Digitalisering
LOEK NIJHOLT ARCHIEFSERVICE
Archivering
OSG is de o
...het antwoord als JÜ
vragen/M#$ over
automatiseribf*''
archivering*
documentêndbnversie
(ff
advisering
projekten
documentaire informatieverzorging
archiefbewerking
Bel, schrijf, fax of e-mail voor meer informatie:
Ds. van Haaftenlaan 23
3984 NP Odijk
tel.: 030-6572228 fax: 030-6572228
e-mail: loeknijholtarchief@hetnet.nl
44 Archievenblad
Juni 1999
Literatuur
Archievenblad
A utomatisermg
hét Docu A
ikkelaar van Dock low.
ment Systeem.
van elk denkbaar origineel
PICTURA IMAGII
de hoefsmid 13 1851 PZ He
tel: 072-5320444 fax: 072-5320.
e-mail: pictura@xs4a
andere plaats zijn geweest waar zoveel
jonge ambitieuze archivarissen met elkaar
samenwerkten," kenschetst Keverling Buis
man het rijksarchief in Arnhem onder Mar
tens, in zijn opstel over Van de Ven. Deze
werkte daar ter provinciale archiefinspec
tie; van 1946 tot 1963 was Van de Ven
rijksarchivaris in Utrecht. Zijn artikel over
de Utrechtse kapittelarchieven (Neder
lands Archievenblad 54/55, 1949-1951)
onthulden een nog steeds belangrijk hoofd
stuk van de Nederlandse archiefgeschie
denis. Keverling Buisman vermeldt niet
Van de Vens lidmaatschap van de archief
examencommissie. Van de Ven (zelf eens
gezakt voor het archiefexamen) was berucht
om zijn gedetailleerde vragen over kerk
geschiedenis. Zo placht hij, volgens de
overlevering, op examens te vragen een
middeleeuwse bisschop aan te kleden,
d.w.z. de precieze termen en betekenis
van kazuifel, manipel en alle andere kle
dingstukken te noemen!
Martens van Sevenhoven werd in 1946 op
gevolgd door Van Schilfgaarde. In de aan
hem gewijde biografie ligt de nadruk op
zijn genealogische activiteiten, maar wordt
terecht ook aandacht geschonken aan Van
Schilfgaarde's onverschrokken optreden
tijdens en na de Slag om Arnhem 1944-
1945. Het onderkoelde relaas van Van
Schilfgaarde zelf (Nederlands Archievenblad
50, 1945-1946) is indrukwekkend. Even
indrukwekkend zijn de imposante inven
taris en regesten van het huisarchief Bergh,
waarVan Schilfgaarde in 1924 als archiva
ris begon. Samen met zijn inventaris van
het archief van de heren en graven van Cu-
lemborg zijn het monumenten van archi-
varische eruditie.
Van Schilfgaarde's opvolger als rijksarchi
varis P.J. Meij, wordt beschreven door M.
van Driel, helaas met minder diepgang
dan in de aan Martens gewijde bijdrage.
Meij was de bouwheer van het in 1967 ge
opende rijksarchief in Arnhem. In de ruim
vijftig jaar daarvoor was er nergens een
nieuw rijksarchiefgebouw ontworpen.
Daarom zijn de innovaties in het Arnhemse
gebouw extra interessant als uitdrukking
van de veranderde archivarische inzich
ten en archivalische eisen: klimaatbeheer
sing, hangende charterberging, expositie
ruimte. Meij's opvolger G.J. Mentink schreef
een biografische schets van A. Johanna
Maris, van 1938 tot 1950 aan het Utrechtse
rijksarchief en vervolgens in Arnhem werk
zaam.Talrijke uitspraken van juffrouw Ma-
ris, opgetekend in interviews die Mentink
in 1991-1994 hield, verlevendigen het fraaie
opstel. Eén citaat: "Meneer Martens had
iets fijns, iets beschaafds, was een echt ge
lovig mens en een zeer helder formulerend
jurist, maar die het in deze tijd zeker niet
had gered. Voor hem had je respect, achting.
Graswinckel had iets joviaals, was sociaal
begaafd, organisator van het jaarlijkse dans
avondje maar hij had de neiging té vlot te
willen werken, waarbij zelfs zekere opper
vlakkigheid binnensloop..." Archivarissen
zouden vaker hun oudere collega's moe
ten interviewen, om zo de oral history van
onze professie te documenteren.
De laatste archivaris die in de bundel wordt
geschetst is P.J.W. Beitjes, bijna veertig jaar
(tot zijn pensionering in 1979) verbonden
aan de provinciale archiefinspectie in Gel
derland. Voor zijn verdiensten voor de
monumenten, de geschiedbeoefening, de
musea en het welzijn in Gelderland kreeg
Beitjes in 1992 de Zilveren Anjer.
Behalve de biografieën en twee aan de ju
bilerende vereniging en de Gelderse ge
schiedbeoefening gewijde bijdragen, bevat
de bundel ook een overzicht 'Cultuur in Gel
derland na 1850' door G.J. Mentink en H.C.
Stol. Mentink was het die, met J.H.M.Wie-
land, in 1975 de archiefwijzer als genre
introduceerde (Armenzorg en armoede in de
archivalische bronnen in de Noordelijk Ne
derlanden 1531-1854, in: Tijdschrift voor
geschiedenis 88 (1975) 551-561). Ook dit
overzicht van literatuur en archieven be
treffende het culturele leven is een bruik
baar instrument, vooral door de literatuur
verwijzingen en de desiderata voor acqui
sitie, ontsluiting en onderzoek, die niet zel
den tevens gelding hebben voor niet-Gel-
ders domein. Het moge duidelijk zijn dat
dit boek verdient ook buiten Gelderland
gelezen en gebruikt te worden.
F.C.J. Ketelaar
Een bekende naam die staat voor vijfentwintig jaar ervaring.
Deskundigheid, klantgerichtheid en kwaliteit staan bij ons
voorop.
Daardoor zijn onze adviezen op maat gesneden oplossingen.
Ook voor de voorbereiding en uitvoering van projekten staan
wij voor u klaar, evenals voor veranderingen bij uw documen
taire informatieverzorging en de bewerking van uw archie
ven.
GOED ARCHIEFBEHEER HEEFT AANDACHT
NODIG. PERSOONLIJKE SERVICE. ONAFHANKELIJK
ADVIES. DAT KUNNEN WIJ U GEVEN.
OSG
- systeemontwikkeling
-systeembeheer
- detachering
- projectleiding
- opleiding
Meer info: OSG Arets BV
Akerstraat 88
6411HC Heerlen
tel. 045-571 1818
Fax 045 - 571 8464
E-mail
giascna dock prent aquarel - foto
affiche schilderij gravure prent
handschriften postzegel laneüsaaefc
verzameling glasnet
boek aquarel ge-'
munt productfo>x
postzegel yy
glasdia b
3D objefe
schildert
verzanr
affiche
dia
glasdi
QlHTfflRH
Tijdsch riften
Archiv und Wirtschaft. Zeitschrift
für das Archivwesen der Wirtschaft.
In 1998 verscheen de 31e jaargang van
het mededelingenblad van de 'Vereinigung
Deutscher Wirtschaftsarchivare '(VdW);
eigenlijk zou iedereen die in Nederland te
maken heeft met beheer, selectie en be
waring van economische- of specifieker be-
drijfs(historische) archieven dit blad elk
kwartaal moeten doornemen. In Duits
land is de bewaring van het economisch-
historisch erfgoed essentieel anders geor
ganiseerd dan bij ons. Aan de Kamer van
Koophandel in een 'Bundesland' is een
Wirtschaftsarchiv gekoppeld, dat beheer
over historische archieven paart aan het
doen van economisch-historisch onder
zoek. In de betreffende deelstaat gevestig
de bedrijven laten hun archieven hier re
gistreren. Dit netwerk resulteert er in dat,
mocht een bedrijf failleren of fuseren, kor
tom ophouden te bestaan, het bedrijfsar
chief vrijwel automatisch naar het Wirt
schaftsarchiv in de betreffende deelstaat gaat.
De leden van de VdW zijn van professie be-
drijfsarchivaris van een grote onderne
ming of archivaris van een Wirtschaftsarchiv.
Het is dan ook niet zo verwonderlijk dat
de inhoud van het mededelingenblad een
mix bevat van (bedrijfs) archivistiek en
geschiedenis in Duitsland. Vier keer per
jaar verschijnt, in A5-formaat, een afleve
ring met een omvang van 52 pagina's.
De eerste rubriek bestaat uit wetenschap
pelijke artikelen over actuele kernproble
men. Zo zijn in 31 (1998)1 de pagina's 5
t/m 39 gewijd aan het thema 'Bewertung'
ofwel de waardebepaling van bedrijfsdo-
cumenten; vier artikelen die zijn geschre
ven door de bedrijfsarchivarissen van Krupp,
Siemens, het Sachsisches Wirtschafts
archiv en het Bergbau Archiv Bochum. In
een volgende rubriek doen VdW-leden
verslag van door hen bijgewoonde vakin
houdelijke congressen. Om een voorbeeld
te noemen: in 31(1998)2 staat een verslag
over 'Archivische öffentlichkeitsarbeit.
Arbeitstagung der Chemiearchivare im
November 1997 bei Hoffmann-La Roche
in Basel'. De derde rubriek bestaat steevast
uit recensies van gedenkboeken van onder
nemingen, economisch-historische studies
of bedrijfshistorische bronnengidsen. Het
Handbuch für Wirtschaftsarchive. Theorie
und Praxis (Munchen 1998) wordt be
sproken in 31(1998)3, p. 140-142.Tot slot
is er altijd de rubriek 'Verschiedenes', circa
2-3 bladzijden, met vooraankondigingen
van vaksymposia, relevante nieuwe home
pages, personalia van de leden, enzovoorts.
Het Nederlands Economisch Historisch Ar
chief (NEHA) bezit een abonnement op
dit tijdschrift. Onder signatuur ZO 41192
kunt u het dagelijks opvragen in de stu
diezaal van het Internationaal Instituut
voor Sociale Geschiedenis (IISG), Cruquius-
weg 31, 1019 AT Amsterdam (9 30-17.00
uur). Fotokopieën kunt u onder vermel
ding van de relevante bibliografische ge
gevens per e-mail aanvragen:
user.service@iisg.nl. Kosten: fl. 0,40 per
kopie, exclusief verzendkosten.
Len Winkelman, vakreferent economische geschiedenis en
coördinator Bedrijfsarchievenregister van het NEHA (BARN)
