Moot
Waarom geen steekproeven
alshetnietanderskan?
Beter iets goed dan alles half.
Sommige archieven verdienen
dat er in hun geval meer bewaard
(en verrijkt) wordt.
Hoe zit het eigenlijk met die automatisering?
Toegegeven,
het is nog veel erger geweest.
Verkoop, ruil belangrijke dossierverzamelingen
aan en met instituten en gemeentearchieven.
Beter goede regels
dan een commissie voor uitzonderingen
De laatste stelling brengt ons in het hart van de aan
gekondigde actuele kwestie die nog bespreking ver
dient.
In de recente vernietigingslijst die onder meer op
bescheiden van arrondissementsrechtbanken be
trekking heeft, wordt als het gaat om de toepassing
van de daarin opgenomen vernietigingsregels een
uitzondering gemaakt voor archiefbescheiden 'van
bijzonder politiek, cultureel, maatschappelijk, his
torisch of wetenschappelijk belang' en wordt ten be
hoeve van 'de ontwikkeling van een nadere, meer ge
objectiveerde, invulling van (de desbetreffende) uit
zonderingsbepalingen' voorzien in de instelling van
een begeleidingscommissie, die'bovendien bij
stand [zal] verlenen bij de concrete aanwijzing van
bescheiden, waarop de uitzonderingsbepalingen
van toepassing zouden kunnen zijn'. Naar het mij
voorkomt een hoogst onpraktische regeling. Deze
vernietigingslijst, vatsgesteld in 1991, vormde de
aanleiding voor mijn eerste artikel. Later in 1992, op
22 juni, werd de bedoelde commissie door de minis
ter van Justitie ingesteld en getooid met het predi
kaat 'permanent'. Weer ruim een jaar later, werd
hieraan in het Nederlands Juristenblad (26 augustus
x993) nadere bekendheid gegeven. Het berichtwerd
besloten met de mededeling: 'Belangstellenden
kunnen t.b.v. het tot stand komen van de vernieti
gingsvoorschriften suggesties aandragen via het se
cretariaat'. Alleen al omdat de taakomschrijving van
deze commissie een heel andere, algemenere inhoud
en strekking heeft dan blijkens de toelichting bij de
vernietigingslijst van 1991 de bedoeling was, leek
het me niet overdreven een samenvatting van mijn
artikel naar de commissie op te sturen. Ik deed dat
op 22 september 1993. Een reactie heeft mij nog niet
bereikt (28 januari 1994).
Tot de taak van de permanente begeleidingscom
missie, op de algemene rijksarchivaris na gerecru-
teerd uit justitiële kring, behoort 'het doen van aan
bevelingen met betrekking tot de organisatie van de
selectie van de archiefbescheiden van de rechterlijke
macht in de fase waarin het administratieve belang
van betreffende bescheiden nog niet is vervallen',
voorts 'het toetsen van voor de rechterlijke macht
-sf] geldende vernietigingslijsten aan de bruik
baarheid ervan in de praktijk' en tenslotte 'het be
vorderen van de betrokkenheid van de zittende
magistratuur, de staande magistratuur en de onder
steunende gerechtelijke administratie bij het formu
leren van de selectiecriteria van archiefbescheiden
van de rechterlijke macht'. Dit alles vooral met het
oog op 'archiefbescheiden, die geacht worden, van
bijzonder politiek, cultureel, maatschappelijk, his
torisch en/of wetenschappelijk belang [te] zijn'. Dit
laatste staat alleen in het bericht in het njb, niet in
het instellingsbesluit. Wat helemaal is verdwenen:
de uitdrukkelijke regel, geformuleerd in 1991, dat
de vernietigingslijst 'niet van toepassing [is] op ar
chiefbescheiden die van bijzonder politiek, cultu
reel [etc.] belang zijn Al is deze uitzonderingsregel
uiterst moeilijk ten uitvoer te leggen, zoals reeds
aangegeven, helemaal zonder voel je je toch niet be-
hagelijk.
Wie dit alles tot nu toe heeft weten te volgen, zal er
best in slagen op eigen kracht aan verdere vergelij
king van deze teksten (de cursiveringen daarin zijn
door mij aangebracht) nog meer plezier of ergernis te
ontlenen.
De kwestie van de bewaring van rechterlijke archie
ven die al een jarenlange voorgeschiedenis heeft, lijkt
nu tot overmaat van ramp permanent commissoriaal
te zijn geworden.
[84]
Summary
Judicial archives and destruction
Part 2: In permanent committee Critical
comments on the recent disposal schedule concer
ning judicial archives. Especially on the exception
made for 'archival records which may be regarded to
be of special political, cultural, social, historical or
academic importance'. The decision on the possible
destruction of such records is to be placed in the
hands of an advisory committee.
i 'Rechterlijke archieven en vernieti
ging. Een voorstel voor nieuwe re
gels', Neder la nds A reine ven blad 9 6
(1992) 49-54.
[85]
