ca
1 A123 jU U
1$ 'öHEa^üiiii
|^cj
Selectie bij de rechtbank
Politieke prenten Eppo Doeve naar
Nederlands Persmuseum
GO BESTAAT 50 JAAR!
nieuws uit het veld
'Herkomst Gezocht'
zoekt archieven
Onder verantwoordelijkheid van de
Inspectie Cultuurbezit ging op 1 septem
ber 1998 het projectbureau 'Herkomst
Gezocht' van start. Zes onderzoekers zijn
belast met het uitvoeren van onderzoek
naar de herkomst van de zogenaamde
Nederlandse Kunst (NK) Collectie. Deze
is het restant van de na de Tweede
Wereldoorlog gerecupereerde kunstwer
ken, dat zich in beheer van de rijksover
heid bevindt. Het onderzoek naar circa
4000 voorwerpen - waaronder circa 1500
schilderijen - zal in september 2001 afge
rond zijn.
Archieven van kunsthandels, vei
linghuizen of verzamelaars zijn een
belangrijke bron voor het onderzoek.
Veel archieven zijn echter verloren
gegaan of onvindbaar. Daarom doen de
onderzoekers een beroep het archiefveld
om dergelijke archieven te vinden. Weet
u waar een kunstarchief zich bevindt,
neemt u dan contact op met mevrouw
drs. H. Marres-Schretlen van Bureau
'Herkomst Gezocht'.
Drie jaar geleden hees Frans Huijnen de
stormbal bij de rechtbanken: de toestand
van de archieven is niet om over naar
huis te schrijven. Steeds meer papier en
de Archiefwet stelt hogere eisen dan
vroeger. Huijnen vond dat er iets dras
tisch moest gebeuren en wist 6 miljoen
op tafel te krijgen voor een project. Een
opmerkelijke prestatie.
Inmiddels draait het project 'Verbetering
Archieffunctie Rechterlijke Organisatie' -
kortweg VARO - en begint het vruchten
af te werpen. Frits Hoorweg is projectlei
der en bericht over de voortgang. Samen
met het Algemeen Rijksarchief is een
institutioneel onderzoek uitgevoerd. Een
commissie heeft een rapport over de
selectiecriteria opgesteld. Nu wordt
gewerkt aan het Basis Selectie Document.
Een van de problemen binnen de rech
terlijke organisatie is dat gewerkt moet
worden met diverse lijsten die niet direct
als vernietigingslijst herkenbaar zijn.
Vanaf 1990 ondernam men pogingen om
daar verandering in te brengen. Wegens
onenigheid over de toe te passen metho
de zijn die allen gestrand. Op het eerste
gezicht schiet het begrippenapparaat van
PIVOT tekort voor de beschrijving van
het werkterrein van de rechterlijke orga
nisatie, waar weinig beleid wordt
gemaakt.
Onlangs slaagden vertegenwoordigers
van Justitie en van het Algemeen
Rijksarchief erin om wat een vruchtenlo-
ze woordenstrijd dreigde te worden, te
doorbreken. Afgesproken werd dat de
PIVOT-methode uitgangspunt is, maar
dat een aangepaste werkwijze zou wor
den gevolgd. Als het zogenaamde
Driehoeksoverleg ook enthousiast is, is
de selectielijst eind 2000 klaar.
In het kader van het project VARO wordt
de implementatie van de selectielijst
zorgvuldig voorbereid. Alle rechtbankar
chivarissen en hun plaatsvervangers vol
gen in het eerste kwartaal van 2000 een
cursus, waar de PIVOT-methode een cen
trale plaats inneemt. Ook zal de nieuwe
selectielijst - met weinig ruimte voor
interpretatie - geïntroduceerd worden.
Een bijbehorende leeswijzer moet het
gebruik ervan vergemakkelijken. Kortom,
alles wordt op alles gezet om te zorgen
dat de mensen die er in de praktijk
mee moeten werken de selectielijst ook
begrijpen.
Leven vooroorlogse joden gereconstrueerd
'Opdat diens naam uit Israel niet
uitgewist worde' staat in het Oude
Testament. De naam die niet verloren
mag gaan is belangrijk in het Joodse
geloof. Daarom wil de Groningse eme
ritus-hoogleraar eigentijdse geschiede
nis Isaac Lipschits de namen en het
leven van alle 135.000 joden die in
Nederland aan de vooravond van de
deportaties leefden, in een 'digitaal
monument' terugbrengen in de herin
nering.
Lipschits zal gebruik maken van
de inboedellijsten van de politie en de
schilderijenlijsten van de Liro-bank.
Dat zijn slechts twee van de vele bron
nen die hij zal benutten. Aan elke
naam koppelt hij zoveel mogelijk
gegevens die iets zeggen over adres,
leeftijd, beroep, familiebanden, wel
stand, culturele belangstelling of lief
hebberijen. De interactieve website
wordt niet alleen een bron van infor
matie, maar zal tevens betekenis krij
gen voor het onderwijs.
Voor dit project stelde het Verbond
van Verzekeraars een bedrag van vijf
miljoen gulden beschikbaar. De finan
ciering is een onderdeel van het
akkoord over de afhandeling van de
oorlogspolissen dat in november 1999
werd gesloten tussen het Verbond van
Verzekeraars en het Centraal Joods
Overleg. Lipschits hoopt dat het
'Digitaal Monument Joodse Gemeen
schap in Nederland' over drie jaar
klaar is, maar dat het al eerder geo
pend is. Een stichting met daarin
Maarten van Boven (RAD), Eric
Fischer (Verbond van Verzekeraars) en
Ronny Naftaniel (Centrum Informatie
en Documentatie Israel (CIDI)) zal toe
zicht houden op het monument.
Jalema Archiefsystemen opent
dochterbedrijf in Londen
Eind '99 opende Archief- en opbergsyste-
menbedrijf Jalema een dochterbedrijf in
Londen. Het nieuwe bedrijf zal zich voor
al richten op de gezondheidszorg. Jalema
is in Nederland actief met drie divisies. In
de archiefwereld is de divisie File
Management, dat is gericht op beheer en
opslag van archief van instellingen en
bedrijven, het bekendst.
FILING-SYSTEMS •OFFICE-SUPPLIES
8
nieuws uit het veld
Nieuwe pictogrammen in de bieb
Vanaf 19 januari werken de Nederlandse
bibliotheken met nieuwe pictogrammen;
op die dag introduceerde Biblion moder
ne en gebruikersvindelijke pictogram
men die de oude vertrouwde -na 25 jaar -
vervangen. Bovendien zijn er naast het
numerieke systeem pictogrammen geko
men voor de non-fictie.
Een pictogram is gemakkelijk herken-
Met de zeer omvangrijke verzameling
- 2500 tekeningen en schilderijen - origi
neel werk van politiek tekenaar en schil
der Jozef Ferdinand 'Eppo' Doeve (1907 -
1981) is het Nederlands Persmuseum een
belangrijke collectie politieke prenten rij
ker. Doeve was met zijn tekeningen
gezichtsbepalend voor Elseviers Weekblad
en Elseviers Magazine. Hij maakte niet
alleen politieke tekeningen, maar tekende
ook rechtszittingen. Daarnaast ontwierp
hij bankbiljetten en affiches, onder meer
voor Artis en de KLM.
Het Nederlands Persmuseum heeft nu de
grootste collectie-Doeve in zijn bezit. De
baar, neemt weinig ruimte in beslag en is
toepasbaar op boek, cd of diskette. Ook
in het archiefwezen zouden zij goed toe
pasbaar zijn!
verwerving van de collectie verstevigt de
positie van het Nederlands Persmuseum
als het centrum voor de politieke prent
in Nederland. Naast Doeve bezit het
museum origineel werk van onder meer
Albert Hahn, Tjerk Bottema en Lex Metz.
Deze collecties zullen getoond worden in
de nieuwe expositieruimte die vanaf
najaar 2000 geopend is.
De Stichting GO, voluit Gemeen
schappelijke Opleiding voor Archief,
Bibliotheek, Documentatie en Infor
matiebewerking, bestaat dit jaar 50 jaar.
Op 1 maart viert GO dit uitgebreid in de
Beurs van Berlage voor allen die hebben
bijgedragen aan haar succes en voor rela
ties uit het beroepsveld. In het feestelijk
programma staat het thema 'Informatie
onder druk, een perspectief' centraal. De
veranderende betekenis van informatie
in onze samenleving zal vanuit verschil
lende optieken worden belicht.
De Stichting GO biedt vanaf september
2000 een vernieuwd opleidingspakket
waarmee de opleidingen optimaal aan
sluiten bij de veranderingen binnen de
informatie- en communicatietechnologie.
De opleidingen Informatiedienstverlening
worden aangeboden op mbo- en hbo-
niveau, met verschillende leerroutes. De
basismodulen en vervolgmodulen maken
daarbij specialisatie mogelijk.
NAA verwerft etnomusicologische collectie
Het Tropenmuseum draagt zijn col
lectie etnomusicologie in beheer over
aan het Nederlands Audiovisueel Archief
(NAA). De collectie bestaat uit ongeveer
1300 veldopnamen en
registraties van niet-wes-
terse concerten. Het NAA
trekt ruim 100.000 gulden
uit om de collectie te con
serveren.
Het NAA beheert al
5500 langspeelplaten en
750 concertopnamen met
niet-westerse muziek. De
collectie die nu ontstaat,
krijgt de naam Etnomusico
logische Collectie NAA.
Grondlegger van de etnomusicologie in
Nederland is Jaap Kunst, die in de jaren
dertig begon met het verzamelen en
bestuderen van niet-westerse muziek.
Felix van Lamsweerde
zette die werk vanaf de
jaren zestig voort als con
servator van het Tropen
museum. De collectie is
zeer gevarieerd, van Indi-
aase en Surinaamse mu
ziek, tot Indonesische wa
jang kulit en Braziliaanse
voodoo.
9
Bureau 'Herkomst Gezocht'
Postadres: Prinsessegracht 31
2514 AP Den Haag
Tel. (070) 371 72 00. Fax (070) 385 29 58
e mail: herkomstgezocht@minocw.nl
Woordenstrijd
Soepele invoering?
archievenblad
maart 2000
Nieuwe fictie-pictogrammen: a
Biografie Dieren
Dokters- Erotiek Familie- Griezel- Historisch Humor Kerstmis Oorlog en
verhaal roman verhaal verhaal verzet
Paarden/ Pasen Psycholo- Romantisch School
pony's gisch verhaal
verhaal
Science Sinterklaas Sociaal/ Spanning en Sport Sprookjes Western Zeeverhaal
fiction politiek avontuur
ABINET
Info: Biblion bv, Pol Schevernels
Tel. (070) 309 01 93
Fax (070) 309 05 55
e-mail: schevernels@biblion.nl
Info:
Nederlands Persmuseum,
Stef Severt
Tel. (020) 668 58 66
Fax (020) 665 41 81
e mail: npm@iisg.nl
Info: Stichting GO
Celebesstraat 89
2585 TG Den Haag
Tel. (070) 351 23 80
Fax (070) 354 97 89
e-mail: info@stichting-go.nl
http: www.stichting-go.nl
kabinet - vakbeweging (Kok, 1973)
Info: NAA,
Afd. Communicatie
Tel. (035) 677 59 18
maart 2000
archievenblad