A
n
071
Bijlmer Meer, een erfgoed
collectie van de buurt
Participatie in musea en archieven
Marieke Houtekamer
De zorg voor duurzaam behoud van archieven zit diep geworteld
in de taakopvatting en de bewaartraditie van het erfgoedveld.
Actueel is de vraag wat het voor archiefinstellingen betekent om
door en met participanten te verzamelen. In dit artikel wordt
vanuit de theorie over participatief verzamelen gekeken naar de
praktijk van Imagine IC. Tijdens het onderzoek stond deze vraag
centraal: Wat zijn de gevolgen van participatie voor de archief
praktijk van Imagine IC en wat zijn de mogelijkheden voor
methodologische actualisering?
Participatie is in de erfgoedsector een veelgebruikt begrip dat
verwijst naar de verschillende manieren waarop erfgoedinstel
lingen omgaan met hun bezoekers. In het gangbare model,
afkomstig uit The participatory museum, onderscheidt Nina Simon
vier stadia met een oplopende participatiegraad tussen de
erfgoedinstelling en de participanten: bijdragen, samenwerken,
co-creatie en hosting. Volgens Jacqueline van Leeuwen (FARO,
Vlaams Steunpunt voor Cultureel Erfgoed) en Tine Rock (Stede
lijke Musea Hasselt) is de ene werkvorm niet beter dan de andere
en om die reden hebben zij een aangepast model opgesteld.
Aan de rechterkant wordt, van boven naar beneden, de zeggen
schap van het publiek steeds groter. De mate van controle van de
instelling aan de linkerkant wordt in dezelfde richting juist steeds
kleiner. In deze weergave is de spanning tussen de doelen van
de organisatie en die van het publiek direct zichtbaar.
Participatiebijeenkomst Bijlmer Meer, filmstill Vernon Roberts, Imagine IC
GEMAKKELIJKER,
KORTER
PROCES
KORTERE
RELATIE
noodzakelijk
supplementair
leerrijk
GEMAKKELIJKER
MEER
ENGAGEMENT
MEER
CONTROLE
SAMENWERKEN
advies
samen ontwikkelen
MEER
VERANTWOOR
DELIJKHEID
EVENWICHT
COMPROMIS
LANGER
INTENSIEVER
PROCES
MINDER
CONTROLE
MEER
EIGENAARSCHAP
MEER
W VRIJHEID
MAATSCHAPPELIJKE RELEVANTIE
(OPEN INNOVATIE, NETWERKEN)
Vier types participatieprojecten, gevisualiseerd
door Tiny T'Seyen (Erfgoedcel Leuven)
