'Van het eene der drie raadhuizen
naar het andere'
De 'rondwandelende' archieven van Maasbree1
drs R.A.W.J. Hackeng
Moten
Randstad, the areas around the cities of Amsterdam,
Rotterdam and The Hague, there are advanced plans
to regroup the administrative districts, to reduce the
number of municipalities and to form larger local
government areas. This will have far-reaching conse
quences for the archives administration. For one
thing, the division between archives administration
and inspection might well change fundamentally. In
this article the situation in Rotterdam is described
and objections are voiced.
1 Gepubliceerd in Nieuws van Archie
ven, april 1994.
2 Een blik op de archiefkaart van het
huidig Rijnmondgebied laat zien
dat er momenteel behalve de ge
meentelijke archiefdienst Rotter
dam nog de stadsarchieven Vlaar-
dingen en Schiedam en het streekar-
chiefVborne-Putten bestaan.
Daarnaast zijn er enkele gemeenten
met een archiefambtenaar ter secre
tarie en welgeteld vijf gemeenten
zonder archivaris. Verder hebben
twee waterschappen, het Hoog
heemraadschap van Schieland en
het Waterschap IJsselmonde, een
archivaris in dienst. De overige
waterschappen in dit gebied zijn
aangesloten bij een streekarchief
dienst.
3 Om een beeld te geven van de nieu
we situatie: het zal gaan om tien tot
twaalf nieuwe gemeenten als Kralin
gen, Crooswijk, Feyenoord, Hille-
gersberg en Overschie, elk met een
zelfstandige status.
4 Zie voor het verschil tussen beide
vormen van toezicht de discussie in
de jaargangen 83 en 84vanhet Ne
derlands Archievenblad. Normstel
lend werd het artikel van W. J. van
Hoboken, 'Zorg en beheer, toezicht
en inspectie: de begrippen en hun
betekenis', nab 84(1980)134-145.
5 Volgens Van Hoboken vindt het
toezicht van hogerhand op de ar-
chiefzorg van gemeenten en water
schappen juist zijn oorsprong in het
feit, dat deze blijvend met de zorg
voor de oude archieven zijn belast
(Van Hoboken, op. cit. p. 143).
Wanneer de provincies-nieuwe-stijl
hun oude archieven niet overdragen
aan het Rijk, maar zelf gaan beheren,
ligt het voor de hand dat ook hier het
toezicht vanuit een hogere bestuurs
laag geregeld wordt.
6 Dit is een al langer bestaand idee,
zie voor de discussie hierover vooral
het themanummer 'Symposium
Archieftoezicht'Archiefperspec
tief 1 2 (maart 1991Ook in de
beleidsnota van het LOPAi, Toezicht
heeft toekomst, is dit aan de orde
gesteld.
[214]
1.100,000
/f;J"de.Iide£rt.
II F L D JT
TJiHjavc vcoi. Eu£,o Zip.il
De gemeente Maasbree in 1876, getekend doorJ. Kuyper, uitgegeven in de beken
de 'provincie-atlas'van Hugo Suringar
Archivarissen kennen vaak maar al te goed het fenomeen van verhuizende
diensten en afdelingen en de daarbij optredende complicaties met betrekking
tot de archieven. In het volgende artikel van drs R. A.W.J. Hackeng, medewer
ker van het Gemeentearchief Maastricht, worden we op boeiende wijze mee
gevoerd naar de gemeente Maasbree, waar in de vorige eeuw de afzonderlijke
dorpen bij toerbeurt het gemeentelijke apparaat mochten huisvesten. Ook
hier bleven de gevolgen voor archiefvorming en archiefbeheer niet uit. Een
verhaal over gemeentelijke organisatie, oude orde, structuur en bestemming.
[215]
