ooodimoooooo
Nederlandse resolutie over het
behoud van digitaal erfgoed
ERIC KETELAAR
nieuws uit het veld
Louis Augustus ontvangt Rheinlandtaler
Oud-archivaris van Rolduc in
Kerkrade, drs. Louis Augustus, ontving op
donderdag 22 november jl. in de abdij
Brauweiler (D) uit handen van Winfried
Schittges, voorzitter van het Landschafts-
verband Rheinland, de Rheinlandtaler.
Deze onderscheiding wordt sinds 1976
uitgereikt aan personen die zich op bij
zondere wijze verdienstelijk hebben
gemaakt voor de 'landschaftliche
Kulturpflege' van het Rheinland. Louis
Augustus is Kerkradenaar van geboorte
(1921) en was van 1946 tot 1964 leraar op
Rolduc en vanaf 1953 ook archivaris voor
het beheer van het oude abdijarchief. Zijn
Kerkraadse afkomst en kennis van de
omgeving maakten dat hij meer en meer
geïnteresseerd raakte in de geschiedenis
van zijn geboortestreek. Hij studeerde in
1965 af in Nijmegen met de doctoraal
scriptie: 'Betrachtungen zu der Urkun-
densprache von Herzogenrath und
Kerkrade in dem ausgehenden Mittel-
alter'. Hij was van 1965-1983 leraar Duits
in Heerlen, maar bleef actief in de
geschiedschrijving van het Land van
Rode. Hij is medeoprichter van de
Stichting Fontes Rodenses in 1966, is ere
voorzitter van de Historische Kring 'Het
Land van Herle' en had in zijn 'tweede
jeugd' vele andere functies binnen de
Limburgse historische wereld. Augustus
werd voorgedragen omdat hij recent nog
het archief van de parochie Maria
Hemelvaart in Herzogenrath inventari
seerde. Schittges zei daarover: 'Nur ein
Fachmann Ihres Format ist in der Lage,
die zahlreichen Originalurkunden in
lateinischer sowie in den alten Formen
der französischen, niederlandischen und
deutschen Sprache zu entziffern, zu
übersetzen und richtig zu deuten'. Maar
inventariseren is niet Augustus' enige ver
dienste. Hij werd vooral beroemd vanwe
ge de kritische vertaling van de 'Annales
Rodenses' (samen met Jo Jamar) en vele
andere bronnenuitgaven waar hij aan
(mede)werkte. Schittges benadrukte het
zwaartepunt van zijn onderzoekingen,
leer- en voordrachtsactiviteiten: de ge-
schiedenis van de burcht Rode en de abdij
Kloosterrade. En zijn passie voor de histo
rie houdt niet op. Hij werkt nog hard mee
aan de voorbereidingen voor de viering
van 900 jaar Kloosterrade/Rolduc in
2004. In de feestelijke bijeenkomst kregen
ook andere buitenlanders de Rheinland
taler: prof.dr.dr. honoris causa jan
Goossens (B), prof. Frédéric Hartweg (F)
en Jean Malget (L).
FULLTIME PROFESSOR
De Universiteit van Amsterdam
heeft de deeltijdaanstelling van
prof.dr. F.C.J. Ketelaar omgezet in
een volledige aanstelling, vooral met
het oog op de vergroting van de
onderwijslast in verband met de (in
september 2002 startende) bachelor-
en masteropleiding Archiefweten
schap. De uitbreiding van de aan
stelling wordt gefinancierd door de
Stichting Archiefschool.
In verband met het fulltime-hoogle
raarschap heeft Ketelaar zijn dienst
verband bij de Rijksarchiefdienst,
waar hij parttime als juridisch advi
seur werkzaam was, beëindigd. Ook
verlaat Ketelaar de leerstoel Archief
wetenschap aan de Universiteit
Leiden. Over de bezetting van die
leerstoel zijn het Nationaal Archief
i.o. en de Leidse Faculteit der
Letteren in bespreking.
Prof.dr. F.C.J. Ketelaar is benoemd
tot lid van de Adviescommissie Insti
tuten Geesteswetenschappen en We
tenschappelijke Informatie van de
Koninklijke Nederlandse Akademie van
Wetenschappen. Deze commissie advi
seert over het beleid van KNAW-institu-
ten als de Fryske Akademy, het
Internationaal Instituut voor Sociale
Geschiedenis, het Koninklijk Instituut
voor Taal-, Land- en Volkenkunde, het
Koninklijk Nederlands Historisch
Genootschap, het Meertens Instituut,
het Nederlands Instituut voor Oorlogs
documentatie en het Nederlands Insti
tuut voor Wetenschappelijke Informa
tiediensten (NIWI). De Adviescom
missie Instituten GWI bestaat thans uit
de hoogleraren Fasseur (voorzitter),
Van Berkel, Grootes, Ketelaar en De
Vuijst.
Drs. R.C. Bastiaanse is met ingang
van 1 februari 2002 benoemd als direc
teur van het Rijksarchief in Noord-
Brabant. Hij volgt mw. dr. J.A.M.Y. Bos-
Rops op. René Bastiaanse (49) was
directeur van Het Markiezenhofcom
plex in Bergen op Zoom, waarin onder
meer een museum, een bibliotheek,
een restaurant en een accommodatie-
verhuur zijn gevestigd. Daarnaast is hij
programmamaker bij Omroep Brabant.
Wekelijks presenteert hij het televisiep
rogramma 'De Wandeling', waarin hij
op locatie cultuur- en natuurhistori
sche bijzonderheden toelicht.
nieuws uit het veld
Internet nieuws
GBG, de vereniging Geschiedenis, Beeld
Geluid, heeft een eigen website:
www.geschiedenisbeeldgeluld.nl. Waar
deze site over gaat, spreekt voor zich.
Maar u kunt zich er ook aanmelden voor
de CAM-discussielijst, waar mediahistori-
ci en belangstellenden van gedachten
wisselen.
vind u een 'handleiding' voor het bou
wen van een digitale kopie van uw foto
archief. In de special 'Digital Imaging
Issue' van het tijdschrift Spectra in PDF-
formaat leest u er alles over. De moeite
waard, klik op de link: '2000
Summer/Fall Issue'.
Exclusief voor zijn werknemers heeft
Coca-Cola zijn archief digitaal ter
beschikking gesteld. Het bedrijf heeft
voor de realisatie hiervan een andere
gigant in de arm genomen: IBM. In drie
afzonderlijk 'bibliotheken' worden
negenduizend plaatjes, zevenduizend
tekstdocumenten en vijfentwintigdui
zend televisie- en videocommercials
bewaard. Op de site http://www2.c0ca:
cola.com/ourcompany/ourheritage.html zijn
voor de geïnteresseerde bezoeker enkele
gaatjes door de overigens gesloten deur
geboord. En wat we daar te zien krijgen
doet niet onder voor die prachtige recla
me die we elke kerst weer te zien krijgen.
Het maakt ook duidelijk dat je met geld
iets moois kunt maken.
Op de Algemene Vergadering die begin
november 2001 in Parijs werd gehouden
heeft de UNESCO een resolutie aangeno
men waarin wordt aangekondigd de
regelingen aan te scherpen voor het
behouden en toegankelijk maken van de
steeds groeiende stroom digitaal erfgoed
in de wereld. Een en ander zal in nauwe
samenwerking met alle betrokken instel
lingen (bibliotheken, archieven en
musea) worden verricht. De door
Nederland ingediende resolutie werd
ondersteund door de Oekraïne, Portugal,
Canada, Spanje en de Russische
Federatie, en is overgenomen door alle
UNESCO-lidstaten die aanwezig waren
op de Algemene Vergadering.
Culturele, educatieve, wetenschappelij
ke, publieke en overheidsinformatie,
maar ook technische en medische infor
matie, worden in steeds grotere mate uit
sluitend elektronisch geproduceerd, en
verspreid (in UNESCO-termen: born-
digital materials). De deelnemers maken
zich zorgen over de gevoeligheid en het
verval van digitale informatie. Om digi
tale bronnen ook op lange termijn toe
gankelijk te houden zijn maatregelen
noodzakelijk, aldus de resolutie.
In haar Programma voor 2002-2003, dat
door de Algemene Vergadering is goedge
keurd, voorziet de UNESCO in een kader
voor identificatie, bescherming, conser
vering en overzetten in toekomstige
generaties software van digitaal erfgoed,
in het bijzonder door de adoptie van een
internationaal 'charter' voor het behoud
van digitaal erfgoed. De activiteiten van
de UNESCO voor het behoud van digi
taal erfgoed zullen aansluiten bij het
Memory of the World-programma, dat
handelt over het behouden van bedreigd
documentair erfgoed, het 'democratise
ren' van de toegankelijkheid en de
bewustmaking van het nut ervan.
Regionaal Historisch
Centrum Bergen op Zoom
Vanaf 1 januari 2002 is de naam van
Gemeentelijke Archiefdienst Bergen op
Zoom veranderd in Regionaal Historisch
Centrum Bergen op
Zoom. De reden hier
voor is dat de Ar
chiefdienst niet meer
alleen archieven van
de gemeente Bergen
op Zoom beheert,
maar ook de archie
ven van het water
schap Het Schelde-
kwartier, van de voormalige gemeenten
Huijbergen, Ossendrecht, Putte en Woens-
drecht en van de huidige gemeente
Woensdrecht. Deze ontwikkeling past in
een landelijke tendens, waarin het archief-
bestel wordt herzien.
Behalve deze maatschappelijke ontwikke
ling is er ook een historisch belang om de
archieven van de regio op één plaats te
beheren en beschikbaar te stellen. Het is
een unieke mogelijkheid om historisch
onderzoek te doen naar een groot deel
van het voormalige markizaat van Bergen
op Zoom. De archieven van waterschap
De Agger en zijn rechtsvoorgangers vor
men een aanvulling op de archieven van
de Zuidwesthoek. In het archief van de
Raad- en Rekenkamer van de markies en
het archief van Huize Mattemburgh is
eveneens informatie uit dit gebied te vin
den. Natuurlijk is het ook mogelijk onder
zoek te doen naar voorouders uit de regio.
Om de archieven beter te ontsluiten
werkt het Regionaal Historisch Centrum
aan projecten die voor een groot deel
door enthousiaste vrijwilligers worden
uitgevoerd. De doop-, trouw- en begraaf-
registers worden in de computer inge
voerd, op de notariële akten wordt een
index gemaakt en ze worden gescand,
foto's, dia's, bouwtekeningen enzovoorts
worden gescand en beschreven. Gedeel
telijk zijn de resultaten van deze projec
ten al op internet (www.archboz.nl) en in
de computers van de leeszaal van de
archiefdienst te raadplegen.
NIEUWS
uit
Winfried Schittges overhandigt de Rheinlandtaler het
eerst aan Louis Augustus (tweede van links).
1 archievenblad februari 2002
het veld
Op de site http://www.mcn.edu/spectra.htm
februari 2002
archievenblad
