De archivaris in het informatietijdperk De essentie van documenteren die Briet in haar voorbeelden beschrijft is dat informatie die in documenten is vastgelegd wordt geselecteerd en zodanig wordt beschreven dat ze bewaard blijven en gebruikt kunnen worden. Documenteren is in essentie het brengen van documenten uit de wild frontier naar een beschermde, geïndexeerde omgeving met de intentie om de informatie te laten voortbestaan. Archivarissen hebben door de ongekende wijze waarop individuen zichzelf in onze tijd documenteren ook ongekende mogelijkheden om de samenleving te documenteren. De rollen die ik voor de archivaris weggelegd zie in het documenteren van de samenleving, hebben te maken met de professionele opgave om een representatieve afspiegeling van de documentaire voetafdruk die deze samenleving produceert aan volgende generaties door te geven. Hoewel ik kritisch ben ten opzichte van het zelfdocumenterend vermogen van de samenleving, kan ik wel in grote lijnen meegaan met de manier waarop Millar de rollen van de archivaris definieert. Haar kijk op de rol van de archivaris past in het grotere beeld van meer pluriformiteit van archiefvorming en archiefbeheer. De archivarissen die in de archiefinstellingen van het openbaar archiefwezen werkzaam zijn, hebben tot nu toe een dominante rol gespeeld in de ontwikkeling van het professionele handelen van de archivaris. De nadruk lag daarbij steeds op het in beheer nemen van overheidsarchieven aangevuld met - vaak op passieve wijze verkregen - archieven uit de private sector. Die traditioneel custodiale benadering en die eenzijdige gerichtheid op overheidsarchieven komt steeds meer onder druk te staan. Alle analyses wijzen erop dat de traditionele verdeling van de samenleving in een overheidsdomein en een particulier domein niet langer recht doet aan de ingewikkelde werkelijkheid die steeds meer de vorm van tijdelijke netwerken aanneemt. De archivaris die zich uitsluitend beperkt tot het documenteren van hetgeen in het overheidsdomein gebeurt, mist op die manier het meest kenmerkende van onze tijd. Digitalisering zorgt voor een geheel nieuwe dynamiek die onder andere tot uitdrukking komt in nieuwe vormen en nieuwe patronen van communicatie, nieuwe vormen van community building en geheel nieuwe vormen van cultuuruitingen en cultuur participatie. Dat betekent dat de cultuurhistorische voetafdruk van de samenleving verandert en archivarissen zullen zich alleen al om die reden moeten bezinnen op de vraag welke digitale voetafdruk zij van de hedendaagse samenleving willen behouden voor de toekomst. Een kenmerkend aspect van de hedendaagse digitale samenleving is het 'vernetwerkte' karakter ervan of zoals Dennis Broeders en Corien Prins de i-samenleving karakteriseren als een "conglomeraat van ongelijksoortige actoren die met elkaar in 'vernetwerkte' verhoudingen staan en waartussen informatie rijkelijk vloeit en vermengt: burgers, overheden, NGO's, media, bedrijven, sociale media, cyber criminelen, et cetera" (Prins en Broeders, 2011: 45). Het gevolg hiervan is dat de traditioneel-institutionele benadering in de collectievorming niet langer voldoet om de samenleving in zijn diversiteit te documenteren. Het willen doorgronden van de wild frontier en het willen begrijpen van de veelheid aan en veranderlijkheid van samen werkingsrelaties is een belangrijke voorwaarde om als archivaris het verschil te kunnen maken in het hedendaagse documenteren van de samenleving. Het gaat er zeker niet om alles te bewaren, maar om bepaalde kwaliteiten te behouden. Wat Terry Cook 25 jaar geleden al vaststelde kan nog steeds als een belangrijke leidraad voor het werk van de archivaris gelden: "Even if archivists could keep everything, they should not do so. The role of the archivist is to preserve the clearest image possible of

Periodiekviewer Koninklijke Vereniging van Archivarissen

Schetsboek | 2015 | | pagina 42