Belvedere: cultuurhistorie en ruimtelijke ordening
oooGtoooeooo
De staat van sportarchieven
Verhuizing centraal archief gemeen
telijke akten luidt digitalisering in
Dutch Colonial Papers
nieuws uit het veld
Aanvaarding Wet
bescherming
Persoonsgegevens
-
nieuws uit het veld
SPORTGESCHIEDENIS IN NEDERLAND
DIGITALE STAMBOOM:
DE TWEEDE GENERATIE
NIEUWS
u i t
Sinds 1990 worden kopieën van
alle akten van de burgerlijke stand
(geboorte-, huwelijks- partnerschaps- en
overlijdensakten) bewaard in een in
begin jaren '50 als depot in gebruik
genomen bunker in Schaarsbergen.
Vanaf 1990 waren alle gemeenten in
Nederland verplicht van elke akte een
kopie ('dubbel') naar deze centrale
bewaarplaats toe te sturen. Daarvoor
werden ze verspreid over de archieven
van de rechtbanken bewaard. Inmiddels
heeft de rij akten in Schaarsbergen bijna
een lengte van 3 km bereikt. Langer kan
deze niet worden, want het ministerie
van Justitie, verantwoordelijk voor de
opslag van deze kopieën, heeft niet
meer plankruimte gehuurd van eigenaar
Rijksarchiefdienst in Gelderland. Omdat
deze het depot wil afstoten en Justitie
wil overschakelen op moderne archive-
ringstechnieken, wordt de opslag van
alle akten na 30 juni 2000 op een ande
re plaats, de Centrale Justitiële Docu
mentatie in Almelo, voortgezet. Daar
worden ze op microfiche of cd-rom
gezet in afwachting van vernietiging.
Voorlopig blijven de akten uit de vorige
eeuw en de eerste zes maanden van deze
eeuw in Schaarsbergen.
Met een schenking van 80.000 dollar
van de Save America's Treasure Fund, aan
gevuld met een schenking van de Archives
Partnership Trust, zijn de Dutch Colonial
Papers uitgeroepen tot officieel project
van het White House Millennium Coun
cil. Een initiatief van mr. President mrs.
Clinton zelve. De Dutch Colonial Papers
zijn een van de 62 projecten die voor een
schenking in aanmerking kwamen. In de
collectie zijn o.a. de Flushing Remonstrance
- ook wel de eerste American Declaration of
Independence genoemd - te vinden en gede
tailleerde verslagen hoe deze eerste Neder
landse kolonie werd geregeerd. Het gaat
om de oudste nog bestaande Europese
documenten die op Amerikaanse bodem
De waarde en het belang van cultuur
historie voor de ruimtelijke inrichting van
Nederland. Dat is waar Belvedere - een ini
tiatief van de ministeries van O C en W,
LNV, VROM en V&W - zich op richt. De
Nota Belvedere (1999) wil de kloof dichten
tussen cultuurhistorie - traditioneel gericht
op bescherming van het verleden - en
ruimtelijke ordening die zich bezighoudt
met het ontwerpen van de toekomst.
Cultuur erfgoed, zoals archeologie, monu
mentenzorg en het historische landschap,
moet een bijdrage leveren aan de ontwik
keling van ruimtelijke ordening. Ook
archieven kunnen hierin een rol spelen.
In tien jaar tijd en met een budget van
168 miljoen zal een actieplan uitgevoerd
worden door velerlei overheden en parti
culiere instellingen. Vanaf 1 september
ondersteunt en coördineert Bureau Bel
vedere de activiteiten vanuit Utrecht. Via
zijn website verstrekt het bureau prakti
sche en actuele informatie over cultureel
erfgoed in het landschap en wijst het de
weg naar kennis, wetgeving, beleid, geld
en scholing. Daarnaast toont de website
regionale plannen en voorbeelden van
de ontwikkelingsgerichte benadering van
imtelijke inrichting
cultureel erfgoed. Maak kennis met Bel
vedere en bestel de prachtig uitgegeven
en goed leesbare Nota Belvedere, met daar
in een aantal treffende voorbeelden van
gebruik en behoud van het landelijke
culturele erfgoed.
Bestel de Nota Belvedere (fl. 59.5°) bij
VNG Uitgeverij,
fax (070) 346 92 01 www.vnguitgeverii.nl
Bureau Belvedere
Kromme Nieuwe Gracht 38
3512 H) Utrecht
Tel. (030) 230 50 10
info@belvedere.nu
www.belvedere.nu
zijn ontstaan, die een
kijkje geven in een zeer
dynamische periode van
32 jaar (1638-1670). De
collectie is er slecht aan
toe en moet gerestau
reerd en geconserveerd
worden; tijdens de Ame
rikaanse Revolutie waren de stukken opge
slagen in het ruim van een Engels schip.
Door een brand in 1911 in het Capitol
werden alle stukken van voor 1638 al ver
nietigd. De inmiddels gepubliceerde ver
taling was in handen van Charles Gehring,
directeur van The New Netherland Project
of the New York State Library. In oktober
a.s. is een gedeelte van de collectie te zien in
het kader van de New York Archives Week.
www.unix6.nysed.gov/new/dutchcol.htm
Net voor het zomerreces heeft de
Eerste Kamer het voorstel voor de
Wet bescherming Persoonsgegevens
aanvaard. Het bij de WbP behorende
wetsvoorstel dat wijzigingen in ande
re wetten (waaronder de Archiefwet
1995) teweegbrengt, ligt echter nog
bij de Tweede Kamer. De verwachting
is dat deze wet en de WbP pas in het
eerste kwartaal van 2001 (mogelijk
per 1 februari) in werking zullen tre
den. Inmiddels is de Wet bescher
ming Persoonsgegevens gepubliceerd
in Staatsblad nr. 302.
archievenblad
september 2000
het veld
Loek van Raam vervult per 1 juni de
functie adviseur documentaire informa
tie management bij het Concernarchief
van de Nederlandse Spoorwegen. Van
Raam archiveerde daarvoor verschillen
de projecten bij NS Materieel en voltooi
de de pilot-opleiding informatiedienst
verlening-! (IDV-I) bij de Stichting GO.
André van Noort is per 1 juni begon
nen als parttime archivist bij het
Streekarchief Rijnstreek in Woerden.
Daarnaast werkt Van Noort aan een
archiefbewerkingsplan voor de gemeen
te Bleiswijk. Van Noort inventariseerde
het oud-archief bij diverse Zuid-
Hollandse gemeenten.
Gijs Boon is per 5 juni werkzaam als
medewerker dienstverlening bij het Streek
archief voor het Gooi en de Vechtstreek.
Boon studeert Boek-, Archief- en Informatie
wetenschap aan de Universiteit van
Amsterdam en hoopt in 2001 af te studeren.
Vincent Sleebe is per 1 juli archiefmede
werker bij het Gemeentearchief Apeldoorn.
Sleebe was daarvoor werkzaam in het
Stadsarchief Dordrecht, eerst als historicus
en daarna als archiefmedewerker. Hij werk
te mee aan deel III van de Nieuwe Geschie
denis van Dordrecht en voltooide de postdoc
torale opleiding integraal document
management (IDM) aan de Erasmus-
universiteit.
Dick Bunskoeke is per 1 augustus
benoemd tot streekarchivaris van het
Streekarchivariaat Regio Achterhoek in
Doetinchem, een samenwerkingsver
band van zestien gemeenten ter grootte
van de provincie Utrecht. Bunskoeke
was plaatsvervangend streekarchivaris
van het Streekarchief Waterland.
Hans Zwaanswijk is per 1 augustus bij
het Haags Gemeentearchief in dienst als
archivist. Zwaanswijk studeerde geschie
denis en was werkzaam als projectma
nager bij DOXiS.
Sportarchieven te over, maar in een
deplorabele staat. Zo luidt in het kort de
conclusie van het onderzoek dat stich
ting de Sportwereld heeft laten verrich
ten naar de stand van zaken van de spor
tarchieven. Veel archieven en sportorga
nisaties kregen najaar 1999 het verzoek
mee te werken aan dit inventariserende
onderzoek. De resultaten zijn nu
beschikbaar in het rapport Sportarchieven
als cultureel erfgoed. Wat blijkt: veel spor
tarchieven worden bewaard. Een groot
deel verkeert echter in een slechte mate
riële staat (lees: ligt op zolder bij een
oud-bestuurslid). Sportbonden noch
archieven voeren gericht beleid daar ver
betering in te brengen. Veel archieven
dreigen in de komende decennia verlo
ren te gaan indien niet adequaat wordt
ingegrepen. De toegankelijkheid ervan
laat eveneens te wensen over, ook bij
gemeente- en rijksarchieven, waar ze
geen prioriteit hebben. Slechts 30% van
de gemeentearchieven acquireert ze en
driekwart van de aanwezige sportarchie
ven is gedeeltelijk geïnventariseerd.
Het rapport besluit dan ook met een
aantal aanbevelingen. De belangrijkste
daarvan is gericht op mentaliteitsverbe
tering bij sportorganisaties door het
benoemen van een provinciale sport
archiefconsulent. Deze zal sportclubs ad
viseren en ondersteunen bij het onder
houden van hun archief.
Belangrijker is dat bestuurders bewust
gemaakt zullen worden van de waarde
van het sportieve culturele erfgoed.
Daarnaast beveelt het rapport een
landelijke registratie van sportarchieven
aan. Dit sluit aan bij het project
Registratie Particuliere Archieven dat
DIVA ontwikkelt.
Rapport Sportarchieven als cultureel
erfgoed kost f 20, - en is te bestellen bij:
stichting de Sportwereld
Postbus 11781, 1001 GT Amsterdam
Tel. (020) 692 89 03
members.xoom .com/sportwereld/
Met het uitkopen van het automatise
ringsbedrijf dat het systeem bouwde, kreeg het
Gemeentearchief Delft alle rechten op de
Digitale Stamboom in eigen hand. Dat het
eigendom van zo'n cruciaal product bij het
archiefwezen zelf ligt, vermindert de afhanke
lijkheid van een marktpartij en dus het gevaar
van prijsopdrijving zodra er geen weg terug is.
Inmiddels bouwde de nieuwe automatise
ringspartner Websilon op basis van Windows
2000 en MS SQL-server 7 een tweede generatie
van het systeem. Tegelijkertijd werden enkele
in het gebruikersonderzoek van 1999 gesugge
reerde verbeteringen aangebracht. Men kan
nu bijvoorbeeld dwars door de bestanden van
alle opgenomen plaatsen zoeken. Dit najaar
gaat het Streekarchief Regio Eindhoven - bij de
officiële opening van de nieuwbouw - met de
onlangs aangekochte Digitale Stamboom
direct van start op het internet. De honderd
duizenden gegevens waren al beschikbaar als
digitaal bestand en hoefden alleen te worden
geconverteerd. Het Gemeentearchief Rotter
dam heeft zich eveneens aangesloten. Hier
wordt hard gewerkt aan de invoer van gege
vens, zodat de site nog dit jaar in de lucht kan.
Ook onderzoekt Rotterdam hoe zij hun sys
teem voor ontsluiting van het notarieel
archief (ADP) geschikt kunnen maken voor
presentatie via de Digitale Stamboom.
Info: Gerrit Verhoeven,
Gemeentearchief Delft, tel. (015) 260 23 40 of
gverhoeven@deKt.nl
september 2000
archievenblad
