Bestuurlijke vernieuwing
en archiefzorg in de Randstad
Marianne Loef, Noor Erkelens en Emile Kretzschmar
BESTUUR OP NIVEAU
Studiedag 'Regiovorming'
De discussies en inleidingen tijdens de Studiedag Regiovorming van de Ko
ninklijke van gaven veel stof tot nadenken. In de kring van provinciale ar
chiefinspecteurs ontstond enige onrust over de soms wel erg lichtvaardige
wijze waarop over de toekomstige rol van de onafhankelijke archiefinspectie
werd gedacht. De plannen voor de archieforganisatie in de regio Rotterdam
(straks een provincie-nieuwe-stijl) lijken de principiële scheiding tussen ar
chiefbeheer en archieftoezicht te doorbreken. Marianne Loef en Emile Kretz
schmar, provinciale archiefinspecteurs in resp. Noord- en Zuid-Holland, en
Noor Erkelens, inspecteur in Utrecht brengen naar aanleiding van de situatie
in de Randstad hun bezwaren naar voren. Het gaat om een fundamenteel
punt in de Nederlandse archiefwereld.
Inleiding
De Randstadprovincies Noord- en Zuid-Holland en
wellicht ook Utrecht staan de komende jaren voor
ongekende bestuurlijke veranderingen. Deze hebben
gevolgen voor het grondgebied van de huidige pro
vincies, de samenstelling van de provinciale besturen
en uiteraard de betrokken ambtelijke organisaties.
Na een voorgeschiedenis van ruim twintig jaar heeft
de bestuurlijke vernieuwing nu concreet gestalte ge
kregen in de Kaderwet Bestuur in Verandering, in
werking getreden op i juli 1994. In zeven stedelijke
gebieden, de regio's rond Amsterdam, Rotterdam,
Den Haag, Utrecht, Eindhoven, Arnhem-Nijmegen
en Eindhoven treedt de ROL-fase in. Dat wil zeggen
dat een Regionaal Openbaar Lichaam is ingesteld,
met bovenlokale taken en bevoegdheden. Binnen
vier jaar, dus uiterlijk in 1998, moeten deze regio's
hebben beslist of ze een provincie-nieuwe-stijl willen
worden, los van de bestaande provincies. Het alter
natiefis dat ze weer naar de oude situatie teruggaan,
namelijk een regio onder de (per 1 juli j.l. aange
scherpte) Wet Gemeenschappelijke Regelingen. De
ROL-fase is uitdrukkelijk een tussenfase met een
tijdslimiet eraan verbonden. Uitstel van de beslissing
met nog eens vier jaar is mogelijk, zodat op zijn laatst
in 2002 duidelijk moet zijn hoeveel provincies-nieu-
we-stijl er zullen komen.
Het is nu al duidelijk, dat het gebied van het Over
legorgaan Rijnmond (oor), ruwweg de regio rond
Rotterdam, zich wil omvormen tot provincie-nieu
we-stijl per 1 januari 1997. Hetzelfde geldt voor het
gebied rond Amsterdam (roa) en het gebied rond
Den Haag (Haaglanden), die beide te kennen heb
ben gegeven per 1 januari 1998 provincies te willen
worden. Utrecht en de overige ROL-gebieden heb
ben nog geen definitief uitsluitsel gegeven over hun
toekomstwensen.
De drie genoemde gebieden, oor, roa en Haag
landen, zijn exponenten van een nieuwe, bestuurlij
ke middenlaag met als uitgangspunt de behoefte aan
modernisering van de rol van de provincie.
206
LEGENDA:
ROA
HAAGLANDEN
OOR
NOORD- ZUID-HOLLAND
PROVINCIEGRENS
ifEi
Noord-
Iland
Grenzen van de oude en nieuwe provincies in de
Randstad (met dank aan de Dienst Ruimte en Groen
van de Provincie Noord-Holland)
[207]
