ADLZB
Archief
6
thema
principe niet hier, maar in het desbetreffende
partijarchief worden bewaard. Uitzonderingen
hierop vormen bijvoorbeeld exemplaren van
periodieken met artikelen van of over de politi
cus dan wel een verkiezingsprogram aan de tot
standkoming waarvan deze heeft meegewerkt.
In dit verband moet verder wat worden gezegd
over het belang van krantenknipsels. In principe
kunnen deze worden weggegooid, omdat ze bij
bibliotheken zijn te raadplegen. Voor het geval
besloten wordt ze toch te bewaren moeten ze
officieel worden opgenomen in de rubriek
'Documentatie'. Hierdoor valt echter de relatie
met de rubriek over het functioneren van de
politicus in een bepaalde rol moeilijker vast te
stellen. Daarom is het om praktische reden wen
selijk krantenknipsels in de desbetreffende
rubriek op te nemen. Dit bespaart de onderzoe
ker veel tijd, terwijl het nog maar de vraag is of
hij dit anders allemaal had gevonden.
Vanwege dit themanummer volgen nog
enkele voorbeelden uit het archief van Van
Aardenne van met emotie geladen archiefstuk
ken.9 Dergelijke documenten laten iets zien van
de menselijke kant van de politiek.
Aardig zijn bijvoorbeeld kaartjes van mede-
Kamerleden, die ze Van Aardenne tijdens debat
ten toeschuiven met uitlatingen als 'Een prima
verhaal en Den Uyl was nergens' (Terpstra), 'Wij
zijn wijs met onze Gijs' (Jorritsma) en 'De Ruiter
kijkt niet echt tevreden' (Nijpels).
Van meer politiek gewicht zijn de brieven waar
in burgers zijn beleid ten aanzien van de bouw
van kerncentrales bekritiseren. Ludiek daarente
gen is een bijzondere uitgave van Asterix, geti
teld 'Asterix en de kerncentrale of het Recht van
de sterkste'. Ook wordt zijn hulp ingeroepen. Zo
vraagt een op de bijstand aangewezen vrouw
Van Aardenne's echtgenote om haar man op
'een psychologisch geschikt moment' te herin
neren aan zijn toezegging de aardgasprijs te ver
lagen.
Belangwekkend is uiteraard al het materiaal
inzake de parlementaire enquête over de staats
subsidie aan het Rijn-Schelde-Verolme-concern
in 1984, die uiteindelijk uitloopt op het ontslag
van Van Aardenne. Eerder dat jaar had dit
bedrijf, wegens een herstructurering van de
scheepvaartsector, de werf Wilton-Feyenoord
overgenomen. Dit betekende het ontslag van
honderden werknemers. Reden voor een aantal
Schiedamse schoolkinderen de bewindsman in
een brief te vragen: 'Denkt u eens na dat honder
den mensen dag in dag uit chagrijnig in hun
stoel zitten en de hele dag mopperen op u.
Denkt u er nog eens over na?'
Zoals opgemerkt volgt er een parlementaire
enquête over de aan RSV verleende subsidie. In
die tijd voert Van Aardenne veel telefonisch en
schriftelijk overleg met (oud-)politici, waarvan
de neerslag in zijn archief is te vinden.
Tussentijds en na afloop ontvangt hij de nodige,
vooral positieve blijken van meeleven. Naast
eigen partijleden keuren ook collega's van ande
re politieke partijen het af, dat hij door toedoen
van de PvdA als enige het politieke veld moet
ruimen. Materiaal dat men in het archief van de
parlementaire enquêtecommissie tevergeefs zal
zoeken.
Gelet op het unieke materiaal dat in archieven
van politici aanwezig is, is het van belang deze
onmisbare bronnen actief te verwerven en ver
volgens ook te bewerken. Naar verwachting
neemt de vraag naar deze archieven bij de
onderzoekers dan alleen nog maar toe.
RCH I EF EN EMOTI E
31
ADLIB Archief is de software voor professioneel
Archief Management Digitale Media Uitgebreide
functionaliteit Geïntegreerde imaging Eenvoudig
in gebruik Klaar voor het Internet Intranet. ADLIB
Internet Server module Thesaurusmanagement
(Unesco) Krachtige zoekmogelijkheden. Booleaans,
rechts/links truncatie, zoeken via thesaurus en
indexen Validatielijsten voor accurate data invoer
Export wizard. XML, data uitwisseling, EAD Koppelen
naar documenten zoals Word, Excel, Internet pagina's
en PDF Internationale standaarden. ISAD (G), ISAAR
(CPF) Uiterlijk individueel aanpasbaar Meertalig
Toolkit. ODBC compatible te koppelen aan ADLIB
luseum en ADLIB Bibliotheek
ADLIB Information Systems Postbus 1436 3600 BK Maarssen
Telefoon +31(0)30 - 241 18 85 Fax +31(0)30 - 241 25 68
E-mail sales@nl.adlibsoft.com www.adlibsoft.com
Emoties in het archief van Van Aardenne
Dick Kaajan is medewerker Bewerken van het Nationaal Archief.
Archieftoerisme
Vakantie vieren kan op vele manieren. In Zeeland is een
nieuwe toeristische trekker in opkomst: het Zeeuws
Archief. In de zomervakantie wordt het Zeeuws Archief
overspoeld door strandtoeristen. Pa grijpt tijdens zijn
vakantie in Zeeland zijn kans om nu eindelijk in het
archief wat dingen uit te zoeken. En dat kan zoals
iedereen weet wel een paar uurtjes duren. Zijn vrouw en
zijn dochtertje verkiezen de buitenlucht boven de
studiezaal. In de tuin van het Zeeuws Archief liggen zij
uitgebreid te zonnen op het gazon. Uit het naastgelegen
Archiefcafé worden blikjes fris aangerukt, dat maakt het
uitstapje compleet. Misschien een idee om arrangementen
aan te gaan bieden? Een ideale vakantie voor hem én
haar!
Lineke van den Bout,
coördinator dienstverlening Zeeuws Archief
Zie voor een overzicht van de vind
plaatsen van alle archieven van minis
ters en staatssecretarissen vanaf
1798: http://www.nationaalarchief.nl/
bewindslieden/. Ook in druk versche
nen.
2. I.E.A. Boomgaard e.a., 'Alle theorie is
grauw De praktijk heeft een ander
kleurtje. Praktische wenken voor een
planmatige aanpak van de acquisitie
van particuliere archieven', in:
Nederlands Archievenblad (NAB),
95 (1991). 123-161.
3. Zie: Haarlems Dagblad, 24 mei 2002.
Als voorbeeld hiervan noemde dr. H.J.
Langeveld tijdens een voordracht op
4 juli 2002 in het Nationaal Archief de
brieven van Colijn van augustus 1899
over de strijd in Atjeh, die hij zelf
zeker uit zijn archief zou hebben ver
wijderd. Zie daarvoor zijn biografie:
Dit leven van krachtig handelen.
Hendrikus Colijn, 1869-1944, dl. 1,
1869-1933, Amsterdam 1998, 80-85.
4. Zie over de cultuuromslag bij het
Nationaal Archief: Paul Brood, 'Na 200
jaar een nieuw begin voor het
Nationaal Archief, in: Archievenblad,
106 nr. 5 (mei 2002), 18-19.
5. Tekst van de toespraak van
M.W. van Boven, gehouden bij de offi
ciële naamswijziging van Algemeen
Rijksarchief in Nationaal Archief op
4 juni 2002. Zie ook: Maarten van
Boven, 'Archief en politiek', in:
Radicaal. Personeelsblad van de
Rijksarchiefdiensten RHC's, 7e jrg.
nr. 3 (juli 2002), 28.
6. M. Beekhuis/R.C. Hol, Om de kwaliteit
van het behoud: normen 'goede en
geordende staat' bij overname door
PIVOT/Rijksarchiefdienst van archieven
van rijksorganen,
's-Gravenhage: Rijksarchiefdienst/
PIVOT, Ministerie van WVC, 1993.
7. J. Bervoets e.a., 'Het conglomeraat
ontward. Aanwijzingen voor het inven
tariseren van familiearchieven',
in: NAB, 88 (1984), 193-233;
m.n. 198-199.
8. Zie o.a.: H. Bordewijk, 'Verliezen door
kiezen? Honderd jaar principes en cri
teria voor archiefselectie' in: NAB, 95
(1991) 78-85; Bert Looper, 'Verloren
paradijs of nieuw taboe. De archivaris
als historisch onderzoeker',
in: NAB, 96 (1992), 93-99.
9. Zie hiervoor ook: 'Toespraak
Algemeen Rijksarchivaris bij viering
20-jarig bestaan CAS op 27 septem
ber 2001 (de heer dr. M.W. van
Boven)', getiteld 'Het emotionele
belang van archieven', in:
CAS-nieuws, 5e jrg aft. 2 (nov 2001),
16-20.
september 2002
archievenblad
