■@gg öiïil lhl®ft "fi
Een kwaliteitsonderzoek.
Kwaliteitsonderzoek
Archievenblad
In navolging van het Public Record Office in Londen voerde de Rijksarchiefdienst met ingang van 1
januari 1999 een kwaliteitshandvest in met kwaliteitsnormen ten aanzien van de dienstverlening
aan de bezoeker op het gebied van ruimtelijke voorzieningen, openstelling studiezaal, informatie
en registratie, service en raadpleging. Redacteuren van uw lijfblad brengen werkbezoeken aan stu
diezalen van de Nederlandse archiefdiensten. Hoe staat het hier met de kwaliteit van de dienstver
lening? De beurt is aan het Haags Gemeentearchief.
komisch aandoet. Ik ben niet de enige die
zich richting stadhuis spoedt. Al gauw
blijkt waarom het zo druk is en de draaid
eur zo langzaam gaat. In het Atrium, de hal
van het stadhuis, is een Ouderenbeurs aan
de gang. Er zijn stands van verzorgings
centra, thuishulp, boodschappendiensten
en je kunt je grafsteen uitkiezen. Het pad
tussen de stands is smal en talloze loop
rekjes belemmeren de doorgang, zodat ik
besluit een andere route te zoeken.
Tussen borden en stands door bereik ik
de zijkant van de hal waar het gemeente
archief zich moet bevinden. Wat gedes
oriënteerd door de overvolle hal zie ik na
enig speuren de ingang van het archief
dankzij de kluisjes en de video. Van een
beveiligingsmevrouw krijg ik een sleutel
voor een kluisje. Ik berg mijn tas en jas op
en ga naar binnen.
Zelfbediening
De studiezaalambtenaar zit aan een lage
balie.Tegenover hem staat een stoel, zodat
bezoekers rustig kunnen gaan zitten om
hun vragen te stellen. Dat komt gastvrij
over. Ik vertel hem dat ik gegevens over
een huis zoek dat in 1906 is gebouwd.
Omdat ik dit jaar nog niet eerder ben
geweest moet ik eerst een formulier met
mijn gegevens invullen. Daarna krijg ik
een gids voor Haags huizenonderzoek om
mij in te lezen over de mogelijkheden.Van
deze gids is een nieuwe druk in voorbe
reiding die een week na mijn bezoek tij
dens een in het Atrium te houden
Huizenbeurs zou worden aangeboden.
Daarna is hij ook weer te koop. De gids
geeft op een duidelijk manier aan hoe je
November 1999
De website van het Haags gemeentear
chief is fraai vormgegeven. Wie echter
concrete gegevens zoekt over openingstij
den of over de cursussen die gegeven
worden, komt bedrogen uit. Wel kun je er
een archievenoverzicht op raadplegen.
Het lijkt erop dat de site een aantal jaren
geleden is opgezet en niet wordt bijge
werkt. Uit de Almanak blijkt dat het
archief ook op zaterdag van half tien tot
vijf geopend is. Ik besluit mijn bezoek op
een zaterdag te brengen.
Geen drinkwater, wel looprekjes
Als import Haagse weet ik uiteraard waar
het 'nieuwe' stadhuis, ook wel het 'ijspa
leis' genoemd, waarin het archief zijn
onderkomen heeft, te vinden is. Al was
het alleen maar om het politieke rumoer
dat aan de bouw ervan vooraf ging. Ik
10 Archievenblad
vraag mij echter af of niet-Hagenaars het
gemakkelijk kunnen vinden. De gemeente
heeft weliswaar mooie zwarte wegwijzers
geplaatst, waarop het oude stadhuis, de
musea en het Binnenhof vermeld staan,
maar blijkbaar wordt de plek van het
nieuwe stadhuis bekend verondersteld.
Het archief is per openbaar vervoer goed
te bereiken. Er stoppen veel trams en bus
sen voor de deur. Vanaf het Centraal
Station is het gemakkelijk te lopen.
Verstokte autorijders kunnen hun auto in
verschillende parkeergarages kwijt.
In de stromende regen bereik ik het Spui.
Het Spuiplein met concertzaal, dans
theater en stadhuis is kaal en nat. De fon
tein, een ingenieus bedacht maar tech
nisch blijkbaar toch te ingewikkeld kunst
werk, spuit weer niet, waardoor de sticker
met de boodschap 'geen drinkwater' wat
Kwaliteitsonderzoek
Archievenblad
gegevens over eigenaars, bewoners en
bouw te weten kunt komen en waar je
die gegevens kunt vinden. Veel van de
informatie is op microfiche voor zelfbe
diening beschikbaar. De studiezaal wordt
in feite door de informatiebalie in tweeën
gedeeld. In het zelfbedieningsgedeelte,
waar de microfiches te vinden zijn, staat
een ruime hoeveelheid leesapparaten,
waarvan er op deze regenachtige zater
dagmiddag veel in gebruik zijn. Het is de
bedoeling de felgekleurde steekkaarten
die op het apparaat staan te gebruiken
om in de bakken de plaats te markeren,
waar je een fiche hebt verwijderd. Op
ieder apparaat staan twee kaarten. Via de
inventaris van Bouw- en woningtoezicht
vind ik een index bouwtekeningen op
microfiche. Zoekend op straatnaam kom
ik erachter dat er bouwtekeningen uit
1906 bestaan van een rijtje van zeven hui
zen, waartoe het door mij gezochte pand
behoort. Jammer genoeg kan ik de bouw
tekeningen op dat moment niet inzien,
omdat zij zich nog bij de Dienst Bouwen
en Wonen bevinden. Ze zijn daar door de
week 's ochtends in te zien tegen een
bedrag van in de twintig gulden. Je krijgt
dan alle tekeningen van het pand die bij
Bouwen en Wonen bekend zijn, zo vertel
de de studiezaalmedewerker mij.
Gebruikersvriendelijk programma
Tijd om mij weer naar de andere zijde van
de studiezaal te begeven om de gids ver
der te bestuderen en de genoemde inven
tarissen in te zien. Hier is het duidelijk
minder druk dan bij de leesapparaten.
Inventarissen en naslagwerken staan in
kasten in dit gedeelte van de studiezaal en
zijn, als je het systeem doorhebt gemakke
lijk te vinden. In het andere gedeelte van
de studiezaal staan naslagwerken op het
gebied van de genealogie. Aangezien ik
nog wat boodschappen moet doen,
besluit ik geen archiefstukken aan te vra
gen. Wel heb ik intussen een aantal foto's
van de gezochte straat aangevraagd. De
vriendelijke archiefmedewerker had mij
al aan het begin van mijn bezoek laten
zien hoe je met de computer foto's kunt
opzoeken. Via een gebruikersvriendelijk
programma kun je via een aantal duidelij
ke stappen zien of er foto's van een
bepaald pand, een persoon of een gebeur
tenis bestaan. Door de straatnaam in te
toetsen verschijnt er een lijst van de
foto's met een nadere plaats en tijdbepa-
ling. Klik je een omschrijving aan dan ver
schijnt er een afbeelding van de foto in
beeld. Met het nummer onder de foto kun
je hem aanvragen. De medewerker heeft
voor mij de straatnaam opgezocht, maar
ook zonder die hulp was het gelukt,
omdat er een duidelijke stapsgewijze
instructie voor het programma naast de
computer lag. De foto's liggen al gauw
voor mij klaar en er kunnen fotokopieën
van gemaakt worden. Dat wordt vrijwel
direct gedaan en op de voor de bezoeker
goedkoopste manier.
Er komen in de tijd dat ik in de studiezaal
aanwezig ben verschillende bezoekers
met vragen. Zij worden vriendelijk te
woord gestaan. Een van de bezoekers is
eigenlijk bij het gemeentearchief op het
verkeerde adres, omdat de gegevens die
hij zoekt bij het Algemeen Rijksarchief te
vinden moeten zijn. Dat is echter inmid
dels gesloten, zo blijkt uit de Almanak die
er nog even op nageslagen wordt. De
bezoeker krijgt een papier met adres en
telefoonnummer van het Algemeen
Rijksarchief mee, als hij onverrichterzake
vertrekt.
Lokkende video en tentoonstelling
Buiten het archief staat in het Atrium
video-apparatuur, waar oude films over
Den Haag worden getoond. Er staat een
aantal stoelen, zodat je rustig even kunt
kijken. Deze middag doet de video het
even niet. Een bezoekster van de Oud
erenbeurs trekt daarover aan de bel en er
wordt iemand op af gestuurd om te zien
wat er mis is. wanneer ik het archief ver
laat zijn de stoelen bij de video bijna alle
maal bezet en wordt er gekeken naar een
film over verkeer in de jaren vijftig of
zestig. Er wordt hevig gediscussieerd over
de plek waar de opnames zijn gemaakt.
De video is ook op andere dagen van de
week een plek waar mensen die in het
stadhuis wachten tot ze aan de beurt zijn,
afleiding zoeken. Onlangs was er een film
te zien over de riolering, wat een ras-
Hagenees de opmerking ontlokte: "Nu
kun je zien waar Den Haag bruist." Een
cynisch commentaar op de slogan van de
gemeente. Aan de andere kant van de
ingang van het archief is een fototentoon
stelling te zien van Haagse koffiehuizen.
Ook staat er een groot model van een kof
fiehuis, dat jammer genoeg door de hoe
veelheid stands in de omgeving wat weg
valt. Langs deze tentoonstelling zoek ik
mijn weg naar buiten. In de directe omge
ving van het stadhuis zijn verschillende
cafés en eetgelegenheden te vinden. In de
zomer zijn er terrassen. In de hal van het
stadhuis heb ik geen koffieapparaat kun
nen ontwaren. Wie nog boodschappen
moet doen na zijn bezoek aan het archief
hoeft niet ver te lopen, omdat alle grote
warenhuizen en de Markthof in de buurt
te vinden zijn.
Concluderend. Informatie over openings
tijden is via Internet niet te vinden. Het
archief is goed te bereiken, als je weet
waar je moet zijn. In de immense hal van
het stadhuis is het even zoeken, maar
door tentoonstellingen en een video, wor
den bezoekers naar het archief gelokt. De
studiezaal is overzichtelijk en je wordt
vriendelijk en deskundig geholpen. Ook
op zaterdag is de dienstverlening goed te
noemen.
Maar voor eten en drinken is de bezoeker
aangewezen op de horeca in de buurt. S
November 1999
Archievenblad 11
Een beschermd stadsgezicht
