VOD SCHItDERSIEIGER HMARCHIEFKAST
O
De itithting GO en de opleiding tot bedrijfsortliivaris
Door sluiting van de centrale waar ik jaren
lang als schilder had gewerkt, moest ik gaan uit
zien naar ander werk. Binnen ons bedrijf lagen
er in mijn eigen vakgebied geen mogelijkheden,
evenmin als daarbuiten. Lezend in het 'Venster',
ons personeelsblad, viel mijn oog op een vacatu
re van assistent-bedrijfsarchivaris. Wel heel wat
anders, maar nu, vier jaar later, blijkt het geen
slechte keus geweest te zijn. Natuurlijk was de
overgang enorm; met een typemachine of een
computer had ik nog nooit gewerkt. Het bete
kende een totale omscholing onder andere door
het volgen van de GO BI- opleiding te Utrecht.
Een behoorlijk zware tijd volgde, vooral
omdat ik naast de GO-opleiding ook een cursus
binnen ons bedrijf volgde. Ik heb e.e.a. echter
met goed resultaat medio 1996 kunnen afron
den. Na goed en wel ingewerkt te zijn en inmid
dels een beetje gewend aan mijn nieuwe job,
overleed in januari 1999 onze bedrijfsarchivaris.
En toen stond ik er alleen voor. Terugvallen op
een collega met meer dan dertig jaar archieferva
ring en waaraan ik veel te danken heb, kon niet
meer. Ik moest verder met de overgedragen ken
nis. Het bedrijfsarchief beheren was te zwaar
voor een persoon en we moesten op zoek naar
een 'assistent voor de assistent'.
Door een reorganisatie kwam Johan
Makkinga, een medewerker van de postkamer,
beschikbaar en deze was geïnteresseerd in de
opengevallen plaats bij het archief. Ook hij is
inmiddels bezig met de GO-opleiding en pakt
dit prima op. Eens in de veertien dagen gaat hij
naar Den Haag. Omdat hij helemaal in beslag is
genomen door de Universele Decimale Classifi
catie (UDC) code 'praat' hij daar regelmatig in.
Een voordeel is, dat wij werken met de
Energiecode, die is gebaseerd op de UDC.
De verkoop van ons bedrijf bracht een paar
hectische weken te weeg. Belanghebbenden
wensten om de haverklap inzage in overeen-
komsten en contracten die wij uit ons archief
moesten opdiepen, om daarna in meervoud te
kopiëren. Drie weken lang moesten we bereik
baar zijn om binnen 24 uur datgene aan
te leveren, waarvoor men belangstelling
had. Nadat alles achter de rug was, wer
den we uitgenodigd bij een manage-
mentvergadering. Het deed ons goed te
horen dat wij als archiefmedewerkers een
onmisbare rol hadden gespeeld in dit
gehele proces.
Alle productielocaties hebben een
eigen archief. Dit is ook het geval met de
warmte- krachtcentrale in Almere. Op
verzoek ging ik daar op werkbezoek voor
het geven van praktische adviezen. De
indruk bestond daar dat de archiefruimte
hoognodig aan uitbreiding toe was. Na
dit bezoek kwamen we tot de conclusie
dat na het vormen van een statisch
archief en een betere benutting van de
beschikbare ruimte, voor de eerste vijf
jaar voldoende ruimte aanwezig was. De
middag was dus nuttig besteed. Na wat
bijpraten met vroegere collega's, gingen
we met een voldaan gevoel huiswaarts
door het mooie en weidse polderland
schap met aan de horizon de pluim op de
schoorsteen van de Flevo Centrale.
Daar kijk ik nog altijd met bepaalde
gevoelens naar, tenslotte ligt bij deze
Centrale uiteindelijk toch 21 jaar van
mijn arbeidsleven.
ET MOOISTE BEDRIJFSARCHIEF VAN..
De huidige stichting, meestal
kortweg GO genoemd heeft als doel
het verzorgen van opleidingen en bij
scholingen op het gebied van de
informatiedienstverlening. Tevens
neemt zij examens af ter afsluiting
van deze opleidingen.
De GO-opleidingen op het gebied
van bedrijfsarchiefkunde (GO-BI en
GO-BII) worden vanaf september 2000,
ondergebracht in de opleidingen infor
matiedienstverlening 1 en informatie
dienstverlening 2 (IDV-1 en IDV-2).
Het uitgangspunt bij deze opleidingen
is een integrale en klantgerichte bena
dering van de informatiedienstverle
ning. Door de mogelijkheden van de
informatie- en communicatietechnolo
gie schuiven de verschillende soorten
informatiedienstverlening (archief,
bibliotheek en documentatie) steeds
dichter naar elkaar toe. Het gaat immers
om de informatie, ongeacht waar deze
vandaan komt of hoe ze is verpakt. De
professionele informatiedienstverlener
heeft echter ook te maken met beheers
aspecten, die per type informatie kun
nen verschillen. Zo wordt in een
archiefomgeving vaak meer waarde
gehecht aan de vertrouwelijkheid en de
integriteit van de informatie dan in een
bibliotheek- of documentatieomgeving.
Binnen IDV 1 en IDV 2 bestaan daarom
afzonderlijke leerroutes.
Voor medewerkers in bedrijfsar
chieven die een initiële opleiding vol
gen, wordt de volgende leerroute aan
bevolen:
Op MBO-niveau: IDV 1, die bestaat uit
de oriëntatie op de IDV, drie basismo
dulen en de vervolgmodule Docu
mentregistratie, Archiefordening 1 en
Beheren, bewaren en saneren. Deze
route leidt tot het diploma 'assistent-
bedrijfsarchivaris'. Nieuw daarbij is dat
deze kwalificatie is opgenomen in de
kwalificatiestructuur van het ministe
rie van OC en W. Deze leerroute leidt
daarmee op tot een door het ministerie
van OC en W erkend diploma.
Op HBO-niveau: IDV 2, die bestaat uit
drie basismodulen en de vervolgmo
dulen Archiefordening 2 en Fysiek
Beheer.
Mits men voldoet aan de toela
tingsvoorwaarden zijn alle basis- en ver
volgmodules tevens als bij- of nascho
ling te volgen. GO biedt daarnaast een
groot aantal korte cursussen en work
shops, waarvan een aantal ook voor
(bedrijfs)archivarissen interessant is:
Archiefbeheer
De archieffunctie in een digitale
omgeving
Beheer van fotocollecties
Beheer van technische tekeningen
DIS WFM
Kennismaken met elektronisch
archiveren
38
39
opleiding bedrijfsarchivaris
De N.V. Electriciteits-Produktie-
maatschappij Oost- en Noord-
Nederland, afgekort EPON,
produceert elektriciteit en
warmte in de provincies
Groningen, Drenthe, Overijssel,
Flevoland en Gelderland. EPON
wekt met haar vijf grote elektrici
teitscentrales en een warmte
krachtcentrale 26,5% van de in
Nederland geproduceerde
elektriciteit op. De omzet in 1998
bedroeg 1,8 miljard gulden.
EPON biedt werk aan 1.005
personen.
Het hoofdkantoor is gevestigd te
Zwolle, waar ook het centraal
archief is gehuisvest. Samen met
collega Johan Makkinga beheer
ik hier de archiefzaken.
Dit artikel schreef ik op maandag
1 november 1999, voor mij een
bijzondere dag, omdat ik 25 jaar
geleden in dienst trad bij de
Provinciale Gelderse Elektriciteit
Maatschappij (PGEM), later opge
gaan in de EPON.
Door Jan Kootstra
Vier jaar geleden kreeg jan Kootstra's loopbaan bij
de elektriciteitssector een drastische wending. Tot
die tijd was hij werkzaam als schilder bij de Flevo
Centrale te Lelystad. Na een productieperiode van
25 jaar werd een gedeelte van deze centrale geslo
ten, met als gevolg dat er onderhoudstaken - en
dus ook arbeidsplaatsen - vervielen. Het moment
om naar iets anders uit te zien, maar ja wat?
Omscholing
Assistent
Onmisbare rol
Eerst schilder, nu bedrijfsarchivaris.
Totale omscholing voor Jan Kootstra (foto Jan Kootstra).
Terug naar de polder
HET GEMEENTEARCHIEF LEEUWARDEN
Leeuwarder Papierwarenfabriek (LPF)
Toen papierhandelaar Hendrik Landstra in 1910 de functie
van directeur aanvaardde van de Leeuwarder Papierwaren
fabriek (LPF), leek het bedrijf nauwelijks levensvatbaar.
Dankzij het innoverende en ambitieuze beleid van Landstra
en financiële steun van baron Rengers en andere leden van
de Leeuwarder elite, wist LPF echter uit te groeien tot een
bedrijf van middelgrote omvang. In 1913 maakte het een
breed assortiment aan verpakkingen: zakken, maar ook kar-
tonnages, toonbankrollen en wikkels. Vanaf 1918 pro
duceerde men merendeels voor bedrijven buiten Friesland
eveneens affiches, etiketten, aanplakbiljetten en folders.
Later ook nog: kalenders, dozen, eiertrays en stroopbekers.
De crisis- en oorlogsjaren werden goed doorstaan en dankzij
de Marshall-hulp volgde er in.1948 en 1949 zelfs ingrijpende
moderniseringen. In 1968 nam Van Gelder Papier de LPF
over. Het archief is redelijk
compleet. Naast bedrijfsad
ministratie bevat het ook
archivalia van een voor
ganger, persoonlijke
stukken van een directeur,
foto's en drukwerk. De
'monsterboeken' en docu
mentatie bevatten veel van
de aantrekkelijke verpak
kingen en reclamedrukwerk.
Plaats: gemeentearchief Leeuwarden
Periode: (1900) 1907-1982
Omvang archief: 9 meter
Toegankelijk: plaatsingslijst
GIT
opleiding bedrijfsarchivaris
HET GAAT OM DE INFORMATIE, WAAR ZE OOKVANDAAN KOMT OF HOE ZE IS VERPAKT
Door Harry Strijkers
Om een opleidingsprogramma te ver
zorgen voor bedrijfsbibliothecarissen,
bedrijfsarchivarissen en documenta
listen richtten de Nederlandse Vere
niging van Bibliothecarissen (NVB) en
het toenmalige Nederlands Instituut
voor Informatie, Documentatie en
Registratuur (NIDER) in 1950 de
Stichting Gemeenschappelijke Oplei
ding (GO) op. Organisatorische be
hoorde de Nederlandse Documentalis
ten Kring (NDK), de voorloper van de
NVBA, bij het NIDER. In 1951 ging de
cursus Bedrijfsarchiefkunde van start,
opgezet door de GO-Adviescommissie-
B. Door voortschrijdend inzicht en de
ontwikkeling van het archiefvak werd
in 1958 de cursus Bedrijfsarchiefkunde
gesplitst in een voor aankomend en
een voor gevorderd personeel.
Tot op de dag van vandaag staan alle
scholingsactiviteiten van de GO onder
inhoudelijk toezicht van opleidings
commissies. Vanaf het cursusjaar 2000
2001 neemt een Programmaraad -
waarin vertegenwoordigers uit het
brede veld van de informatiedienst
verlening - deze taak over. Er zijn twee
kwaliteitszetels in de Programmaraad,
waarvoor door het bestuur van de
NVB, respectievelijk NVBA kandidaten
worden voorgedragen. Een onafhanke
lijk werkende Centrale Examencom
missie neemt de examens af.
Klantgericht
Leerroute
Korte cursussen en workshops
archievenblad
juli 2000
juli 2000
archievenblad
