Colli
mn
Door Theo Tomassen
Almanak van het Nederlands
Archiefwezen
Nieuwe vermelding hoofdstuk 10:
Studiemiddag audiovisuele archivering in
Noord-B rahant
Rethinking the South African War
1899-1902
Het bureau
OP HET .ARCHIEF
Toegang;Alle Leeftijden
ma. t/m vr. 9-00-17.CC
B inntrikort in dit Archief
Mutaties in de gegevens zoals die zijn opgenomen in de
meest recente uitgave van de Almanak kunt u te allen tijde
doorgeven aan het Bureau van de Koninklijke VAN,
Postbus 11645, 2502 AP Den Haag. Van deze wijzigingen
wordt mededeling gedaan in het middenkatern van het
Archievenblad (met uitzondering van personeelsmutaties).
Exemplaren van de Almanak 1997 zijn te bestellen bij het
verenigingsbureau.
Stichting Archivariaat Bendnck - Schoonheten
Doelstelling: het beheer van het huisarchief Schoonheten
en het beheer en de ontsluiting van andere archieven van het
geslacht Bentinck
Adres: Schoonhetenseweg 56, 8111 PV Heeten, Internet:
http://www.obd.nl/instel/anderarch/sabs/htm
Bestuur: mw. mr. J.U. baronesse Bentinck van Schoonhe
ten (vz), drs. J. Folkerts (secr./penn.mr.), mw. P.W. Kruse-
man, mr. S.P. baron Bentinck
Directeur: W. Hoogeland
Op 29 oktober vindt er op de Katholieke Universiteit
Brabant (KUB) te Tilburg een studiemiddag plaats over de
toekomst van de archivering van audiovisuele documenten in
Noord-Brabant. De studiemiddag wordt georganiseerd door
een projectgroep van de Kring van Archivarissen in Noord-
Brabant (KAN), die eind vorig jaar op voorstel van het
Brabants Film Archief werd ingesteld.
De komst van het Brabants Film Archief, sinds mei vorig
jaar onderdeel van de Brabant-Collectie van de KUB,
betekende weliswaar een krachtige impuls voor het opsporen
van historisch waardevol Brabants filmmateriaal, maar nog
zeker geen garantie voor het behoud. Een eerste oriëntatie
wees namelijk uit dat er nog zeer veel waardevol materiaal is,
zowel bij particulieren als bij instellingen. De noodzakelijke
voorzieningen om het behoud van historische film- en ge
luidsopnamen veilig te stellen in Noord-Brabant zijn echter
maar mondjesmaat voorhanden.
Op de studiemiddag op 29 oktober zal getracht worden de
basis te leggen voor een structurele oplossing van de proble
matiek van de audiovisuele archivering in Noord-Brabant,
zodat over een aantal jaren niet alleen bekend is welke in
teressante opnamen er in het verleden zijn gemaakt, maar
ook de bewegende beelden en geluiden zelf nog bekeken en
beluisterd kunnen worden.
Voor nadere informatie: Frank van der Maden, coördinator
van het Brabants Film Archief en secretaris van de KAN-
werkgroep AV-archivering in Noord-Brabant, (013) 466 31
54.
Pretoria, South Africa, 3-4 August 1998
The Library of the University of South Africa is organising
an international conference on new perspectives on the
South African War.
We invite proposals of papers that offer new insights into
the social and cultural history of the war, especially those
which focus on gender and the war (including the making of
masculinity), imperialism and the war, blacks and the war,
indentities and the war, struggles over land during the war,
environmental aspects of the war, medical histories of the
war, literature and the war, religion and the war, sport and
the war, anti-war sentiment during the war, representations
of the war, nationalisms and the war, international perspec
tives on the war, and militarism and the war.
We welcome papers that look at how the South African War
has shaped popular consciousness, identities, South African
historiography, cultural iconography and the social land
scape, to the present.
We also intend setting up a panel discussion on museums
and archives which will look specifically at the changing
material, documentary, literary and visual representations of
the South African War, both in South Africa and abroad.
Papers that discuss film or photography will be most wel
come, as well as those on the press during the war. Perspec
tives which look back at the South African War from the
vantage point of modern South Africa would also help to
connect the war with our time.
Please, send your abstract of 300 words by 1 December
1997 to:
Ms. Mary-Lynn Suttie, Unisa Library,
PO Box 392, Pretoria 0003, South Africa
fax: 012 429-2925
E-mail: suttim@alpha.unisa.ac.za
'ONRUST/
Een jaar of vijftien geleden maakten Kees Hin en K. Schippers in opdracht van de VAN de documentaire 'Het Archief. Die
film ging over archiefbezoekers: wat waren dat voor mensen, wat deden ze in het archief, wat waren hun fascinaties en welke
plaats had hun onderzoek in hun leven en hun omgeving?
Ik heb het altijd een prachtige film gevonden, helemaal in de VPRO-stijl van de jaren tachtig. We draaiden hem elk jaar in
Woudschoten op de werkweek en elk jaar werd hij mooier. Daar had je weer die weduwe die vertelde over de laatste dagen
van haar man, tegen de archivaris die likkebaardend zat te graaien in diens nagelaten fotoverzameling. Daar was weer die
ouderling die tijdens de onderhandelingen over de overdracht van zijn archief werd afgeleid door het geluid van een vallende
gulden. Dan kwam Peter Horsman weer, elk jaar een jaartje jonger, met de middenstip van het oude voetbalveld van DFC in
zijn handen. En als de archivaris over zichzelf mocht praten zei hij elk jaar opnieuw dat automatisering een probleem was waar
een commissie van de VAN op studeerde en dat het zijn tijd wel zou duren.
De VAN-bestuurders van die tijd waren niet tevreden
over het resultaat. Ze hadden een film verwacht die
liet zien hoe archivarissen inventariseerden en niet
een film over mensen die het archief hadden ontdekt
door de erfelijke oogziekte van hun kinderen of hun
betrokkenheid bij de NVSH. Ze hadden propaganda
voor het vak verwacht en voelden zich een beetje in
hun hemd gezet. Hebben de bestuurders van toen nu
toch hun zin gekregen? Er kwam een romancyclus op
de markt waarin een cultuurinstelling die informatie
verzamelt niet wordt beschreven vanuit de gebruikers,
maar vanuit de dagelijkse bezigheden en beslomme
ringen van de ambtenaren die er werken. Er worden
fiches in typemachines gedraaid, beschrijvingen ge
typt, in groepsverband gediscussieerd over de manier
waarop die beschrijvingen moeten worden geordend
en gebouwd aan informatiesystemen waarvan vast
staat dat ze verouderd zijn ver voordat het ambitieuze
doel dat ze moeten dienen is bereikt.
Geen boek is de laatste jaren zo omstreden geweest
als 'Het Bureau' van Voskuil. Ook onder de archiva
rissen in mijn omgeving is het het meestbesproken
boek van het jaar; het had ook 'Het Archief kunnen
heten. Personage X blijkt sprekend te lijken op col-
lega Y, de beschreven gebeurtenissen zijn gebeurte
nissen die we bijna zelf hebben meegemaakt. Alle
collega's die ik erover spreek vinden het een prachtig
boek en lachen hartelijk over voorbije tijden: hadden wij niet altijd al een afkeer van ambtelijke kleinzieligheid en regenteske
gewichtigdoenerij? Voor archivarissen met gevoel voor humor valt er ook vandaag nog heel wat te lachen. Gebrek aan
zelfrelativering heeft ook zijn digitale verschijningsvormen; gewichtigdoenerij kan goed in project- en ondernemingsplannen
worden verpakt. De Voskuilen onder ons hebben stof genoeg voor hun dagboeknotities en hun filmscenario's.
Intussen mogen we ons gelukkig prijzen met de professionele relativisten onder ons. Wat mij betreft staat de jonge Horsman
in 'Het Archief voor dit type model. Hij heeft een paar documenten in zijn handen en vertelt enthousiast het verhaal dat daar
bij hoort. Als hem vervolgens gevraagd wordt hoe vaak die stukken wel eens worden geraadpleegd, zegt hij met een spijtige
glimlach, eigenlijk nooit. Wat is echt belangrijk in ons vak? De Voskuilen van het archiefwezen weten het niet precies, maar
zoeken onvermoeibaar hun weg tussen het wetenschappelijk archiefhobbyisme van de jaren tachtig en het archiefconsumen-
tisme van de jaren negentig.
100/8 OKTOBER 1997
21
