Streekarchief Bommelerwaard op Internet
Medisch-historisch onderzoek in kaart
30
Ter inzagelegging selectielijsten
Gemeentearchief Groningen woedend over
publicatie
Eerste Zeeuwse paleografiewedstrijd
31
gids meer bezoekers zijn dan voorheen, gaat het ARA het
gebruik van de archieven die in de POP-gids staan, meten.
Staatssecretaris Nuis r.ontvangt de POP-gids uit handen van Victor van den
Bergg van het ARA (foto: Joop Korswagen, ARA Den Haag)
De onderzoeker die archieven van het ARA wil bekijken,
kan dat ook elders doen: hij hoeft niet naar Den Haag te
komen want het archief kan ook worden uitgeleend aan een
archiefdienst bij de klant in de buurt. Het ARA wil trainin
gen voor archiefmedewerkers organiseren over het gebruik
van de POP-gids en rondleidingen geven. Beekhuis streeft
ernaar soortgelijke gidsen uit te geven op het gebied van de
geografie en objecten. Tevens hoopt hij dat ook de rijksar
chieven in de provincie zo'n gids over persoonsbestanden
zullen uitbrengen.
Staatssecretaris drs A. Nuis nam hierna de POP-gids van
redacteur Victor van den Bergh in ontvangst. Hij noemde de
gids een symptoom van de nieuwe geest die bij de archief
diensten heerst. Het is een manier van toegankelijk maken,
waarbij iedereen zijn eigen weg kan zoeken in de geschie
denis. De angst voor een teloorgang van het historisch besef
bij de nieuwe generatie is de angst van elke oudere genera
tie. Deze ziet alleen wat er verdwijnt en heeft geen zicht op
wat er voor in de plaats komt (nieuwe technieken). Eindre
dacteur Jan Kompagnie zette uiteen hoe en waarom de gids,
die een toegang is op de 6000 archiefbestanden in het ARA,
tot stand was gekomen. Alle toegangen op de archieven en
de bibliotheek zijn doorgenomen op archiefbescheiden die
groepen persoonsnamen bevatten. Het is een gids voor his
torici, genealogen en informatiebemiddelaars. Men hoopt
door deze andere benadering een grotere cultuurparticipatie
te bereiken. Dr. M.P. Bossenbroek, wetenschappelijk mede
werker van de Rijksuniversiteit Leiden, besloot de ochtend
met twee korte toespraken. Hoe hij, als romantisch histori
cus, jaren geleden onderzoek had gedaan naar de werving
van militairen voor Nederlands Indië in de negentiende
eeuw, deed hij uit de doeken in de eerste. De toegangen op
de archieven waren slecht en de depotbedienden niet al te
vriendelijk. Het archiefonderzoek was een moeilijk en span
nend avontuur. Belangrijke vondsten in de archiefschat
kamer leverden veel vreugde op. Is het niet genoeg dat het
ARA het nationale geheugen is? Bossenbroek constateerde
dat ook het ARA niet is ontsnapt aan de trend van commu
niceren en commercialiseren. In zijn tweede toespraak ont
popte hij zich als pragmaticus die vindt dat een archiefbe
waarplaats zich ook moet aanpassen aan de eisen van de
moderne informatiemaatschappij. Dit vereist een nieuwe
benadering: een grote toegankelijkehid en klantvriendelijk
heid. Het grootste voordeel van de POP-gids is de tijdwinst
door de grotere toegankelijkheid van de archiefbestanden.
Tijdens de lunchpauze speelde de popgroep van Eric Burger
ter vermake van de deelnemers.
In één van de drie workshops 's middags vertelde Dick
Brongers hoe hij gegevens over de zoekgeraakte patriot
Hendrik Brongers met behulp van de POP-gids had terug
gevonden. Het is mogelijk om een selectie van de gids vol
gens gewenste selectie- en ordeningscriteria van de klant aan
te vragen. Ook is het mogelijk om een bepaalde zoekop
dracht aan te vragen, zoals alle bestanden waar artsen,
apothekers en vroedvrouwen in de achttiende eeuw in voor
komen. Een volledige gids geordend volgens eigen wensen
kost 250,-. Selectie op grond van een zoekvraag, geordend
volgens wensen van de klant kost minimaal 60,-
Annabelle Meddens-va?t Borselen
De POP-gids: personen op papier. Overzicht van archief-en biblio
theekbestanden met gegevens over persoons- en beroepsgroepen in het
Algemeen Rijksarchief. (ISBN 90-8009-16-5-0), fl. 39,50.
Te bestellen of af te halen in de archiefwinkel van het Algemeen
Rijksarchief.
Wat staat er op de homepage? Een overzicht van alle archie
ven en collecties, informatie over bronnen voor stamboom
onderzoek, bouw- en hinderwetvergunningen en de histori
sche bibliotheek.
Verder historische informatie over Bommelerwaardse gemeen
ten, foto s en artikelen. De bezoeker van de site kan tevens
reageren. Vermeldenswaard is dat het Streekarchief in de
RABObank, alsook de Lionsclub, een sponsor heeft gevonden.
http://www.tref.nl/bommelerwaard/streekarchief; e-mail:
sab@tref.nl.
Het Huizinga Instituut, onderzoekschool op het terrein van
de cultuurgeschiedenis, wil het thans lopende medisch-
historisch onderzoek in Nederland in kaart brengen. Dit
gebeurt in samenwerking met het Rudolf Agricola Instituut
en de onderzoekschool Wetenschap, Techniek, Maatschappij
en Cultuur (WTMC).
Traditioneel heeft het onderzoek zich altijd sterk gericht op
de geschiedenis van de medische wetenschap. Daarin kwam
de laatste twee decennia een verandering, waardoor onder
meer de discipline niet meer uitsluitend door medici wordt
beoefend. Tegenwoordig begeven ook historici, sociologen,
antropologen en anderen zich op het terrein met als gevolg
een wijziging van perspectief op de medische geschiedenis,
een verandering in brongebruik en aard van het historisch
betoog. Verder is er niet langer exclusief aandacht voor de
ontwikkeling van het geleerde medische denken, maar ook
voor de organisatiewijze en de financiering van de gezond
heidszorg, voor para-medische beroepen, de interactie op de
'medische markt' en voor de patiënt.
Inzichten en concepten, ontleend aan andere disciplines
dan de geneeskunde maken het mogelijk door te dringen in
een geheel nieuwe wereld, met als gevolg een verrijking van
ons historisch inzicht. Een verrijking met een prijs: terwijl de
medische geschiedenis als discipline vroeger makkelijk
herkenbaar was (object medische wetenschap en beoefend
aan medische faculteiten), is dat tegenwoordig veel minder
het geval. Onderzoekers van diverse pluimage voeren
onderzoek uit naar de hierboven vermelde thema's. Het
dreigt te versnipperen en onderzoekers die met soortgelijke
thema's bezig zijn, weten niet van eikaars bestaan.
Aan deze situatie willen de drie bovengenoemde instituten
een eind maken. Eerst wordt middels een inventarisatie het
lopend onderzoek in kaart gebracht; het Huizinga Instituut
bewaart het ontstane bestand en houdt het up-to-date. De
inventarisatie heeft primair een dienstverlenend doel en is
voor iedere geïnteresseerde ter inzage, zodat medisch-
historische onderzoekers de gelegenheid hebben met elkaar
in contact te treden, informatie uit te wisselen of zelfs samen
te werken. Er wordt vooralsnog een ruime opvatting van
'medische geschiedenis' gehanteerd: niet alleen de geschiede
nis van de geneeskunde als wetenschap, maar ook die van
het medisch beroep, de organisatie en financiering van de
gezondheidszorg, de demografische gevolgen van (epidemi
sche) ziekte, kwakzalverij en alternatieve geneeskunde,
psychiatrie, de beleving van het lichaam en van ziekte en
pijn door de patiënt, etc.
Belangstellenden kunnen het bestand - na afronding van de
inventarisatie - op diskette toegestuurd krijgen. Wie me
disch-historisch onderzoek verricht maar nog geen enquête
formulier ontving, kan contact opnemen met de inventa-
risator Dr Frank Huisman, Rijks Universiteit Groningen
Instituut voor Geschiedenis, Postbus 716, 9700 AS
Groningen
Tel.: 050-363 6117. E-mail: f.g.huisman@let.rug.nl
Huizinga Instituut
Prof.dr M. Gijswijt-Hofstra, contactpersoon voor medische
geschiedenis, Drs P.J. Koopman, secretaris
Spuistraat 134, 1012 VB Amsterdam
Voor een periode van acht weken liggen vanaf 8 oktober de
volgende (concept)selectielijsten met het bijbehorende rap
port van institutioneel onderzoek en het verslag van drie
hoeksoverleg ter inzage in de bibliotheken van de betrokken
zorgdragers, het Ministerie van OC&W, de rijksarchieven in
de provincie en de registratiebalie van het ARA: selectielijst,
beleidsterrein beroepsonderwijs en volwasseneneducatie;
selectielijst, deelbeleidsterrein Speciaal onderwijs, beide
ingediend door de minister van OC&W en de Onderwijs
raad; selectielijst beleidsterrein Politie, ingediend door de
minister van Binnenlandse Zaken. Voor meer informatie:
(070) 331 54 09; ARA: (070) 331 54 91
Oproep:
Gratis aangeboden een BellHowell ABR 160
microfichereader/printer en een microdesign reader.
In goede staat. Informatie bij: Koos Jansen,
Hanzemediatheek Economie, Zernikeplein 7, 9747 AS
Groningen; (050) 595 27 34; e-mail j.h.m.jansen
pl.hanze.nl.
Het kortgeleden gepubliceerde boek De papieren oorlog van
Johan van Gelder heeft de woede opgewekt van de Groning
se gemeentearchivaris Jan van den Broek. Het boek bevat
foto's van lijsten met namen van 'foute' Groningers uit de
Tweede Wereldoorlog, waarmee de auteur schriftelijke af
spraken met het archief zou hebben geschonden om deze
geheim te houden. Van Gelder zegt dat hij alleen stukken
vanuit het politiearchief geheim zou houden. Hij wil aanto
nen welke rol politie, gemeente en de bevolking hebben ge
speeld in jodenvervolging en collaboratie en ziet de lijst als
tegenhanger van de tijdens de oorlog aangelegde lijst van de
3.064 joodse Groningers.
Bron: Volkskrant, 3 oktober 1997
Naar aanleiding van het verschijnen op 17 december a.s. van
het boek Werken met Zeeuwse bronnen. Tekst en uitleg bij het le
zen van archiefstukken houdt de Stichting Regionale Geschied
beoefening Zeeland op zaterdag 13 december van 13.00-
17.00 uur de eerste Zeeuwse paleografiewedstrijd in de
raadszaal van het Middelburgs stadhuis. Maximaal 35
belangstellenden kunnen hieraan deelnemen; er zijn geld- en
andere prijzen te winnen. Opgave (per briefkaart) bij Aad de
Klerk, consulent regionale geschiedbeoefening, Rijksarchief
in Zeeland, Sint Pieterstraat 38, 4331 EW Middelburg. Op
1 november sluit de inschrijvingstermijn. Inlichtingen:
(0118) 63 89 20 (maandag/dinsdag/woensdag).
100/8 oktober 1997
