016
n
Eivind Rossaak: Archives in Motion
Slotsymposium
Mede dankzij een genereuze bijdrage van de KVAN Commissie Permanente Educatie leverde de
Noorse wetenschapper Eivind R0ssaak begin november een inspirerende bijdrage aan het Atelier.
R0ssaak werkt als niet-bibliothecaris bij de Noorse Nationale Bibliotheek in Oslo en vervult daar de rol
van kritische buitenstaander. Vanuit die positie heeft hij de taak om ontwikkelingen te volgen en
wensen uit de wetenschap te vertalen naar het beleid van de organisatie. Op 11 november hield hij
op uitnodiging van het Atelier een open lezing in het Nationaal Archief. Daarin reflecteerde hij vanuit
diezelfde positie op de gesprekken die hij in de twee voorgaande dagen had met de deelnemers in het
Atelier. In zijn lezing blikte hij vooruit op de snel veranderende perspectieven waar archieven mee te
maken krijgen in dit technologische tijdperk. Deze bieden verschillende mogelijkheden voor de
archiefprofessional, maar vragen ook om nauwe samenwerking met andere disciplines. Zo wees hij op
het belang van technische expertise in erfgoedorganisaties en de noodzaak om eigen programmeurs
in huis te hebben.
De officiële onderzoekperiode werd op 25 januari afgesloten met een openbaar symposium. In
de ochtend presenteerden alle onderzoekers in een ware parade de uitkomsten van hun onderzoek.
Onderzoek is nooit echt afgerond. Daarom werd door de onderzoekers direct een vervolgvraag of
stelling opgeworpen waarover in de middag werd doorgepraat. Prikkelende sessies waarin modellen
werden getest, een prototype experimenteeromgeving werd gedemonstreerd en de deelnemers hun
voorkeursrobot konden kiezen.
Het symposium werd geopend met keynotes van Riemer Knoop en van Els Stronks die beiden
aandacht vroegen voor de veranderende rol van de archivaris. Knoop, lector cultureel erfgoed aan
de Reinwardt Academie, stelde polariserend dat het resultaat van een decennium lang digitaliseren
nog het best te omschrijven valt als enorme digitale massa zonder context. Veel collecties zijn
gedigitaliseerd om het brede publiek of het onderwijs te bedienen, maar zonder context hebben
de meest losse objecten geen betekenis. Ook de professionele gebruiker, zoals de data-onderzoeker,
kan niet zo veel met deze digitale collecties, er zijn simpelweg te weinig data van betekenis. Volgens
Knoop is massadigitalisering een misverstand, gebaseerd op aanbodgericht beleid uit het verleden.
In een toekomst waar participatie, fragmentatie en big data centraal staan kan alleen de archivaris als
amnesiabuster de mensheid behoeden voor het verlies van context en betekenis.
Deelnemers
slotsymposium.
Foto: Erwin van Amstel,
Amsterdam
