De Internationale
Wat doet de KA?
ICA Congres Sevilla
ICA Congres Sevilla
Archiefraad
Door Yvonne Bos-Rops
den (CPTR en CBTR). Roelof Hol (RA Noord-
Holland) wordt corresponderend lid van de
commissie voor wetenschapsarchieven (CST);
Jan van den Broek (Groninger Archieven) is lin
guïstisch expert. Ook Carolien Schönfeld (GA
Amsterdam) trad als nieuweling aan. Vier van
onze Belgische collega's zijn eveneens bij het
ICA-werk betrokken. De Antwerpse stadsarchi
varis Inge Schoups als voorzitter van de commis
sie voor current records (CCR) en de Antwerpse
rijksarchivaris Herman Coppens als lid van de
commissie on descriptive standards (CDS); Lucie
Verachterd (ARA Brussel) van de commissie voor
informatietechnologie (CIT) en mw. R. Depoor-
tere van de commissie voor juridische zaken
(CLM).
Moderniseren
Twee hot issues waren er dit jaar tijdens de
General Assembly en de daaraan voorafgaande
vergaderingen van het bestuur van CITRA en
het Executive Committee: de wijziging van de
constitution van de ICA en de plaats voor de bij
eenkomsten van CITRA en Delegates Meeting in
2001.
De veranderingen in de constitutie beogen de
organisatie te moderniseren en de invloed van
de niet-westerse landen in de ICA te vergroten.
Voor het aansturen van het professioneel pro
gramma is de invloed van de secretaris-generaal
in de Program Management Commission vergroot;
daarvan is hij nu q.q. voorzitter. Het Program
Support Commission werd een Program Evaluation
Commission (CEP). De meest ingrijpende veran
deringen betreffen het Executive Committee.
Dit bestaat voortaan uit de voorzitter van de ICA
SPA symposium over 'Ethics and the Internet.
(Foto:Yvonne Bos-Rops)
Activiteiten
De meest zichtbare activiteiten van
de ICA zijn de verschillende congressen
en de publicaties. Om de vier jaar wordt
het grote internationale archiefcongres
georganiseerd. Het eerste was in 1950 in
Parijs; in 2004 is het alweer het 15e con
gres en dat zal in Wenen plaatsvinden,
met als thema archives, memory and know
ledge. In de jaren tussen de grote congres
sen zijn er geregeld kleinere bijeenkom
sten, bestemd voor de nationale archiva
rissen en de voorzitters van de nationale
beroepsverenigingen. Tijdens bijeenkom
sten van deze International Conference of the
Round Table on Archives (Conference
Internationale de la Table Ronde des Archives,
CITRA) komen specifieke thema's aan de
orde. In de periode 1997-1999 was dat het
thema access to information, dat vanuit ver
schillende gezichtspunten (juridisch, de
nieuwe technologie, behoud) werd
belicht. In de jaren 2001-2003 wil men de
aandacht richten op archives as memory of
nations. Voor de 'gewone' archivarissen in
actieve dienst organiseert één van de
nationale beroepsverenigingen sinds de
jaren '80 van de vorige eeuw in de jaren
tussen de archiefcongressen een kleiner
congres, de European Conference. In 1991
werd die gehouden in Maastricht (als
onderdeel van het eeuwfeest van de
KVAN), in later jaren bezochten veel
Nederlandse archi
varissen de con
gressen in Lancaster
(1994) en Barcelona
(1997). De volgen
de European Confe
rence, van 30 mei
tot 2 juni 2001 in
Florence, neemt de
Italiaanse beroeps
vereniging voor
haar rekening.
Publicaties
Van oudsher
worden de versla
gen van de interna-
i
tionale archiefcongressen gepubliceerd
in het tijdschrift Archivum, een periodiek
dat ook themanummers heeft gewijd aan
diverse onderwerpen. In vroeger jaren
verschenen daarin tevens de teksten van
archiefwetten en adresgegevens van ar
chiefdiensten.
Het tweede
tijdschrift van
de ICA is Ja
nus. Ontstaan
als medede
lingenblad
van de SPA, la
ter van SPA en
SMA gezanten
lijk, is het
inmiddels uit
gegroeid tot
het tijdschrift
voor vakin
houdelijke bij
dragen. Maar
ook de versla
gen van de European conferences worden
in Janus gepubliceerd. Zowel Archivum als
Janus zullen met ingang van 2001 van
karakter veranderen.
Van allerlei vergaderingen zijn berichten
en notulen opgenomen in het ICA-
Bulletin. Daarnaast verschijnt er door of
onder auspiciën van de ICA een aantal
series. Hiertoe behoren de welbekende
Guides to the sources on the history of..., de
delen in de serie Studies en de zogenaam
de Ramp-studies. De verslagen van de
Tables Ronde komen terecht in afzonder
lijke ICA-uitgaven.
Bestuur
Het bestuur van de Internationale
Archiefraad wordt gevormd door de
General Assembly. Hoewel deze bestaat uit
een vertegenwoordiger van elk lid in de
categorieën A, B en C en de leden in de
categorieën D en E, hebben alleen de ver
tegenwoordigers uit categorie A en B
stemrecht. De General Assembly vergadert
om de vier jaar, en wel tijdens de grote
internationale archiefcongressen, waar zij
besluit over het beleid en de activiteiten
van de ICA. Ook het Executive Committee,
dat de dagelijkse leiding in handen heeft,
wordt dan gekozen. Tot 2000 bestond dat
uit de voorzitter (de nationale archivaris
van het land dat het vierjaarlijkse ar
chiefcongres
had georga
niseerd), vijf
vice-voorzit-
ters, name
lijk de voor
zitters van de
drie Standing
Commissions
(Program Ma
nagement
Commission
CPM, in de
periode
1996-2000
was dat Eric
Ketelaar), de
Commission
on Archival
Development
(CAD, voor
de ontwikkelingslanden), de Program
Support Commission (CSP, voor de finan
ciën), de voorzitter van de Internationale
Conferentie van de Table Ronde (CiTRA) en
de nationale archivaris van het land dat
het volgende congres gaat organiseren,
en acht andere leden, namelijk vier regio
nale vertegenwoordigers (voor respectie
velijk Afrika en de Arabische landen, Azie
en Oceanië, Europa en Noord-Amerika en
Latijns Amerika en het Caraïbisch ge
bied), een vertegenwoordiger van catego
rie B-ieden (in de periode 1996-2000 was
ik dat), een vertegenwoordiger namens
de leden uit caterorie C, de penningmees
ter en de secretaris-generaal.
In de jaren tussen de internationale
archiefcongressen is er jaarlijks tijdens de
bijeenkomsten van CITRA een Delegates
Meeting voor het regelen van de prakti
sche zaken, zoals het goedkeuren van de
begroting en dergelijke.
ICA leden met stemrecht.
(Foto:Agnes Jonker)
20
archievenblad
december 2000
21
december 2000
archievenblad
Organisatie
De Internationale Archiefraad
(International Council on
Archives; ICA) is een niet-gou-
vernementele instelling met
banden met de UNESCO. Sinds
1999 staat het hoofdkwartier in
Parijs - in het gebouw van de
Archives Nationales - onder lei
ding van secretaris-generaal
Joan van Albada. De
organisatie is vrij
gecompliceerd. Er
zijn vijf categorieën
leden: A, B, C, D en
E. De belangrijkste
zijn de nationale
archiefdiensten
(categorie A). De
beroepsverenigin
gen vormen de cate
gorie B en hebben
een eigen organisa
tie binnen de ICA: de
sectie voor beroeps
verenigingen Section of
Professional Archival
Associations-, SPA). Alle andere
archiefbeherende instellingen -
een diverse groep, van regionale
en lokale archiefdiensten tot de
archiefdienst van een universi
teit of internationale organisatie
- vallen onder de categorie C.
Hierin kunnen zij zich aansluiten
bij een van de tien secties, waar
van de SMA Section of
Municipal Archives) bij veel
Nederlanders de bekendste is.
Daarnaast zijn er nog individu
ele leden (categorie D) en erele
den (categorie E). De leden in
categorie A en B kunnen zich
ook geografisch organiseren
door het vormen van een
Regional Branche. Voor het ver
der uitdiepen van bepaalde
onderwerpen op vakgebied
(zoals bijvoorbeeld standaardi
sering of behoud) heeft de ICA
commissies.
Tijdens het congres in Sevilla kwamen, zoals
gebruikelijk, vrijwel alle besturen en bestuurtjes
van groepen in de ICA in vergadering bijeen. Tal
van bestuurswisselingen stonden bij de secties
meestal hoog op de agenda. Welke Nederlandse
bestuursleden maakten plaats voor hun - ook weer
Nederlandse - opvolgers? Wat doen al die besturen
eigenlijk binnen het ICA, hoe gaat dat in zijn werk
en welk nieuws bracht het laatste congres?
Alle feiten op een rijtje.
Van onze afgevaardigden naar het ICA-con-
gres deed een goed deel mee aan de stoelendans
rond bestuurstafels van de secties. Om te begin
nen de SPA. Daarvan verliet ik als voorzitter na
acht jaar het bestuur om plaats te maken voor Jo
Jamar als nieuwgekozen bestuurslid. Het bestuur
van de SMA benoemde Jan Boomgaard, na het
vertrek van secretaris Wil Pieterse, tot lid. Bij de
sectie for Archival Education and Training droeg
Theo Thomassen het voorzitterschap over; in de
periode 2001-2004 zal hij actief zijn in de nieuw
opgerichte commissie voor archiefopleiding. Na
acht jaar legde Peter Horsman zijn voorzitter
schap van het Committee on Information
Technology neer en werd lid van CPM.
Voor 1 eerst
Zes Nederlandse collega's zullen in de jaren
2000-2004 voor het eerst in ICA-commissiever-
band actief zijn. Ted Steemers (RAD) wordt voor
zitter van de commissie voor preservation
(gematigde klimaatzone; CPTE) en zal als corres
ponderend lid actief zijn in de commissie voor
gebouwen (gematigde klimaatzone; CBTE). Ook
Amsterdammer Jacques Veenboer werd hier lid
van, evenals Ger de Bruin (ARA). Deze is tevens
corresponderend lid van twee commissies voor
preservation en gebouwen, maar dan van de
parallelle commissies voor de tropische gebie-
