1
1
De Digitale Arena: notariële en rechterlijke ahten nit de regio Eindhoven ontsloten op internet
Digitalisering als conserverende handeling
O Academische leergang O Post-HBO leergang
Koenen Baak en Partners Hogeschool van Amsterdam
De leergang Informatie, Document en Records Management
i j: ii ni i jiv jv
nieuws uit het veld
Het Streekarchief Regio Eindhoven
heeft in samenwerking met Mindbus,
voorheen Valoris, tevens ontwerper van
de Digitale Stamboom, een database ont
wikkeld die de historisch onderzoeker
uitgebreide zoekmogelijkheden biedt.
Beperkt menige database zich tot het
ophoesten van persoonsnamen en jaar
tallen, de Digitale Arena zoekt daarente
gen ook op toponiem, locatie van het
toponiem, op trefwoord, soort akte en
alle mogelijke combinaties hiervan.
Daardoor is het niet alleen een handig
hulpmiddel bij de speurtocht naar voor
ouders maar ook geschikt voor andere
terreinen van het historisch onderzoek
zoals het onderzoek naar toponiemen,
eigendomsverhoudingen en grondge
bruik. De Digitale Arena is te benaderen
via de website van het Streekarchief Regio
Eindhoven: www.streekarchiefregioeind-
hoven.nl.
De Digitale Arena omvat op dit moment
alle notariële akten tot 1803 van Oirschot
en delen uit de archieven van de sche
penbanken tot 1811 van Aalst, Bergeijk,
Riethoven, Westerhoven, Borkel en
Schaft, Dommelen, Gestel, Stratum en
Strijp, Heeze, Leende en Zesgehuchten,
Nuenen, Son en Breugel, Tongelre,
Waalre en Valkenswaard. Er is in eerste
instantie gekozen voor de ontsluiting van
de 'protocollen van allerhande akten'
van schepenbanken die alleen de volun
taire rechtspraak omvatten. Het bestand
omvat nu 17.000 akten, ruim 122.000
namen, 19.000 toponiemen en 15.000
trefwoorden. Uiteraard zal de database
periodiek worden aangevuld met nieuwe
gegevens.
Afhankelijk van de gegevensinvoer biedt
het programma volop mogelijkheden
voor onderzoek naar erfenissen, testa
menten, voogdijzaken, cijnsen, eigen
domsverhoudingen, beroepen, zakelijke
rechten enzovoort.
Er kan gezocht worden op persoonsnaam
en woonplaats, op toponiem en op lig
ging van het toponiem, met vaste tref
woordenlijsten op trefwoord en soort
akte en op alle denkbare combinaties
hiervan, zoals bijvoorbeeld soort akte en
toponiem.
De zoekvraag kan verder ingeperkt wor
den tot een bepaalde periode en een
bepaald archief. Als gezocht wordt naar
schepenbankgegevens uit een bepaalde
plaats dan zoekt het programma zelf de
schepenbank erbij waar die plaats onder
viel. De gebruiker hoeft dit dus niet zelf
te weten. De resultaten worden afhanke
lijk van de zoekvraag getoond. Op naam:
naam - soort akte - datum; op toponiem:
ligging - datum; op trefwoord: omschrij
ving van de akte - datum; op soort akte:
omschrijving van de akte - datum.
Dubbelklikken op het icoontje brengt de
bezoeker vervolgens bij een beschrijving
van de akte.
Een groot deel van het Europees erf
goed bestaat uit waardevolle teksten die
iets vertellen over onze bestaansgeschie-
denis. Deze teksten zijn geschreven op
verschillende materialen, bijvoorbeeld:
perkament, papyrus en papier. Een groot
probleem bij deze manuscripten is dat zij
degraderen en onleesbaar worden. Dit
gebeurt bij oude manuscripten, maar
eveneens bij recent vervaardigde stukken.
Om deze objecten langer te behouden
kunnen ze gedigitaliseerd worden. Het
fysieke object wordt vastgelegd in een
digitaal beeld.
Engeland, Nederland en Italië doen mee
aan het Europese project ISYReADeT
(Integrated System for Recovery and
Archiving Degraded Texts). Een of meer
bedrijven uit deze landen proberen met
behulp van moderne technieken gedigi
taliseerde beelden om te zetten in leesba
re tekst. Dit kan door middel van 'murf-
data', deze data werken als menselijke
hersenen en zetten onleesbare tekens om
in leesbare tekens. Het is de bedoeling om
van onleesbare manuscripten een leesba
re en betrouwbare tekst te vervaardigen,
die bruikbaar is voor geïnteresseerden en
onderzoekers.
Voordat dit daadwerkelijk mogelijk is,
dient er nieuwe software ontwikkeld te
worden, die menselijke hersenen imiteert
en ondersteund wordt door woordenboe
ken, indexen en symbolen, om zo twee of
meer karakters in een woord te kunnen
ontcijferen. Het uiteindelijke doel is om
binnen drie jaar een gebruiksvriendelijk
programma uit te geven dat onleesbare
teksten ontcijfert.
In Nederland doet de conserveringsstu-
dio Art Conservation uit Vlaardingen
mee aan het project. Reeds enige tijd
onderzoeken de medewerkers digitalise
ringmogelijkheden van objecten. Zij zien
digitalisering als een conserverende han
deling en hopen zo gegevens permanent
vast te leggen. Een conserveringsstudio
kan tijdens het digitaliseren van collec
ties een inventarisatie maken van de
materiële toestand van de collectie. Iets
wat een fotostudio minder snel kan
beoordelen. Het voordeel is dat de objec
ten maar eenmaal door de handen gaan
van degenen die het project uitvoeren.
Hierdoor wordt de kans op schade aan de
objecten verminderd. Voor de ING Bank
heeft Art Conservation reisverslagen
gedigitaliseerd. Tijdens het digitaliseren
werd direct gecontroleerd of de tekst
goed leesbaar was. In het digitale beeld
kan, indien gewend, de tekst leesbaarder
gemaakt worden. Het voordeel van deze
methode is dat bepaalde topstukken gere
construeerd kunnen worden zonder het
bestaande object aan te tasten. Hiermee
wordt voorkomen dat een fragiel topstuk
beschadigd wordt en daarbij kostbare
informatie verloren gaat.
Bij het digitaliseren van een object of col
lectie gaat het niet om het verkrijgen van
een mooi plaatje, maar om het behoud
van het origineel in een zo goed mogelij
ke staat. Het digitaal beeld maakt het ori
gineel niet overbodig, maar draagt eraan
bij dat het origineel in goede conditie
blijft. Het in digitale vorm aanbieden van
een collectie is van groot belang. Vaak
kunnen gebruikers per keer maar enkele
stukken raadplegen, terwijl voor het krij
gen van een compleet beeld het bekijken
van veel materiaal vaak noodzakelijk is.
Als de collectie op een netwerk wordt
gezet kan deze overal ter wereld bekeken
worden, waardoor de bekendheid van
een collectie toeneemt. De gebruiker kan
effectief zoeken door vanaf zijn eigen
computer een selectie uit de collectie
maken en er hoeven minder objecten uit
het magazijn gehaald te worden. De col
lectie wordt dan minder fysiek geraad
pleegd en blijft in betere conditie.
Onze wereld verandert snel en in veel opzichten. Zo ook wat betreft het omgaan met documenten. Belangrijke invloeden
zijn de digitalisering en het communiceren langs meerdere kanalen. Toch veranderen niet alleen vakinhoudelijke aspecten.
Van professionals wordt steeds meer gevraagd. Projectmatig werken. Pro-actief opereren. Initiatiefrijk zijn.
In toenemende mate wordt van professionals werkzaam in de documentaire vakken (archief, bibliotheek en intranet) een ster
ke, krachtige persoonlijkheid verwacht. Een teamspeler met visie, praktisch opererend en enthousiasmerend. Om deze
reden is de KBenP Academie ontwikkeld. Om u en uw organisatie sterker te maken, zodat u uw organisatie helpt vorm en
inhoud te geven aan een nieuwe, snel veranderende wereld.
De KBenP Academie: de verandering centraal
De KBenP Academie biedt een fundament voor deze verandering en
meer. Dit 'meer' is ondersteuning in de vorm van projectbegeleiding
en coaching. Hiermee helpt de KBenP Academie u en uw organisatie
de beoogde verandering ook daadwerkelijk vorm te geven en door
te voeren.
De KBenP Academie: op maat en resultaatgericht
Tijdens het doorlopen van de KBenP Academie realiseren de deelne
mers een specifieke verandering binnen de eigen organisatie van de
deelnemer. Over de te realiseren veranderingsdoelstellingen worden
vooraf afspraken gemaakt. Een vraaggestuurde opleiding dus. Op
maat. Op uw maat.
1 1
1
C
1
1 0
1 TE <5
cd
1 0
1 "O
1 ~u
"S
1 -c
Ol
1
Inhoudelijke verrijking OA
1 c r~1-
Projectmatige begeleiding
Persoonlijke coaching
Meer weten? De KBenP Academie informeert u graag!
Graag ontvang ik meer informatie over de leergang Informatie, Document en Records Management
Naam
Adres
Postcode
Woonplaats
Telefoon
E-mail adres
Naam werkgever
Functie
U kunt deze aanvraag verzenden naar faxnummer 070 - 369 36 26 of richten aan KBenP Academie,
Postbus 1 64 2270 AD Voorburg. Meer informatie is beschikbaar op onze website: www.KBenP.nl
De academische Leergang Informatie, Document en Records Management wordt gerealiseerd door Koenen
Baak en Partners te Voorburg in samenwerking met toonaangevende hoogleraren van de Universiteit van Amsterdam, de
Erasmus Universiteit Rotterdam, de Technische Universiteit Delft en adviseurs en managers uit overheid en bedrijfsleven.
De Post-HBO Leergang Informatie, Document en Records Management wordt gerealiseerd door Koenen Baak
en Partners te Voorburg in samenwerking met het Instituut Media en Informatie Management (MIM) van de Hogeschool van
Amsterdam.
De Leergang Informatie, Document en Records Management wordt inhoudelijk en op didactisch gebied
aangestuurd door de Raad van Advies van de Leergang IDRM. In deze raad hebben vertegenwoordigers van overheden
(departementen, provincies en gemeenten), bedrijfsleven en opleidingsinstellingen zitting.
september 2002
Info: www.artconservation.nl
archievenblad
