De weg kwijt in
a uW ARCHIEF
1 archiefburo
Archielwetenschflppeliih
onderzoek
Digitalisering van elk denkbaar origineel
in het Tabularium programma
Wij sjcheppeli weer orde
Deskundige en discrete specialisten in traditionele en digitale archivering
bij instellingen^ bedrijven.
iOok voor specifieke trailing van archièfpersoneel.
J
Aletta Jacobsstraat 28 - Waalwijk - Tel. 041 - 34 89 80
PICTURA IMAGINIS
documenthcmdling, training en service
de hoefsmid 13 - 1851 PZ Heiloo - tel: 072 53 20 444 - fax: 072 53 20 400 - e-mail: info@pictura-imaginis.com
digitaal procédé
database als vervanging van de ladenkast
tabularium
Het Project:
onderzoek naar kwaliteit van een nationaal archiefbestel
Onder het archiefbestel of archiefwezen
van een land verstaan we het geheel aan
instituties (met name hun onderlinge
relaties, de regelgeving en andere stu
ringsinstrumenten) verantwoordelijk
voor vastleggen, opslag, ordening,
beschrijving, selectie, overdracht, conser
veren en beschikbaarstellen van archie
ven. Vorm en kwaliteit wordt in hoge
mate bepaald door historische factoren
en culturele en andere variabelen. Zo is
het grote verschil tussen het archiefwe
zen in zuidelijk Europa en het Noorden
grotendeels veroorzaakt door de 13e
eeuwse ontwikkeling van het notariaat,
met daarnaast juridische, politieke en
economische factoren. Kan een beter
inzicht in zulke kwaliteitsverschillen van
nut zijn bij het ontwerpen van wijzigin
gen in het archiefbestel zoals we nu in
Nederland overwegen?
Hiervoor moeten we ten eerste beschrij
ven (etnografie) en nog eerder: vaststel
len wat en hoe we beschrijven en onder
zoeken. In elk geval komen de volgende
(kwaliteits)aspecten aan bod:
Reikwijdte van het archiefbestel (wat
valt er binnen en wat er buiten?)
Het records continuum (verhouding
archief-registratuur)
De verhouding tussen overheids- en
particulier archiefbestel
Openbaarheid van overheidsarchieven
Selectie van overheidsarchieven
Opleiding van archivarissen
(De)centralisatie, integratie en coördi
natie in het archiefbestel
Dit onderzoek vindt deels plaats in het
kader van het Tabularium-programma,
deels in een doctoraalwerkcollege o.l.v.
prof. dr. F.C.J. Ketelaar aan de Univer
siteit van Amsterdam. Het bestaat voor
namelijk uit bestudering van literatuur
(archivistiek, openbaar bestuur, rechts
vergelijking, culturele antropologie) en
wetgeving, waar mogelijk aangevuld
door veldonderzoek in het buitenland.
enig doctoraaldiploma
of diploma Hoger/Middelbaar archief-
ambtenaar/Archivistiek A of B
voldoende kennis van tenminste één
moderne vreemde taal
gemiddeld 2 dagen/week tot juli 2000 (of
korter) beschikbaar
bij voorkeur kennis van het archiefwezen
in tenminste één ander land dan
Nederland.
Vanaf februari jl. bestaat de mogelijk
heid om onder leiding van P.J. Horsman
M.Sc. en prof. dr. F.C.J. Ketelaar deel te
nemen aan een van de onderzoeksgroe
pen in het Tabularium Programma. Elke
onderzoeksgroep werkt aan een eigen
project; in de meeste gevallen vindt dit
werk in Amsterdam plaats. De onder
zoeksresultaten, die meestal in de vorm
van een publicatie het licht zien, komen
ten algemene nutte beschikbaar. Hoewel
de Archiefschool in principe de onder
zoeksvraag bepaalt, is het is ook mogelijk
dat een archiefinstelling een onderzoeks
vraag voor eigen gebruik voorstelt, al dan
niet onder aanbod van in te zetten mens
kracht. Indien de Archiefschool daaraan
voldoende belang hecht en de in te zetten
mensen als onderzoeker aanvaart, kan
het voorgestelde onderzoek worden opge
nomen in het Tabularium programma.
Archief
school
De inzet van de onderzoekers (net
afgestudeerde doctorandi in de archiefwe
tenschap) wordt betaald uit een subsidie
van het ministerie van OCenW. Reeds in
de praktijk werkzame archivarissen en
records managers (in het bezit van enig
doctoraaldiploma of het diploma Hoger/
Middelbaar archiefambtenaar/Archivis-
tiek A of B) kunnen door hun werkgever
voor (tenminste) twee dagen per week
gedurende een per individu te bepalen
aantal maanden gedetacheerd worden bij
de Archiefschool. De Archiefschool ver
goedt daarvoor het salarisequivalent van
een dag aan de werkgever. In.bijzondere
gevallen behoort een promotiebeurs tot
de mogelijkheden.
Voor studenten is het, onder bepaal
de voorwaarden - en in samenwerking
met de Universiteit van Amsterdam
(Leerstoel Archiefwetenschap) - mogelijk
dat deelname aan een Tabularium project
leidt tot vrijstelling van een of meer
onderdelen van het doctoraalexamen
Archiefwetenschap. Het streven is dat
alle studenten in de archiefwetenschap
in hun laatste studiejaar betrokken wor
den bij Tabularium onderzoek, bijvoor
beeld door afstemming met een docto
raal werkcollege of scriptie.
Op de onderzoeksagenda van het
Tabularium programma staan:
Selectie van archieven
Archiveringssystemen
Nieuwe methoden van archiefontslui
ting
De kwaliteit van een nationaal archief
bestel (zie kadertekst)
39
giasdia boen prent aquarel - foto
affiche schilderij gravure prent
handschriften postzegel Jajj^kaswt
verzameling glasneg^^^^J^H
boek aquarel jpf -:n^Êk
munt productf?^' 1
postzegel y*/' S
glasdia b<-
3D object' ->M
schilder1 K**" Jfa 4|
verzan- f
affiche iiÉÉi .X ddatief
^VyniVjN2|
voor zee
DIGITALISERING VAN BEELDARCHIEVEN BV
Het zoeken, tevoorschijn halen en bekijken van beelden of
teksten in archieven is vaak een tijdrovende operatie.
We willen snel en doeltreffend over de gevraagde informatie
beschikken en dan ook nog het liefst vanaf de plek waar het
ons het beste uitkomt. Wij van Pictura Imaginis hebben een
digitaal procédé ontwikkeld waardoor dat mogelijk wordt.
Een modern geconserveerd archief is een kostbaar bezit.
Niet alleen voor diegenen die er dagelijkse verantwoordelijk
heid voor dragen. Veel verschillende doelgroepen moeten er
óók hun voordeel mee kunnen doen. De door Pictura Imaginis
vervaardigde database van ieder gedigitaliseerd archief ver
hoogt de toegankelijkheid voor alle gebruikers enorm.
Zoeken is eenvoudiger, gaat veel sneller en het oproepen van
gevonden informatie is opeens een peulenschil.
Digitale beelden ziet u 4x groter in topkwaliteit op uw scherm
dan het origineel.
advisering, implementatie en trajectbegeleiding
publicatieprojecten (internet, drukwerk)
database toepassingen
Door F.C.J. Ketelaar
Vereisten voor deelname:
Onder de naam 'Tabularium' -zoals het
klassieke Romeinse archiefdepot boven het
Forum werd genoemd- start de Stichting
Archiefschool - Nederlands instituut voor
archiefonderwijs en -onderzoek, een nieuw
programma. Kleine teams van post-doctorale
archiefwetenschappers, promotie-assistenten
en ervaren archivarissen zullen
daarin archiefwetenschappelijk onderzoek
verrichten.
NEDERLANOS INSTITUUT
VOOR ARCHIEFONDERWIJS EN -ONDERZOEK
Gedetacheerd
Vrijstelling
Onderwerpen
Men kan op ieder gewenst moment een
open sollicitatie doen naar een plaats als
onderzoeker in het Tabularium programma.
Belangstellenden kunnen hiervoor contact
opnemen met
Stichting Archiefschool, Weesperzijde 190,
1097 DZ Amsterdam.
Verdere inlichtingen:
ketelaar@hum.uva.nl of (020) 525 20 13
p.j.horsman@ai.hva.nl of (020) 595 19 12
maart 2000
archievenblad
