Vragen voor vervolgonderzoek Bij crowdsourcing en participatory archives gaat het om het gebruik van bepaalde technieken voor ondersteuning van participanten om als groep samen te werken aan een gemeenschappelijk groter doel. Het gaat daarbij om bijdragen die inzicht in het archiefmateriaal vergroten, en niet om individuele meningen, gevoelens of artistieke interpretaties. Dat kost meer moeite en tijd dan alleen het snel toevoegen van een trefwoord aan een foto of beoordeling van een boek met één tot vijf sterren, hoewel dat op zich wel kan bijdragen aan besef van het belang van archieven bij anderen. Een instelling die participatief wil werken zal onderscheid moeten maken tussen sociale betrokkenheid en participatie, maar een groep participanten hoeft geen vooraf bepaald, gelijkgestemd geheel te vormen. In een participatief archief gaat het om een optelsom van structuren, ordeningen, beschrijvingen en gezichtspunten, aangebracht door individuele gebruikers in een gemeenschappelijk archief, ongeacht hun beroep, opvatting of levensstijl. De desbetreffende archiefgemeenschap ontstaat alleen door het gezamenlijke doel van het project, vaak opgezet als burgerinitiatief. In de museumwereld worden verschillende gradaties in participatie aangebracht, zowel in de mate van activiteiten van de participanten als in de mate van controle van de instelling. Welke vorm van participatie het beste past is afhankelijk van het doel dat wordt beoogd. Op basis van de verschillende definities kwamen de projecten van de studenten weer in een ander licht te staan, waarbij aan de hand van hun stellingen de rol van de archivaris en zijn verhouding tot niet professionele community archivists verder kon worden verdiept. In de geest van de Amerikaanse archivaris Kate Theimer, bekend als initiator van de Archives 2.0 wiki en van haar blog ArchivesNext, was de conclusie dat participatief verzamelen het gebruikelijke denken in tegenstellingen van expert en amateur doorbreekt. Bovendien kan zelfs de lichtste en terloopse vorm van participatie al zorgen voor vertrouwdheid met en nieuwsgierigheid naar archieven. Dat is een kans die archiefinstellingen zouden moeten aangrijpen om meer mensen tot actieve participatie te verleiden en daardoor de waarde van het archiefmateriaal te vergroten. In het slotsymposium van het atelier zorgde een panel van deskundigen voor een aanvulling van Laura Millars vier rollen van de archivaris met vier invalshoeken die van belang zijn bij het documenteren van de samenleving. Hester Dibbits, lector erfgoedtheorie aan de Reinwardt Academie en bijzonder hoogleraar Historische Cultuur en Educatie aan de EUR, noemde allereerst het aspect afstand: archiefinstellingen hanteren van oudsher een in tijd en ruimte afstandelijk beleid tot de gemeenschap. Verschuift deze afstand bij participatief verzamelen? Krijgt het archief ander materiaal aangeboden als de afstand tot de gemeenschap kleiner wordt gemaakt? Vervolgens stelde zij

Periodiekviewer Koninklijke Vereniging van Archivarissen

Schetsboek | 2015 | | pagina 17