Wie doet er mee
schoenendozen voornamelijk gevuld met fotoalbums en veel
minder met andere typen documenten.
De foto's in de schoenendozen lijken juist weer wel op de
fotoverzameling van AE. Ze missen eveneens samenhang en
kunnen beter als een collectie dan als archief worden gezien.
Misschien zouden ze wel geschikt zijn voor opname in de
collectie van AE. Maar die omvat al 45.000 foto's en AE hanteert
daarom strenge acquisitiecriteria: het beeld moet echt een
aanvulling zijn op de huidige collectie of een onderwerp
betreffen waar AE heel weinig materiaal van heeft.
Overigens past AE met HBW alleen een vorm van passieve
acquisitie toe: AE legt het initiatief bij de gebruikers en vindt van
wat zij inbrengen vooral de foto's van belang. Met de losse
documenten kan het archief niet veel en dagboeken en
briefwisselingen, waarvoor wel belangstelling is, zitten er vaak
niet bij. Die zijn voor veel mensen waarschijnlijk te persoonlijk.
Het archief heeft wel sinds kort besloten om een acquisitieplan
op te stellen voor het actief verzamelen van foto's via HBW.
Een bijkomend voordeel is dat de kans dat HBW-foto's worden
opgenomen in de beeldbank van AE ook positief kan uitwerken
op de deelnamecijfers van HBW.
Voor de vraag hoe de deelname aan het HBW kan worden
bevorderd, heb ik eerst gekeken waarom mensen überhaupt
meedoen. Kloppen de intenties van HBW met de verwachtingen
van de gebruikers? Het eerste wat opvalt is dat veel gebruikers
65+ zijn en dat de jongere generatie de spullen van hun ouders
in HBW plaatst en niet de 'schoenendoos' van henzelf. Verder
wijst publieksonderzoek uit dat mensen vooral aan HBW
meedoen om andere mensen met hun materiaal en informatie
van dienst te zijn, om nuttig te zijn. Gebruikers zien HBW vooral
als een archiefdatabase en niet als een community. Ze zijn zich
vaak helemaal niet bewust van de sociale functies van de
website. Wat blijkt is ook dat het digitaliseren en delen van
oude foto's en documenten voor veel mensen simpelweg
geen prioriteit heeft. Degenen die wel enthousiast met HBW
werken, lijken dat vooral te doen omdat ze er plezier in hebben
om hun collectie te delen. Het is aan het AE om degenen die
die intrinsieke motivatie niet hebben extrinsiek te motiveren.
Publieksobservatie laat bovendien zien dat het openbare
gebruik van internet, computers en de website van HBW voor
veel oudere gebruikers een drempel vormt. Zij zijn, anders dan
jongeren, niet gewend om hun foto's te delen op internet.
Ze zijn bovendien banger dat hun foto's ongevraagd worden
gebruikt voor bijvoorbeeld commerciële doeleinden, of dat de
andere personen op hun foto's misschien niet op de website
willen staan. Veel mensen zijn zó gesteld op hun privacy, dat het
voor hen niet uitmaakt of iemand die als kind op een foto staat
als volwassene nog herkenbaar is. Het meest opvallende uit het
publieksonderzoek is dat veel mensen HBW een goed initiatief
vinden, maar het duwtje missen om daadwerkelijk mee te doen.
Ze hebben bijvoorbeeld van hun foto's (en documenten), al
dan niet met de hulp van een foto- en albumbedrijf, zelf al een
fysiek album gemaakt. Zij nemen dan vaak niet meer de tijd en
moeite om er digitaal nog iets mee te doen, zelfs niet met
één foto. Want dat was de verwachting van de makers van HBW,
dat veel mensen een account zouden aanmaken, er één foto
p zouden plaatsen en het daar bij zouden laten.
De praktijk is anders, die laat twee soorten deelnemers
zien: gebruikers die serieus aan de slag gaan met HBW en een
zeer gevulde 'schoenendoos' hebben én gebruikers die alleen
een account aanmaken zonder die te vullen. Nu gaat de
service van HBW verder dan alleen documenten en foto's op de
website plaatsen. Wie wil kan reacties achterlaten op andermans
herinneringen en schoenendozen. Helaas lijkt niemand van
