J-)z udaahz urn tld c/fiafi UuzrJjlad wout u zzn dzuiüfi m (jdufzldcj 2003
Koninklijke Vereniging van Archivarissen in Nederland
KVAN Nieuws
Blue Shield Nederland in de praktijk - verslag van een symposium
Bureau KVAN
Redactie Archievenblad
Digitale Almanak on line, maar... kloppen uw gegevens wel?
46
Koninklijke Vereniging van Archivarissen in Nederland
KVAN nieuws
vacature1
Wie komt de redactie
vanaf 2003 nog
versterken?
f Vacature!
"Wie komt de redactie
vanaf 2003 nog
versterken?
Aankondiging terinzagelegging selectielijsten
47
Bureau Koninklijke Vereniging
van Archivarissen in
Nederland.
Voor informatie over de KVAN,
bestelling van publicaties,aanmel
ding voor activiteiten en wijzigin
gen in de ledenadministratie kunt
u contact opnemen met het
bureau. Kopij voor het Archieven
blad, berichten voor deze rubriek
en mutaties in de Almanak van het
Nederlands Archiefwezen kunt u
aan het bureau van de KVAN
doorgeven.
Cruquiusweg 31
1019 AT Amsterdam
Tel. (020) 462 77 27
Fax: (020) 462 77 28
E-mail: bureau@kvan.nl
Internet: www.kvan.nl
Postbank Bureaurekening: 84767
Door Yvonne Bos-Rops
Twee jaar geleden werd
door de vier erfgoedkoepels in
Nederland een Blue Shield
Comité opgericht - een Neder
landse versie van het interna
tionale Blue Shield Comité
(1CBS), 'het Rode Kruis voor
cultureel erfgoed.' Op donder
dag 14 november organiseerde
Blue Shield Nederland in de Koninklijke
Bibliotheek in Den Haag een symposium over
haar activiteiten. De voorzitter van Blue Shield
Nederland, Marie Christine van der Sman, gaf
informatie over de organisatie. Het comité zal
nog dit jaar worden omgezet in een stichting -
statuten en een beleidsplan zijn al gereed. Blue
Shield Nederland ziet als haar belangrijkste taken
het bijeenbrengen en verspreiden van informatie
over, en het coördineren van actie bij, de
bescherming van cultureel erfgoed bij catastro
fes. Dat gebeurt door het stimuleren van preven
tie, het opzetten en bijhouden van een database
met deskundigen (op dit moment zijn daarin al
tachtig experts opgenomen), het uitzenden van
deskundigen naar rampgebieden en het onder
steunen van acties van ICBS.
Zoals in het novembernummer
van het Archievenblad te lezen was, is
tijdens de studiedag van de KVAN op
25 oktober jl. de digitale versie van de
Almanak overgedragen aan de KVAN.
Deze is nu als pdf-bestand te down
loaden via de website van de KVAN.
Inmiddels is gebleken dat een aantal
gegevens nog niet klopt. Dit heeft te
maken met het feit dat sommige
instellingen nog geen of verkeerde
gegevens hebben doorgegeven.
Voordat de papieren versie van de
Almanak naar de drukker kan, wil het
bestuur er toch wel zeker van zijn dat
de gegevens helemaal up-to-date zijn.
Daarom zal aan een aantal instellin
gen nog één keer een oproep worden
gedaan om hun (juiste) gegevens aan
het bureau door te geven. Voor de
vertegenwoordigers van de in de
Almanak vermelde instellingen is het
wellicht een goed idee om eens te kij
ken hoe hun instelling nu in het pdf-
bestand van de digitale Almanak ver
meld staat. Dan zal hun al snel duide
lijk zijn of enige aanpassing noodza
kelijk is.
Voorlopig kunnen de wijzigingen
worden doorgegeven aan het KVAN
bureau, dat voor verwerking zal zor
gen. Er wordt naar gestreefd dat de
instellingen in de toekomst zelf hun
gegevens in de digitale Almanak kun
nen bijwerken.
Informatie via het bureau KVAN, tel.
(020) 462 77 26 of bureau@kvan.nl.
Haagse pilot
Het begin van alles is het bewustzijn van de
kwetsbaarheid van het erfgoed. Ton Cremers
(Museum Security Network) vertelde echter dat bij
een recent onderzoek onder de twintig geprivatiseerde
rijksmusea is gebleken dat maar drie van deze instel
lingen over een rampenplan beschikken. Bij de andere
musea in Nederland is de situatie vergelijkbaar.
Vandaar dat zestien culturele instellingen in de regio
Den Haag, waaronder het Nationaal Archief, het
Haagse gemeentearchief en het Koninklijk Huis
archief, de handen ineen hebben geslagen om samen
een calamiteitenplan te maken. Later kunnen andere
regio's volgen.
De erfgoedkoepels
Daarna volgden vier korte introducties over de
initiatiefnemende erfgoedkoepels: ICA voor de archie
ven, IFLA voor de bibliotheken, ICOMOS voor de
monumenten en 1COM voor de musea. De activitei
ten en organisatie van de koepels vertonen een grote
mate van overeenkomst. In de introductie van de ICA
heb ik van de situatie 'misbruik' gemaakt door het ver
haal van de recente wateroverlast in Wijk bij
Duurstede te vertellen. Met als boodschap 'een ramp
gebeurt niet altijd ver weg, hij kan altijd en overal
gebeuren en je weet nooit hoe en wanneer.'
Tsjechië en tips
Het grootste deel van de middag was echter inge
ruimd voor inleidingen over projecten waarbij Blue
Shield Nederland de afgelopen maanden betrokken is
geweest. In Tsjechië zijn behoudsdeskundigen van het
Nationaal Archief, met een ton voor hulp en hulpgoe
deren, betrokken geweest bij het regelen van appara
tuur voor het drogen van de grote massa's natte
archiefstukken. Gerrit de Bruin (Nationaal Archief) ver
telde over de problemen (Duitsland had in het zicht
van de naderende watermassa's al veel van de in
Europa beschikbare droogapparaten gekocht) en gaf
een aantal praktische tips bij wateroverlast: let eerst op
jezelf; let op obstakels en ronddrijvende objecten; zet
de stroom uit; draag beschermende kleding (maskers
en handschoenen); wees je ervan bewust dat stilstaand
water veel troep kan bevatten; train je mensen en zorg
voor een goed slot. De laatste tip werd ingegeven door
de situatie in Wijk bij Duurstede waar men de deur van
het depot niet open kon krijgen, omdat het batterijtje
van het cijferslot niet meer functioneerde.
archievenblad
december 2002
Andere praktijkvoorbeelden
Edmont Fokker van
Crayestein (ministerie van
Defensie) ging in op de rol
die defensie kan spelen bij
rampen, onder meer in het
kader van CIMIC civil mili
tary cooperation), een samen
werkingsinitiatief voor cul
turele zaken. Er wordt
gewerkt aan een project-
Macedonië.
In Afghanistan zijn plannen
voor het vestigen van een
nieuw volkenkundig muse
um. Afghanistankenner Wil
lem Vogelzang (Rijksmu
seum voor Volkenkunde)
hield een bevlogen betoog
over het belang hiervan
voor de samenwerking tus
sen de 57 verschillende vol
ken in dat land.
In de afsluitende forumdus-
cussie (met Bogusia van
Slooten van het Nationaal
Archief) kwam een zestal
onderwerpen aan bod: de uit Afghanistan verdwe
nen kunstvoorwerpen, de ratificatie van het twee
de protocol van de conventie van Den Haag (tegen
illegale kunsthandel - er werd gevraagd of er een
proces kon worden aangespannen tegen de Staat
der Nederlanden, omdat die het protocol nog
steeds niet heeft geratificeerd), het inschakelen
van vluchtelingen bij het redden van cultureel erf
goed (gebeurt al), de rol van internet (waarop bij
voorbeeld een kaart met alle gevaarlijke punten
van Utrecht) en het cultureel erfgoed als smeerolie
na conflicten.
Deelnemers
De deelnemers aan het symposium waren
afkomstig uit de volle breedte van het erfgoedveld
- uit alle sectoren ongeveer evenveel. Met één uit
zondering: het archiefwezen - dat was vertegen
woordigd door drie deelnemers, alle drie uit het
Nationaal Archief met een rol in het programma.
Er lijkt nog niet veel verbeterd sinds 2000 (zie
Archievenblad 104 (2000) p. 21). Naar mijn mening
heeft het archiefwezen nog steeds iets goed te
maken. Op zijn minst door te overwegen deskun
digheid aan te melden voor de database. Voor
meer informatie zie: www.blueshield.nl.
a
In het kader van de archiefwet-
telijke procedure tot vaststelling van
selectielijsten (art. 4, lid 2 van het
Archiefbesluit 1995) liggen de navol
gende (concept-)selectielijsten teza
men met het bijbehorende rapport
van het institutioneel onderzoek en
het verslag van het driehoeksoverleg
vanaf 4 november 2002 voor een
periode van acht weken ter inzage in
de bibliotheken van de betrokken
zorgdragers, het ministerie van
OCenW en de rijksarchieven in de
provincie, evenals bij de informatie
balie in de studiezaal van het
Nationaal Archief:
selectielijst, ingediend door de
Vereniging van Academische Zie
kenhuizen, de Commissie Medi
sche Ethiek van het Leids Univer
sitair Medisch Centrum en de Me
dische Ethisch Toetsingscommis
sie van het Academisch Ziekenhuis
Groningen en van de Rijksuniver
siteit Groningen voor de neerslag
van handelingen op het (deel-) be
leidsterrein 'openbare en academi
sche ziekenhuizen' over de periode
1985-2000;
selectielijst, ingediend door de mi
nisters van Financiën, Landbouw,
Natuurbeheer en Visserij, Onder
wijs, Cultuur en Wetenschappen,
Sociale Zaken en Werkgelegen
heid, Verkeer en Waterstaat en
Volkshuisvesting, Ruimtelijke Or
dening en Milieu voor de neerslag
van handelingen op het beleidster
rein 'Waterstaat' over de periode
(1911) 1945-2001.
Voor meer informatie: Nationaal
Archief, tel. (070) 331 55 31.
december 2002
archievenblad
