Decos
Restauratie-Atelier
Helmond B.V.
De m tijd voor verandering?
Tijd voor
Decos Document
ARCHIEFSERVICE
NEDERLAND
Snel en overal uw
gegevens paraat
met Decos Document -
web edition
voor restauratie en conservering van
papier, leer en perkament
boeken in leer en perkament
charters en zegels
prenten en tekeningen
kaarten en affiches
massaconservering
vrijblijvende offertes
vacuüm-vriesdrogen
ondersteuning bij calamiteiten
24 uur bereikbaar bij brand- en waterschade
06-575.896.31
Panovenweq 40. 5708 HR HELMOND (NL)
Tel: 0492 - 55.39.90 Fax: 0492 - 55.24.42
E-mail: info@restauratie-atelierhelmond.nl
Internet: www.restauratie-atelierhelmond.nl
W
Diverse grotere gemeentearchieven maak
ten daarvoor een archiefambtenaar - vaak
met historische opleiding - vrij, of namen
een professionele historicus in dienst,
zoals bijvoorbeeld in Rotterdam. Ook de
hierboven genoemde particuliere instellin
gen bevorderden het historisch onderzoek
actief waarbij ze wegens hun specifieke
deskundigheid vaak beter herkenbaar en
aantrekkelijker waren voor de historisch
onderzoeker.
Het lijkt er op dat de rijksarchieven
hier terrein hebben prijsgegeven. Het
grondslag-onderzoek, zuiver historisch
onderzoek door archiefmedewerkers, dat
eind jaren zeventig werd ingevoerd, was
na een jaar of tien al weer uit het taken
pakket verdwenen. Het was ook te zeer
gericht op ontwikkeling van het individu
en niet op het aanpakken van projecten
met en ten behoeve van onderzoekers. Bij
de meest recente provinciale geschiedenis
sen was de invloed, laat staan sturing van
uit de archiefdienst vrijwel afwezig. In
Noord-Brabant lagen initiatief en coördi
natie bij de KUB in Tilburg; in Utrecht trok
de rijksarchivaris weliswaar het project,
maar pas nadat hij het Utrechtse rijksar
chief had verlaten.
Op provinciaal niveau voeren de door het
provinciaal bestuur gesubsidieerde provin
ciale historici al vanaf het eind van de
jaren zeventig de begeleiding van histo
risch onderzoek uit. De banden met het
rijksarchief zijn in het gunstigste geval uit
stekend, maar informeel. Op dit moment
richten veel provincies meer en meer erf
goedkoepels en erfgoedhuizen op - ook
hier bestaat eenzelfde relatie ten opzichte
van de rijksarchieven.
Pas in de jaren zestig van de 20e eeuw ont
stond binnen de archieven aandacht voor
de educatieve taak. Dat paste geheel in die
jaren van cultuurspreiding en democrati
sering. Ook hier waren het de gemeentear
chieven die deze taak het meest konden
uitbouwen - gemeentebesturen honoreren
een dergelijke directe relatie met de burger
beter. Het rijk plaatste de educatie vanaf
1977, vanwege allerlei bezuinigingen,
onder aan de prioriteitenlijst.
Een wettelijke basis heeft deze 'derde taak'
van de archivaris (naast een administratie
ve en een wetenschappelijke) nooit gekre
gen. Pas in het beleid van de staatssecreta
rissen Nuis en Van der Ploeg wordt
opnieuw aandacht gevraagd voor dit
aspect van het werk - met name de activi
teiten in de richting van de scholen.
Op dit moment is
de aandacht bij de
vorming van Regio
nale Historische Cen
tra voornamelijk ge
richt op het realiseren van fusies tussen
archiefdiensten. Wil een archiefdienst er in
de toekomst in slagen de vele taken - waar
onder die op historisch en onderzoeks
technisch gebied - op een kwalitatief
behoorlijk niveau te blijven uitoefenen,
dan is deze schaalvergroting hoogstnood
zakelijk. De voortdurende toename van
overgebrachte archieven alleen al hebben
een autonome stijging van kosten voor
elke archiefdienst als gevolg. De investe
ringen, nodig voor ICT, zorgen zelfs bij een
gelijkblijvende omvang van de archieven
voor een grotere behoefte aan financiële
middelen.
En bij dit alles moeten de andere taken van
de archivaris niet in het gedrang komen.
Het voorbeeld van Engeland is niet aan
trekkelijk. Daar gaan in verschillende
plaatsen de archiefdiensten op in het
brede veld van 'leisure services' en leggen
de relatief kleine archieven het af in de
strijd met de bibliotheken. Archieven zijn,
gelet op andere aspecten zoals het profes
sioneel beheren, het bewaken van de inte-
griteit van het materiaal, de juridische kan
ten daarvoor toch té belangrijk.
Een voorbeeld van hoe het wèl zou kun
nen staat in Darmstadt. In het Haus der
Geschichte is een groot aantal instellingen
gevestigd: het Staatsarchief van Hessen,
het stadsarchief van Darmstadt, het Hes-
sische Wirtschaftsarchiv, het archief van
de Technische Hogeschool in Darmstadt,
de historische documentatie van de Hes-
sische Landes- und Hochschulbibliothek
en het Hessische Landesmuseum. Het
Staatsarchiv in Hessen heeft expliciet tot
taak het doen van onderzoek en het propa
geren van onderzoek in de beheerde bron
nen. Het organiseert tentoonstellingen,
geeft inleidingen in het archiefonderzoek
voor het onderwijs, schoolt geschiedenis
leraren bij, geeft verschillende tijdschriften
uit, stelt zalen ter beschikking aan histori
sche verenigingen, verschaft werkruimten
en gelegenheid tot het inrichten van een
informatiepunt voor genealogische vereni
gingen etc. Verder worden er bronnenuit
gaven geredigeerd en wordt er een serie
archiefdocumenten voor het onderwijs
uitgegeven.
Kortom: Meer aandacht voor geschiedenis
in het archief, meer historici in het archief.
En als dit gebeurt, dan kan het voor het
historisch-wetenschappelijk onderzoek
alleen maar voordelen hebben.
15
Richard heeft snel de jaarcijfers van vorig
jaar nodig. Die liggen niet in zijn archiefkast
maar op het hoofdkantoor, zo'n honderd
kilometer verderop. Maar met Decos
Document - web edition regelt Richard
alles van achter zijn computer en laat hij
de auto staan.
Met Decos Document - web edition zoekt,
registreert en print Richard de gewenste
documenten vanaf iedere locatie. Met het
snelmenu kiest hij zonder omwegen een
voudig welke handeling hij wil verrichten.
Dat scheelt kostbare tijd èn veel ergernis.
Document management van Decos kan
ook uw organisatie de weg wijzen.
Bel voor meer informatie 071 364 07 00
of bezoek ons op www.decos.nl.
Software Engineering
Bonnikeplein 24-26
2201 XA Noordwijk
info@decos.nl
advisering
projecten
trainingen
detachering
document- en
workflow management
Obbinklaan 13,3571 ND Utrecht,
Tel. 030-2724235, Fax 030-2716900
Internet:
http://biz.inter.NL.net/Archiefservice.Ned
E-mail: Archiefservice.Ned@inter.NL.net
Terrein prijsgegeven
Van der Ploeg: meer aandacht
voor de 'derde - educatieve-
taak' van de archivaris.
Schaalvergroting
Voor het realiseren van echte Regionale
Historische Centra is een mentaliteitsver
andering nodig:
de omslag van de formele kant van
archiefbeheer naar de inhoud
van de oriëntatie op het materiaal (het
aanbod) naar de vragen die onderzoe
kers daar aan stellen
van alles-in-eigen-hand naar samenwer
king met andere spelers in het veld
van archivaris naar historicus
Twee delen Geschiedenis van Dordrecht, uitgegeven
door het Stadsarchief aldaar. Tussen 1994 en 2000 door
de vrijwillige inzet van een groot aantal onderzoekers,
auteurs en vrijwilligers tot stand gekomen. November
2000 verschijnt het laatste deel. (foto's: Ad Molendijk,
Stadsarchief Dordrecht)
P Haus der Geschichte
der Bundesrepublik Deutschland
Bewerking van de lezing op de discussiedag
'Archieven of Regionaal Historische Centra?
Implicaties van de Regionale Historische
Centra voor het archiefwetenschappelijk
onderzoek' van de Commisie Geestesweten
schappen van de KNAW en het KNHG op
14 mei 2000 te Amsterdam.
augustus 2000
archievenblad