kon mede tot stand komen dankzij een
subsidie van het ministerie van OCenW.
De website van het onderwijsproject is
vanaf 13 december a.s. te vinden op
www.gemeentearchief.rotterdam.nl/spo-
renvanmiaratie.nl.
9
yidbuia uoeK prent aquarel foto
affiche schilderij gravure prent
handschriften postzegel jaodkawi--
verzameling glasneqgi'*''1*^!
boek aquarel xW' -'-XffÊ
munt productfi@ M
postzegel y/
glasdia bc
3D objec
schilder1 'x|K
verzam |f
DIGITALISERING VAN BEELDARCHIEVEN BV
h^lA/mvha.
Het zoeken, tevoorschijn halen en bekijken van beelden of
teksten in archieven is vaak een tijdrovende operatie.
We willen snel en doeltreffend over de gevraagde informatie
beschikken en dan ook nog het liefst vanaf de plek waar het ons
het beste uitkomt. Wij van Pictura Imaginis hebben een digitaal
procédé ontwikkeld waardoor dat mogelijk wordt.
Een modern geconserveerd archief is een kostbaar bezit.
Niet alleen voor diegenen die er dagelijkse verantwoordelijk
heid voor dragen. Veel verschillende doelgroepen moeten er
óók hun voordeel mee kunnen doen. De door Pictura Imaginis
vervaardigde database van ieder gedigitaliseerd archief ver
hoogt de toegankelijkheid voor alle gebruikers enorm.
Zoeken is eenvoudiger, gaat veel sneller en het oproepen van
gevonden informatie is opeens een peulenschil.
Digitale beelden ziet u 4x groter in topkwaliteit op uw scherm
dan het origineel.
advisering, implementatie en trajectbegeleiding
publicatieprojecten (internet, drukwerk)
database toepassingen
de hoefsmid 13 - 1851 PZ Heiloo - teh 072 53 20 444 - fax: 072 53 20 400 - e-mail: infoapictura-imaginis.com
DOCUMENTAIRE INFORMATIEVOORZIENING
Documentair management en ondersteuning
interim-management
guick-scan
coaching on the job
archiefbewerkingen
<jj^p in-company trainingen
wegwerken achterstanden
Onze ervaren projectmedewerkers hebben veelal
een opleiding Bestuursambtenaar, SOD I en 11, WA en
Middelbaar archiefambtenaar. Zij staan garant voor
een klantgerichte en klantvriendelijke dienstverlening.
project- en adviesbureau
Nico Maasstraat 51 Tel. 074 - 2500166
7555 LW Hengelo Fax 074 - 2500144
www.docconsult.nl
E-mail: docconsult@hetnet.nl
9
archiefbewerking
'~y/SPECIALISTEN IN ARCHIEFVERZORGING
Door Elio Pelzers*
Poldermodelachtig
Maagzuurprikkelend
Elio Pelzers is werkzaam bij het Gelders Archief.
december 2002
archievenblad
