Catalaanse archivarissen
m
tt
4
Nn
rei
t t t t
lil
Een nieuwe erfgoedorganisatie in Gelderland: Gelders Archief
I,
nieuws uit het veld
nieuws uit het veld
Associació
d'Arxivers de Catalunya
Internet nieuws
71
119
NIEUWS
u i t
Door Robert Egeter van Kuyk*
De Vereniging van Archivarissen in
Catalonië (Barcelona en omstreken) is
een vrij jonge en zeer actieve organisatie
die sedert haar oprichting in 1985 700
leden heeft geworven. Er zijn particuliere
en instellingsleden en ook geassocieerde;
van enige tegenstelling van belangen tus
sen instellingen en daar eventueel werk
zame particulieren is tot dusverre niets
gebleken. Voor volledig lidmaatschap
komen alle personen in aanmerking die
in het archiefwezen werkzaam zijn (onaf
hankelijk van hun opleiding) en instel
lingen die archieven beheren of die het
Verenigingswerk willen steunen. Geas
socieerd lid kan men worden wanneer
men enige band met archieven heeft,
maar er niet in werkzaam is. In de prak
tijk blijkt bijna 50 procent van de leden
te werken bij de lokale overheden in
Catalonië, ruim 30 procent voor de
Generalitat (de regionale overheid), bijna
4 procent voor de centrale overheid in
Madrid, ongeveer 7 procent voor andere
organisaties en instellingen, en 9 procent
in de particuliere sector. De huidige voor
zitter van een bestuur met elf leden is
Joan Boadas i Raset, gemeentearchivaris
van Gerona en financieel directeur van
het bijzonder interessante Filmmuseum
van Catalonië, waarvan op deze bladzij
den al eerder melding is gemaakt.
De Associació d'Arxivers de Catalunya
(AAC) is een bijzonder actieve vereniging
en kan dat zijn omdat zij al direct inten
sieve samenwerking heeft ontwikkeld
met de Catalaanse (maar ook nationale
en andere regionale) overheden, univer
siteiten en verwante instellingen en orga
nisaties. Ze verzorgt het jaarboek 'Lligall'
en geeft vijf maal per jaar een nieuws
brief uit, naast de permanente website.
Een en ander wordt in de nabije toe
komst ook toegankelijk gemaakt in het
Engels. Daarnaast worden jaarlijks vijf
driedaagse seminars en studiedagen gege
ven, terwijl om het andere jaar de AAC
de Catalaanse Archiefdagen organiseert.
De meest recente hadden als thema: de
archivering van elektronische documen
ten, de 'regels van het vak', archief en
dienstverlening, professionalisering, ont
wikkelingen in de universitaire archief
opleiding en het cinematografische erf
goed van Catalonië.
Opleiding
In samenwerking met de Gemeente
Gerona en het Centrum voor Audiovi
suele Studie worden om het jaar de
'Jornades Antoni Varès d'Imatge i
Recerca' georganiseerd, ofwel een twee
daags seminar over het audiovisuele en
multimediale vakgebied. De meest recen
te onderwerpen waren: waardering van
fotografische documenten, gebruik van
de informatiesnelweg voor beeldmateri
aal, digitalisering van beeld en geluid,
case studies van audiovisuele archieven
in Duitsland en van beschrijvingsmetho
den in Canada en de VS, en workshops
over conservering van beeldmateriaal en
het opstellen van een rampenplan voor
audiovisuele archieven. Na een work
shop te hebben bijgewoond mag ik vast
stellen dat het aantal deelnemers en het
niveau van inleidingen en discussies een
prettige verrassing waren. Van alle
seminars, waar vrij veel buitenlandse bij
dragen aan worden geleverd, worden de
inleidingen gebundeld. Ook heeft de
AAC in 2000 bijgedragen tot de Cata
laanse inventarisatie van audiovisuele
collecties (verkrijgbaar in een fraai vorm
gegeven uitgave), en tot publicaties als
'Patrimoni cultural i drets d'autor' (cultu
reel erfgoed en auteursrecht). Andere
publicaties zijn bijvoorbeeld de 'Hand
leiding voor het opzetten van kleine
gemeentearchieven' en de Catalaanse
versie van de ISAD(G), General Interna
tional Standard of Archival Description.
Daar blijft het niet bij. De AAC verzorgt
samen met de Catalaanse universiteiten
een tweejarige masteropleiding in Ar
chiefstudies die afgerond wordt met een
onderzoeksproject. De AAC is nu bezig
het onderwijsmateriaal te normaliseren,
aangezien de universiteiten in Barcelona,
Tarragona, Gerona en Lérida daar nog
eigen versies van gebruikten. De Cata
laanse mastertitel wordt overal in Spanje
erkend. Naast dit niveau van archiefop
leiding wordt jaarlijks een algemeen
inleidingsprogramma verzorgd dat be
staat uit vijf cursussen van elk tussen tien
en vijftien lesuren. In 2000 zijn bijvoor
beeld de volgende onderwerpen aan de
orde gekomen:
identificatie van notariële stukken;
marketingtechnieken;
gegevensbescherming;
identificatie, behandeling en conserve
ring van elektronische (tekst-, beeld
en geluids)documenten;
archiefbeveiliging, noodvoorzienin
gen, brandbestrijding.
Typisch voor Catalonië is de aanwezig
heid van veel kleine gemeenten, want
van de 946 gemeenten in de regio telt het
merendeel minder dan 1000 inwoners.
Voor de gemeenten die een archief behe
ren worden om het jaar workshops en
seminars gegeven over het inrichten van
kleinere archieven en hun functie bin
nen de lokale overheden, maar ook over
archieven als bronnen van onderzoek en
hun relatie met het ruimere publiek.
Een en ander wordt door de AAC bijzon
der actief behartigd via een aantal com
missies en werkgroepen, te weten
Archiefterminologie;
Ethiek;
Permanente educatie;
Universitaire opleiding;
Wetgeving;
Archieven voor architectuur en stads
planning;
Internet en archiefcollecties.
Ten slotte heeft de AAC ook oog voor
individuele belangenbehartiging, want
zij levert een bijdrage aan de selectie van
archivarissen, in het bijzonder voor over
heidsarchieven, en biedt (voorshands op
bescheiden schaal) een soort arbeids
beurs die beginnende archivarissen kan
archievenblad
april 2002
het veld
helpen een baan te vinden, of anderen
om van baan te veranderen. Hieraan is
ook verbonden een advisering in juridi
sche en arbeidsrechtelijke zaken.
Associació d'Arxivers de Catalunya
Rocafort, 242 bis/3 r-
08029 Barcelona, SP
+34 93 419 89 55
arxivers@upcnet.es
www.arxivers.com
Robert Egeter van Kuyk is senior consulent audiovi
suele mediacollecties.
Test: tik in een zoekmachine het
woord 'schaatsen' in. Onthoudt het resul
taat. Vervolgens tik je hetzelfde woord in
in de nieuwe zoekmachine voor CKV-
docenten www.ckplus.nl. Vindt u nu wat u
zoekt? Ckplus geeft informatie over ruim
350 exposit(i)es en 1300 Nederlandse
musea, bezoekerscentra, dierentuinen,
etc. Je kunt zoeken op plaats, regio en
land. Een soort museumgids dus. Wat
opvalt: waar zijn de archieven?
De archiefdienst van de gemeente
Helmond is on line: www.helmond.nl/
gemeente/archief/archief.htm. Met het voor
archivarissen niet onbekende program
ma ISIS kunnen genealogen nu ook
thuis, on line, in Helmond aan de slag.
Twee miljoen genealogische vermeldin
gen zijn de afgelopen tien jaar ingevoerd.
Tachtig meter archief is doorgeworsteld.
En dat de archiefdienst daarmee veel
bezoekers een goede dienst bewijst,
weten wij allemaal.
Wel nieuw, maar niet voor iedereen
begrijpelijk: www.jacar.go.jp/f e.htm.
JACAR staat voor Japan Center for Asian
Historical Records en levert digitale
informatie over de Japans-Aziatische
relaties. Echter voornamelijk in het
Japans. Leuk om naar te kijken, maar
slechts weinig Nederlandse archivarissen
zullen hier iets mee kunnen. De Engelse
versie komt helaas nog niet verder dan
de introductiepagina.
De website van Het Utrechts Archief is
vernieuwd. De site heeft een nieuwe
structuur gekregen en bevat databases
met het archievenoverzicht, notariële
aktes van de stad (1560-1811) en foto's
van Utrecht en omgeving (1970-nu):
www.hetutrechtsarchief.nl.
Het Rijksarchief in Gelderland en de
Gemeentearchieven Arnhem, Rheden,
Rozendaal en Renkum fuseren waarschijn
lijk per 1 juni 2002 tot het Gelders Archief.
De nieuwe organisatie herbergt ongeveer
55 medewerkers en meer dan zestig vrijwil
ligers. De collectie heeft een omvang van
circa 20 km. De goed geoutilleerde audio
visuele media-afdeling beschikt onder
meer over circa 200.000 foto's, 2500 video-
titels en 200 filmtitels. Een rijk fonds huis-
en familiearchieven behoort tot de marke-
tingparels van het Gelders Archief.
Welke plannen heeft de nieuwe organisa
tie? Een selectie uit het ondernemings
plan:
de ontwikkeling van een uitgebreide
website met veel faciliteiten voor klan
ten;
de vorming van een thematisch kennis
centrum over de Slag om Arnhem
samen met derden in Renkum;
een digitale gids met gegevens over
ruimtelijke objecten per gemeente vanaf
1800 (DEPO);
cd-rom's voor leerlingen uit het vmbo;
het toegankelijk maken van belangrijke
huis- en familiearchieven;
oprichting van een Gelders Historisch
Platform en een Audiovisueel Archief
Gelderland.
Gedeputeerde J.J.W. Esmeijer van de
Provincie Gelderland dacht bij de onderte
kening van de fusieplannen in 2001 hard
op: "Gezien het provinciale belang van
veel van de archieven die hier beheerd
worden, zal dit nieuwe archief zich onge
twijfeld ontwikkelen tot
de 'primus inter pares'."
Dat is een notendop de
ambitie van het Gelders
Archief. Volgens de mis
sie moet het Gelders
Archief hard aan de weg
timmeren: 'Wij zijn
voortdurend actief en
grensverleggend bezig
om een breed publiek te
interesseren voor onze
historische collectie en
die voor hen open te
stellen.' Het begrip
'grensverleggend' klinkt sommigen nog
wat onwennig in de oren.
De studiezaal van het Gelders Archief
komt in het gebouw aan de Markt 1 in
Arnhem. De website (www.geldersar-
chief.nl) is sinds januari 2002 in de lucht.
Gelders Archief, Markt 1, 6811 CG
Arnhem, voorlopig telefoonnummer (026)
442 01 48, voorlopig faxnummer (026)
445 97 92, e-mail: info@geldersarchief.nl.
ill. f 1
n
april 2002
archievenblad
