[M9]
DIE HOEVE/
[248]
De minst verzuilde partijen als de liberale en de
chu hebben een 'eigen' bewaarplaats altijd moe
ten ontberen. In lijn met de maatschappelijke
groeperingen die deze partijen representeerden en
die zich doorgaans het meeste thuisvoelden bij or
ganisaties van algemene signatuur, kwamen hun
archieven terecht op het Algemeen Rijksarchief in
Den Haag. Het archief van de chu werd hier in
1980 gedeponeerd, na de totstandkoming van het
Christen Democratisch Appèl (cda) (Het partij
archief van het cda met betrekking tot de aan
loop tot de fusie is overigens eveneens op het ara
aanwezig.21) Afgezonderd van het cHU-archief
zijn de collecties van de neveninstellingen als bij
voorbeeld de Jhr Mr A. F. de Savornin Lohman-
stichting, het wetenschappelijk bureau (7,3 m).22
Het eerste deel van het archief van de Volkspartij
voor Vrijheid en Democratie (vvd) werd in de ja
ren zeventig op het ara gestald.23 Geleidelijk aan
echter verlegde de vvd haar koers2^ en besloot de
partij haar archivalia op het DNPPte deponeren.25
Tevens kreeg het dn pp de beschikking over een
uitgebreide microfiche-collectie, betrekking heb
bende op materiaal dat eerder naar het ara was
overgebracht. In beide delen van het archief be
vinden zich naast stukken van het partijsecretari
aat ook documenten van neveninstellingen. Op
het dn pp is afzonderlijk het - slechts voorlopig
geordende - archief van de Tweede Kamerfractie
van de vvd gedeponeerd. Een deel van het archief
van Democraten 66 (d66) is onlangs eveneens op
het dn pp ondergebracht en zal op korte termijn
worden geordend. Het overgrote deel echter be
rust nog op het partijbureau in Den Haag.
Naast archivalia van liberale signatuur beheert
het dn pp ook het archief van de partij Democra
tisch Socialisten '70 (d s'70).2fi Deze partij valt ge
zien haar oorspong - een rechterafsplitsing van de
pvda - eveneens buiten het verzuilde politieke ka
der dat bij deponering van partijarchieven lange
tijd doorslaggevend leek. Hetzelfde geldt in zekere
mate voor de Evangelische Volkspartij (evp). De
totstandkoming van deze partij is te beschouwen
als een reactie op de fusie van arp, kvp en chu in
het cda. Nu de evp in het bredere verband van
Groen Links is opgegaan, zal het partijarchief deze
zomer aan het dnpp worden overgedragen.
Op het RIOD, dat kort na de Tweede Wereld
oorlog is opgericht, worden de archivalia van
de Nationaal-Socialistische Beweging beheerd.
Verder zijn daar ook de archieven van de Neder-
landsche Unie - een politieke formatie die tijdens
de Tweede Wereldoorlog een alternatief poogde
te bieden voor de nsb - en van de Nederland
se Volksbeweging (nvb)2? - die na de bevrijding
in 1945 de weg voor de oprichting van de pvda
voorbereidde - gedeponeerd. Het Rijksarchief in
Noord-Brabant tenslotte beheert verscheidene ar
chieven van rechtsradicale personen en partijen in
het interbellum, waaronder het archief van de fas
cistische partij Zwart en Nationaal Front. Eigen
lijk vallen zij buiten het bestek van dit overzicht,
aangezien vertegenwoordigers van deze bewegin
gen nooit zitting in het parlement hebben gehad.
Archieven bij partijen
De archieven van de drie orthodox-protestantse
partijen berusten alle op hun partijsecretariaat.
Het archief van de Staatkundig Gereformeerde
Partij (sgp) is opgeslagen in het Ds Kerstenhuis te
Den Haag en bevat naast recent materiaal onder
ander ook hoofdbestuursnotulen uit de vooroor
logse periode. Het Gereformeerd Politiek Ver
bond (gpv) heeft zijn archief eveneens in eigen
beheer op het partijbureau in Amersfoort, net zo
als de bescheiden van de Reformatorische Politie
ke Federatie (rpf), die op het partijsecretariaat in
Nunspeet berusten.
Als laatste in dit overzicht wordt het archief van
de Communistische Partij Nederland (cpn) ge
noemd. Nadat dit archief lange tijd hermetisch
gesloten was geweest, werd het in 1985 door het
partijbestuur onder bepaalde voorwaarden open
gesteld.28 Het archief - dat op het partijbureau van
de cpn (tegenwoordig Groen Links) is opgeslagen
- betreft hoofzakelijk de periode na 1940. De do
cumenten daterende uit de vooroorlogse periode
zijn hoogstwaarschijnlijk bij de inval van de Duit
sers vernietigd. In dit gemis is enigszins voorzien
met de microfiches die het ipso - het voormalige
wetenschappelijk bureau van de cpn - in 1981 ont
ving van het Instituut voor Marxisme-Leninisme
in Moskou en die betrekking hebben op cPN-ma-
teriaal uit de periode 19x8-1941.29 Door de glasnost
