Ar chief nieuws
a
Gereedschap
Honderd jaar later
m
24
Nieuwe medewerkster bureau KVAN
Website KVAN
Ledenlijst KVAN
Student-lidmaatschap KVAN
Tot slot: de KVAN zou overigens niet de enige beroepsvere
niging zijn die wat moeite heeft in de omgang met een code:
in 1996 rapporteerde het Rathenau Instituut erover in: H.J.
Bot e.a., Beroepsethiek en beroepsverenigingen. Rapport in odracht
van de minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen, 15
februari 1996.
Door Chris Streefkerk, voorzitter KVAN
'Gebruikt gereedschap roest niet' is een zegswijze die zeker
van toepassing is op onze beroepscode die in de laatste
algemene ledenvergadering (23 april) is aanvaard. Het is
daarom een goede zaak dat Charles Jeurgens in zijn 'Redac
tioneel' (afl. 5) een discussie aangezwengelde over de wijze
waarop onze vereniging met de code om zal dienen te gaan.
Inderdaad bepaalt onze vereniging zelf hoe zij met de code
om wil springen en welke waarde zij er aan wil toekennen.
Daarbij geldt zeker dat een 'mooi beroep een krachtige code
verdient'. De kracht van de code zal echter in het gebruik
moeten blijken. Het bestuur beschouwt de code geenszins
als vrijblijvend. Het is jammer dat dit door het Haagse hei-
geweld wellicht onvoldoende over het voetlicht is gekomen.
Door de vanzelfsprekendheid van dit standpunt is het te
impliciet gebleven.
De code is een goed gereedschap dat we zullen leren hante
ren. In het gebruik zal blijken dat het wel een specialistisch
precisieinstrument is dat met de nodige ambachtelijkheid
gehanteerd dient te worden. Immers een code is geen
(Archief)wet en ethiek is geen recht. Het is daarom moeilijk
om op voorhand een uitspraak te doen in een vooralsnog
redelijk abstracte casus. Pas wanneer de code in concrete
gevallen is toegepast zal er meer over te zeggen zijn. Net
zoals bij wetten zal de jurisprudentie de waarde ervan moe
ten uitwijzen.
De code heeft zowel een externe (naar de buitenwereld toe)
als een interne werking (tussen onze leden onderling). De
externe werking is denk ik wel redelijk duidelijk. Anders ligt
het wanneer leden onderling van mening verschillen over het
gebruik van de code en zich tevens beroepen op wetten en
doctrine. Royement dient toch wel een ultimum remedium
te blijven. Met Ketelaar (zie hierboven) ben ik van mening
dat de code zowel toetssteen als wetsteen dient te zijn, die
ons scherp en op peil houdt.
Door Joan van Albada
Over 100 jaar zal blijken dat het beschikbaarkomen van de
Code of Ethics even cruciaal voor de ontwikkeling van ons vak is
geweest als de publikatie van de Handleiding 100 jaar gele
den. De Code geeft alle reden voor het instellen van een nieuwe
column in het Archievenblad, elk nummer een casus uit de
archiefpraktijk, van commentaar te voorzien door de lezers.
Een echt vak kent criteria voor wat niet kan. Zwart - wit -
grijs, heel veel grijs. Vakgenoten helpen elkaar bij het
onderscheiden van contouren in het grijs. Ethnic cleansing en
daaraan gekoppeld archives cleansing is zwart. Is het willens en
wetens handhaven van een slecht depot klimaat en het
daarmee laten verloederen van archivalia lichtgrijs, midden
grijs, donkergrijs of zwart? Is het laten raadplegen door
bezoekers van brittle paper grijs of zwart? En door de archi
varis zelf, lichtgrijs of gitzwart? Is het aanvaarden van een
schenking van een aantal documenten die qua herkomst
behoren tot een archief dat al in een andere bewaarplaats
berust wit of grijs? Voldoende onderwerpen voor uitvoerige
bespiegelingen, die tezamen vakgenoten en buitenwereld
vertrouwd zullen maken met wat wel kan en wat niet kan.
Zonder krachtige code geen mooi beroep.
Om te beginnen een praktijkvoorbeeld. Uit de meest
katholieke stad van Nederland uit de tijd dat het in het
zuiden nog donker was. In een archiefbewaarplaats bevindt
zich een aantal foto's van de bouw van de eerste spoorbrug
gen die het zuiden met het westen zouden verbinden en
daarmee niet alleen het licht maar ook de roden. Een
enthousiaste archivaris toont de foto's uit een bedrijfs/
familiearchief (bruikleen) aan een spoorwegfanaat, die wordt
wild enthousiast. Hij of zij komt met het voorstel de foto's te
ruilen tegen aan aantal objecten direct verbonden met de
historie van de stad. De archivaris wijst beargumenteerd
(goede argumenten) het voorstel van de hand. De fanaat
zoekt het hoger op. De portefeuillehouder kiest de zijde van
de fanaat. De archivaris handhaaft zijn standpunt, nu niet en
nooit niet. De portefeuillehouder denkt aan dwang. De
archivaris oppert de mogelijkheid van ontslagneming en
openbaarmaking van het dossier, met als ultieme dreiging
dat 'het vak' de vacature 'besmet' zou verklaren. Voorwaar
geen klein dreigement. De archivaris hoefde niet te verhui
zen. Met de portefeuillehouder kwam het niet meer echt
goed. Vraag: speelde de archivaris hoog spel? Is er wel een
vak, en zo het bestaat is het solidair? Hebben wij archiva
rissen een boodschap aan elkaar en aan ons zelf? Zijn wij
bereid ons en eikaars handelen te toetsen aan een Codei
Mijn keus is duidelijk.
In het gekleurde katern van de Koninklijke Vereniging van Archivarissen in Nederland wor
den berichten opgenomen die de vereniging onder de aandacht van leden en vakgenoten wil
brengen.
Berichten voor dit katern kunt u zenden aan het bureau van de Koninklijke VAN,
Postbus 11645, 2502 AP Den Haag; of fax 070-382 57 90 en nu ook e-mail: bureau@kvan.nl.
De deadline voor aan te leveren kopij is de vijfde van de maand voor het Archievenblad dat in
het begin van de daaropvolgende maand verschijnt.
Vanaf 3 augustus 1998 versterkt Simone Gemmink het
bureau van de KVAN. Simone is aangesteld als administra
tief medewerkster en zal werkzaam zijn van 9.00 uur tot
13.00 uur van maandag tot en met vrijdag. Dit betekent dat
het bureau nog optimaler bereikbaar zal zijn.
Het bureau heeft nu meer menskracht om de KVAN onder
de aandacht van potentiële nieuwe leden te brengen, de
website verder te ontwikkelen en secties en commissies te
ondersteunen. Hierdoor kan de KVAN zich beter profileren.
p
I 2.
35'
1/1
n
3
worden in de Almanak van het Nederlands Archiefwezen.
Zo biedt een ledenlijst gelegenheid contacten tussen de
leden van de KVAN te leggen en te verstevigen.
In de ledenlijst zal vermeld worden: de namen van de leden,
met bijbehorend privé-gegevens en indien van toepassing de
naam van de werkplek. Alle leden ontvangen een kaart met
hun gegevens, zoals die bekend zijn bij het bureau. U wordt
verzocht uw gegevens te controleren en indien u dit noodza
kelijk acht, de kaart te retourneren met eventuele verbete
ringen. Mocht u geen kaart ontvangen hebben, neemt u dan
even contact op met het bureau van de KVAN, telefoon
070-3478656 of e-mail: bureau@kvan.nl.
De website van de KVAN mag zich op een toenemende be
langstelling verheugen. In de maand juli hebben zo'n 120
personen de website bezocht. Een enkeling heeft zelfs via
e-mail commentaar gegeven op de inhoud van de website.
Wat kunt u vinden op de website (en eventueel downloaden\)~>
Berichten die verschijnen in Archiefnieuwsberichten van
AVA, PROA en SP Are; belangrijke notities van de vereni
ging, zoals de Ethische Code voor archivarissen, het jaarver
slag en het activiteitenplan 1998-2001.
Het bureau werkt samen met de provider aan een digitale
versie van de Almanak voor het Nederlands Archiefwezen.
Website: www.kvan.nl
E-mail: bureau@kvan.nl
Zoals u in het Archievenblad van juli/augustus 1998 heeft
kunnen lezen wil het bestuur van de KVAN een ledenlijst
publiceren. De ledenlijst zal naast de Almanak van het Ne
derlands Archiefwezen een rol vervullen in de contactfunctie
die de KVAN nastreeft.
Waarin onderscheidt een ledenlijst zich van de Almanak? In
een ledenlijst zullen alle leden van de KVAN vermeld wor
den, ongeacht hun (werk)achtergrond. Er is dus ook ruimte
voor stagiaires, gepensioneerden en leden die buiten het
openbaar archiefwezen werkzaam zijn. Een ledenlijst doet
recht aan de leden, en vooral aan die leden die niet vermeld
Tijdens de Algemene Ledenvergadering in oktober zal het
bestuur de leden van de KVAN voorstellen akkoord te gaan
met een wijziging in de contributiecategorie.
Veranderingen op het gebied van opleiding van archivarissen
en andere specialisten in contextgebonden informatie geven
het bestuur aanleiding tot het instellen van een 'student
lidmaatschap'.
In het verleden waren aspirant-leden van de KVAN afkom
stig van de Archiefschool, een eenjarige opleiding die men
sen naast hun werk volgden. Inmiddels kent het archief
wezen een aantal reguliere opleidingen aan hogescholen en
universiteiten. Dat zijn onder meer de Hogeschool van
Amsterdam en de Universiteit van Amsterdam. Deze
opleidingen bieden studenten een programma met een
studiepad van drie of vier jaar. De studie is een full- time
activiteit. Voor de meeste studenten zal studiefinanciering de
enige bron van inkomsten zijn.
Om onder deze omstandigheden het lidmaatschap van de
KVAN aantrekkelijk te maken, wil de KVAN een student
lidmaatschap instellen. Studenten kunnen voor deze catego
rie van lidmaatschap in aanmerking komen voor 40, - per
kalenderjaar, op vertoon van een kopie van een collegekaart.
Sectie PROA zal in september en oktober een aantal
kennismakingsaciviteiten organiseren op deze opleidingen.
