6e Dag
van het
Document
0
cn
H
cn
Z
a
cn
n
SC
c
c
Colu
mn
sa
W-ffii
mr
H
4 en 5 maart 1997,
Congrescentrum De Reehorst in Ede.
De Dag van het Document is hét congres
waar vele noviteiten op het gebied van
documentaire informatie besproken worden.
Op de beurs die parallel aan het congres
georganiseerd wordt, tonen diverse leveranciers
hun nieuwste produkten en diensten op het
gebied van DIS, Internet en hieraan
gerelateerde zaken.
Voor meer informatie:
Kap. Poellplein 1
5046 GV Tilburg
Tel. (013) 536 83 55
ro
cn
SU
HH
SU
O
SU
ro
ro
CT
C
CTQ
Projectbureau Croll Creutzberg
Van Nahuysplein 12a, 801 I NB Zwolle
Telefoon: 038 42 35 444 Telefax: 038 42 26 722
Email: dvd97@worldonline.nl
http://www.sbi.nl/congresnet/dvd97
ar cn i ef re stau rat ie/massaconservering
behandeling van brandschade
kunst voorwerpen-re stau rat ie
vacuüm-vriesdrogen
textielconservering
Op onze speciale textielafdeling worden vaandels,
paramenten en andere textiele objecten vakkundig
geconserveerd.
HT1NE
Ht
ft-
<—h
i-t
a
i-t
Op zoek naar een gezicht
There's got to be a record of you somewhere
DOOR J. FoLKERTS You gotta be on somebody's books
The low-down picture of your face
your injured looks
the sacred and profane
the pleasure and the pain
somewhere your fingerpoints remain concrete
and it's your face I'm looking for on every street
k"-u .y \i
U begreep al dat bovenstaande regels niet afkomstig zijn uit de recente archivistische literatuur uit de Angelsaksische we
reld, die in Nederland zo en vogue is. Het is het eerste couplet van het nummer On every street van Dire Straits van de ge
lijknamige CD uit 1990. De tekst gaat zoals niet ongebruikelijk in het genre over een verloren liefde.
Ook zonder dat Mark Knopfler gelijk aan het onaantastbare driemanschap van Muller, Feith en Fruin wordt toegevoegd
zouden deze regels gek genoeg best eens als inspiratiebron voor ons vakgebied kunnen dienen. De grote groep gebruikers
van onze bronnen die meestal onder de weinig genuanceerde titel genealogen schuil gaan, is namelijk in de archieven op
zoek naar een gezicht. Zij geven een gezicht aan de generaties van een familie, een straat, een dorp, een stad, een
streek.
Wie deze bezoekers zo beschouwt, nl. als mensen die geschiedenis in het individuele en het persoonlijke zichtbaar
en tastbaar trachten te maken, zou ook wel eens heel wat beter kunnen inspelen op de behoeften van deze groep,
dan tot nu toe vaak gebruikelijk was.
Bij gemeente- en streekarchieven -met hun sterkere band met de geschiedenis op microniveau- werd de
genealoog al langere tijd als een volwassen bezoeker behandeld. Bij de rijksarchieven echter ligt de tijd
nog niet zover achter ons, dat de genealogen er vooral waren om bezoekerscijfers een fatsoenlijk aanzien te
geven. Dit klemde des te meer, omdat vooral deze archiefdiensten sterk afhankelijk waren van dit deel
van de bezoekersmarkt. Het openlijke dédain waarmee genealogen vroeger bij sommige archieven
werden bejegend is er zo langzamerhand wel af, maar dat wil niet zeggen dat het wederzijds begrip
inmiddels optimaal is.
Een overigens zeer gewaardeerde collega uit een buurprovincie bestempelt alle door genealogen gepro
duceerde publicaties onveranderlijk als "bagger". In de beeldvorming van de archivaris-oude-stijl was de
genealoog iemand die uit was op het verzamelen van zoveel mogelijk namen en data uit de primaire bronnen
zonder daarbij oog te hebben voor de sociale, economische of culturele aspecten van de geschiedenis. Het is pas
laat tot ons vakgebied doorgedrongen dat dit verwijt als een boemerang op de aanbieders van de informatie
terugsloeg. Een eenzijdige preoccupatie met gegevens uit primaire bronnen werd immers sterk in de hand
gewerkt door de massieve indicering die bij veel archieven juist ten faveure van de genealoog heeft plaatsge
vonden. Wie de genealoog onmiddellijk naar kaartenbak en database verwijst moet niet zeuren over de eenzij
dige resultaten van diens onderzoek. Daarmee is vanzelfsprekend niets ten nadele van indicering gezegd, wel
tegen een eenzijdige benadering van de genealoog.
Nog iets anders pleit voor een meer volwassen benadering van de genealoog. De verslechtering van het ge
schiedenisonderwijs in basis- en voortgezet onderwijs heeft in toenemende mate het ontbreken van een ge
meenschappelijk historisch referentiekader tot gevolg. Genealogisch onderzoek krijgt daarom steeds sterker
een functie als breekijzer voor het kweken van een bredere historische belangstelling. En wie heel goed kijkt
kan in de sterk persoonlijk gekleurde benadering van de geschiedenis door historische "amateurs" een stil
protest zien tegen de soms wel erg structuralistische opvatting van de geschiedenis zoals die onder de
professionals in de laatste decennia onder invloed van de sociale wetenschappen populair is geweest.
Historici en archivarissen kunnen daarom nog wat leren van de genealoog. Het historisch bedrijf in ons land
is toch al niet gezegend met een grote populair-wetenschappelijke traditie. De kloof tussen het academische
geschiedbedrijf en het publiek van geïnteresseerde leken is daarom hier vermoedelijk groter dan in landen
als het Verenigd Koninkrijk en Frankrijk. De grass-roots
benadering van het verleden door historische amateurs kan
zowel historici als archivarissen bij de les houden. Ook de
dorste historicus die zich reeds jaren bezighoudt met de
conjuncturele schommeling in de belastingopbrengsten van
de boekweit in de Friese Wouden tussen 1645 en 1680 zal
uiteindelijk willen weten wie er achter de cijfers, tabellen
en grafieken schuil gaan. Uiteindelijk immers streeft
iedereen naar een geschiedenis van vlees en bloed.
Het is die menselijke maat die historici, archiva
rissen en genealogen zou moeten verbinden. Om de
geschiedenis - onze geschiedenis - een gezicht te kunnen geven
lllustratie:Peter Vlot
100/1 JANUARI 1997 2 5
