i w#|
^HF"</,' «»>"f8;[.-J
K'«., «v'. -
"*""*9ÊMp<>S
Kroniek 2
Symposium bij het afscheid van Bert Kölker
Archieven gesloten of ontsloten
■'A'i V*»
^■P^. *-»* *#r77m»v* i
-%-■ >-»*■*Z#*' Jf/^Ê
■■EN, h*«. »'-»»*--»
:::-:;,::™!Hi li -IB-.», irFii*
v»,iJH
'i. »-•■ «H
i,'t i, ►*,»♦•<»-»«»« .«•••MB
...De Noordhollandse geduputeerde voor cultuur en educatiemevrouw F. G.
van Diepen-Oost, biedt Bert Kölker het tekstboekje van het symposium aan. Op
de achtergrond v.l.n.r. de sprekers J. Dijkstra, C. Streefkerk en P. F. Thomése. Fo
to: M.L. Loef...
Ter gelegenheid van het afscheid van Bert Kölker als provinciaal archiefin
specteur van Noord-Holland, een functie die hij twintig jaar lang bekleed
de, organiseerde de provincie op 3 september j.l. een symposium in de Sta
tenzaal van het Provinciehuis. Het thema van het symposium, dat druk
werd bezocht door vertegenwoordigers van de Nederlandse archiefwereld,
door Noordhollandse bestuurders en leden van historische verenigingen,
was: toegankelijkheid.
De dagvoorzitter, mevrouw F. G. van Diepen-Oost,
gedeputeerde voor Cultuur en Educatie, stelde in
haar inleiding dat de toegankelijkheid van cultuur
goed een van de voornaamste doelen is van het
Noordhollands cultuurbeleid. In de onlangs ver
schenen strategienota 'De meerwaarde van de pro
vincie' zijn als kerntaken voor de provincie: behoud
en bevordering van de historisch-culturele waarden
en de cultuurparticipatie omschreven. Mevrouw
Van Diepen liet het niet alleen bij woorden en kon
digde aan dat Provinciale Staten voor 1993 en 1994
op voorstel van gs een bedrag van fi 50.000,- in de
begroting zullen opnemen voor subsidiëring van
projekten bij gemeenten, waterschappen, gemeen
te- en streekarchiefdiensten, die gericht zijn op het
toegankelijk houden of maken van het archiefma
teriaal. Deze provinciale subsidie ligt in het ver
lengde van het Deltaplan voor Cultuurbehoud van
de Minister van wvc, dat in de uitvoering immers
vooral ten goede is gekomen aan de Rijksarchieven.
Het gaat dus niet om de gebruikelijke zorg voor de
archieven, die aan de colleges van b&w en aan de
waterschapsbesturen immers wettelijk is voorge
schreven, maar om extra voorzieningen en activi
teiten, zoals microverfilming van krantenbestan
den en archieven, vervaardigen van geautomati
seerde zoeksystemen, van gidsen, etc.
Na dit goede nieuws kwamen drie sprekers aan het
woord die elk een groepering vertegenwoordigen
die met archieven en hun toegankelijkheid te ma
ken heeft: de provinciaal archiefinspecteur van
Friesland, tevens voorzitter van het lopai Jetse
Dijkstra, archivaris Chris Streefkerk van het regio
naal archief Alkmaar en de schrijver P. F. Thomése,
winnaar van deAKO-literatuurprijs 1991
Dijkstra beschreef in zijn bijdrage 'Zicht op toe
zicht, archieftoezicht in het middenveld' de rol van
de provinciaal inspecteur in het algemeen en die
van Bert Kölker in het bijzonder. Toen Kölker in
1973 aantrad als inspecteur van Noord-Holland
bestonden er slechts drie gemeentelijke archief
diensten: Amsterdam, Haarlem en Alkmaar. Bij
zijn afscheid is er een uitgebreid net van gemeente
en streekarchieven tot stand gekomen, waarbij 5 5
van de 70 Noordhollandse gemeenten zijn aange
sloten. De functie van inspecteur is van cruciaal be
lang. Dank zij zijn onafhankelijkheid is de inspec
teur in staat gemeenten en waterschappen te bewe
gen tot samenwerking, tot het geven van onpartij
dige adviezen en tot opwekken van enthousiasme
voor de goede zaak. Dijkstra meende dan ook dat
deze functie in het bestuurlijk middenveld haar nut
heeft bewezen en moet blijven bestaan. Wel zal zij
door de op handen zijnde bestuurlijke veranderin
gen (regionalisering) ook zelf van organisatie moe
ten veranderen. Daarnaast mag voor de komende
jaren een sterkere onderlinge samenhang tussen de
provinciale inspecties worden verwacht. Alleen
door nauwere samenwerking kan de groter wor
dende complexiteit van de inspectie onder invloed
van vakinhoudelijke en maatschappelijke ontwik
kelingen worden beheersd. Een aanzet hiertoe is nu
in de drie Randstedelijke provincies Noord-Hol
land, Zuid-Holland en Utrecht gegeven doordat de
inspecteurs als eikaars plaatsvervangers zijn aange
wezen. In de drie noordelijke provincies Friesland,
Groningen en Drenthe bestaat al een hechte sa
menwerking.
In verband met het dagthema, toegankelijkheid,
vroeg Dijkstra zich af of archivarissen in de dage
lijkse praktijk wel dicht genoeg bij de bevolking
staan of dat zij zich als gevolg van de centralisatie
van gemeente- en waterschapsarchieven in streek
archiefdiensten letterlijk te ver hebben verwijderd
van hun klanten. Hij vergeleek de service van het
Nederlandse archiefwezen met de 'zorg op maat',
geboden door de Nederlandse gezondheidszorg en
het bibliotheekwezen. De laatste twee springen er
dan naar zijn mening gunstig uit. Immers, voor
eenvoudige medische hulp dan wel voor de meest
gevraagde boeken is er de huisarts, respectievelijk
de dorpsbibliotheek, voor gecompliceerder kwes
ties bestaat het streekziekenhuis dan wel de grotere
stadsbibliotheek. 'Huisartsenhulp' op archiefge-
bied bestaat in Nederland eigenlijk niet. In Dene
marken is dit anders geregeld. In verschillende
plaatselijke bibliotheken heeft de bibliothecaris een
archiefcursus gevolgd en stelt hij een of enkele da
gen per week de meest gevraagde archieven (bevol
kingsregister, dtb's, kadaster, bouwvergunningen)
op microfilm ter beschikking. De originelen bevin
den zich in het streekarchief, waar bezoekers ook
met hun meer gecompliceerde vragen terecht kun-
[319]
