Restauratie-Atelier
Helmond B.V.
Het Hofje van Brienen. Twee eeuwen Amsterdams
hofjesleven (red. P.J. Margry)
Tiny de Liefde-van Brakel, Een Haagse schildersfamilie
uit de negentiende eeuw. Hendrikus, Gerardine en Julius
Van de Sande Bakhuysen. Waanders Zwolle, 1997. 80 biz. ISBN
90.400.9971.5
Paul Snap ens en Martin Willemsen, Het Tilburgs
voor restauratie en conservering van
papier, leer en perkament
Boeken, in leer en perkament
Charters en zegels
Prenten en tekeningen
Kaarten en affiches
Massaconservering
Vrijblijvende offertes
Vacuüm-vriesdrogen
ondersteuning bij calamiteiten
24 uur bereikbaar bij brand- en waterschade
06-575.896.31
Panovenwea 40. 5708 HR HELMOND (NU
Tel: 0492 - 55 39 90 Fax: 0492 - 55 24 42
Uw partner voor een beter archief:
39
redscilc P.). Margry
ace»aoóot
Verloren Hilversum 1997. 155 biz. ISBN 9065505598 25,"
Het Amsterdamse hofje van Brienen aan de Prinsengracht werd in 1995-1996 vol
ledig gerestaureerd en vormde de aanleiding voor een boek over de geschiedenis van
het gebouw en zijn bewoners. Jurjen Vis schrijft over de stichting, het bestuur en de
bewoners van het hofje. Arnoud Jan van Brienen en zijn vrouw Sophia namen in 1797
het initiatief tot de oprichting. De eerste bewoners konden in 1806 hun appartemen
tje betrekken. Ester Vink beschrijft de bouwgeschiedenis tot en met de laatste restau
ratie van het hofje. Tenslotte besteedt Peter Jan Margry aandacht aan het archief van
het hofje, dat grotendeels bewaard is gebleven. Na de geschiedenis van het archief
volgt de inventaris van het archief. Het archief bestaat voornamelijk uit notulen, cor
respondentie, statuten, reglementen, stukken betreffende het gebouw, de financiële
administratie en registers en lijsten van bewoners. Het boekje is rijk geïllustreerd en
bevat tevens een lijst van regenten en een stamboom vap de regenten van het hofje.
A. Meddens-van Borselen
SIGNALEMENTEN
E-art Haagse sehildersfamiHe
uit de negentiende eeuw
HendrikusGerardine en Julius
van de Sande Bakhuyi
De Haagse schildersfamilie Van de Sande Bakhuyzen bestaande uit vader Hendri
kus (1794-1860), dochter Gerardine (1826-1895) en zoon Julius (1835-1925)
waren in hun tijd zeer succesvolle schilders. Hendrikus trouwde in 1825 met
Sophia Kiehl. Zij woonden in een grachtenhuis aan de Nieuwe Haven in Den
Haag en kregen zeven kinderen. Hendrikus schilderde zorgvuldig gecomponeerde
landschappen in de traditie van de zeventiende eeuw. Hij speelde een belangrijke
rol in het kunstonderwijs. Hij gaf les aan de Haagse Teekenacademie en was leer
meester van een groot aantal aankomende schilders. In het begin van zijn loop
baan ontving hij lovende recensies en werd zijn werk goed verkocht aan particu
lieren en musea. Gerardine kreeg les van haar vader en schilderde vooral bloemen
en vruchtenstillevens. Het was in haar milieu niet ongewoon om als jonge vrouw
te schilderen. In de kunstkritiek werd weinig aandacht besteed aan het werk van
vrouwelijke kunstenaars. Julius werd op vijftien jarige leeftijd leerling van zijn
vader en specialiseerde zich ook in landschappen. Hij was lid van de kunstenaars
vereniging Pulchri Studio in Den Haag en van Arti et Amicitiae in Amsterdam.
Hij was jarenlang penningmeester van Pulchri en commissaris van de kunstbe
schouwing. Julius maakte buiten in de natuur potlood- en olieverfschetsen. Hij
werd beïnvloed door de Haagse School en besteedde veel aandacht aan de werking
van het licht. Aanvankelijk werd zijn werk zeer gewaardeerd, maar rond de eeuw
wisseling veranderden de kritieken van toon. Men bestempelde zijn werk als
ouderwets en had nu meer waardering voor de vernieuwers in de kunst: de mees
ters van de Haagse school. Het werk van de leden van de familie van de Sande
Bakhuysen raakte daarna enigszins in de vergetelheid. Het boek een Haagse schil
dersfamilie werd geschreven ter begeleiding van een expositie gehouden in het
Haags Historisch museum. Naast literatuur vormden brieven een belangrijke bron
van informatie. Of het archief van de Pulchri Studio en de Haagse Teekenacademie,
die op het gemeentearchief Den Haag berustten, ook geraadpleegd zijn valt niet uit
de noten af te leiden. Het boek is mooi uitgegeven en is de moeite waard voor
iedereen die geïnteresseerd is in de negentiende eeuwse Nederlandse schilderkunst.
A. Meddens-van Borselen
Kookbuukske Utrecht het Nederlands Centrum voor Volkscultuur, 192 blz ISBN
90-71840-33-6 f 27,50.
Het Nederlands Centrum voor Volkscultuur te Utrecht heeft een grappig en goed
geïllustreerd boek uitgegeven over eet- en drinkgewoonten te Tilburg. Het boek
bestaat uit twee delen. Het eerste deel bevat een beschrijving van de ontwikkeling
van de eet- en drinkcultuur in Tilburg. Voor het boek zijn Tilburgse vrouwen
geïnterviewd. Het tweede deel van het boek bestaat uit 75 recepten uit de
kookboeken van vier Tilburgse vrouwen. Het oudste kookboek dateert uit de
eerste helft van de vorige eeuw en is van Maria van der Vliet (1775-1841). Zij
huwde Adriaan Donders, herbergier van herberg 'de Gouden Zwaan'. De andere
kookboeken zijn recenter van datum. De recepten van Cato Boelens, die ook in het
boek voorkomen, zijn in de jaren '20 in boekvorm uitgegeven. An Jacobsen-van
Dun (1890-1973) was eigenaresse van 'Metropole' op de Heuvel en kookte voor
gasten. Het vierde kookboek is van de ongehuwde Maria de Bruin. Zij was eerst
pastoorsmeid van Eduard van Dun, pastoor op de Heuvel van 1925-1950 en
daarna keukenmeid bij de familie Mutsaers. Het doel van het Tilburgs Kookbuukske
is om op lokaal en regionaal niveau het onderzoek naar oude recepten en eet- en
drinkgebruiken te bevorderen. In menig familiearchief zitten nog handgeschreven
kookboeken verstopt. Het zou best aardig zijn, deze te onderzoeken en hierover te
publiceren. Het Tilburgs Kookbuukske is verkrijgbaar bij het Nederlands Centrum
voor Volkscultuur Lucas Bolwerk 11, 3512 EH Utrecht. Het boek kost 27,50
(plus 5,00 portokosten).
A. Meddens-van Borselen
Martin ^ïjlemsèj
Adviesbureau voor Documentaire Informatievoorziening
ADIV is een uniek bureau op het gebied van archief
verzorging voor bedrijfsleven, gemeenten en
overheid.
- adviezen;
- interim-management;
- training (maatwerk);
- werving en selectie DIV-personeel;
- plaatsvervanging (tijdelijk);
- totale project-uitvoering;
- Inhaal-trajecten.
Wij zijn gespecialiseerd in de archief-systematiek
voor het bedrijfsleven én de overheid. Daarnaast
hanteren wij zeer aantrekkelijke uurtarieven.
Voor vrijblijvende informatie en/of offerte kunt u zich
wenden tot:
Dhr. F.A. Molenaar
Postbus 490, 2700 AL Zoetermeer
Tel.: 079 - 3 618 812 Fax 079 - 3 620 140
E-mail: molenf@adiv demon nl
Internet: http: www adiv demon nl
100/9 NOVEMBER 1997
